昭王既息民缮兵

拼音版、注音及读音

　　 zhāo wáng jì xī mín shàn bīng，fù yù fá zhào。wǔ ān jūn yuē:" bù kě。" wáng yuē:" qián nián guó xū mín jī，jūn bù liàng bǎi xìng zhī lì，qiú yì jūn liáng yǐ miè zhào。jīn guǎ rén xī mín yǐ yǎng shì，xù jī liáng shí，sān jūn zhī fèng yǒu bèi yú qián，qí shuō hé yě?"

　　昭王既息民缮兵，复欲伐赵。武安君曰：“不可。”王曰：“前年国虚民饥，君不量百姓之力，求益军粮以灭赵。今寡人息民以养士，蓄积粮食，三军之俸有倍于前，而曰‘不可’，其说何也?”

　　 wǔ ān jūn yuē:" cháng píng zhī shì，qín jūn dà kè，zhào jūn dà pò qín rén huān xǐ，zhào rén wèi jù。qín mín zhī sǐ zhě hòu zàng，shāng zhě hòu yǎng，láo zhě xiāng xiǎng，yǐn shí pù kuì，yǐ mí qí cái zhào rén zhī sǐ zhě bù dé shōu，shāng zhě bù dé liáo，tì qì xiāng āi，lù lì tóng yōu，gēng tián jí zuò，yǐ shēng qí cái。jīn wáng fā jūn，suī bèi qí qián，chén liào zhào guó shǒu bèi，yì yǐ shí bèi yǐ。zhào zì cháng píng yǐ lái，jūn chén yōu jù，zǎo cháo yàn tuì，bēi cí zhòng bì，sì miàn chū jià，jié qīn yànwèi，lián hǎo qíchǔ，jī lǜ bìng xīn，bèi qín wèi wù。qí guó nèi shí，qí jiāo wài chéng。dāng jīn zhī shí，zhào wèi kě fá yě。"

　　武安君曰：“长平之事，秦军大尅，赵军大破；秦人欢喜，赵人畏惧。秦民之死者厚葬，伤者厚养，劳者相飨，饮食铺餽，以靡其财；赵人之死者不得收，伤者不得疗，涕泣相哀，勠力同忧，耕田疾作，以生其财。今王发军，虽倍其前，臣料赵国守备，亦以十倍矣。赵自长平已来，君臣忧惧，早朝晏退，卑辞重币，四面出嫁，结亲燕、魏，连好齐、楚，积虑并心，备秦为务。其国内实，其交外成。当今之时，赵未可伐也。”

　　 wáng yuē:" guǎ rén jì yǐ xīng shī yǐ。" nǎi shǐ wǔ xiào dài fū wáng líng jiāng ér fá zhào。líng zhàn shī lì，wáng wǔ xiào。wáng yù shǐ wǔ ān jūn，wǔ ān jūn chēng jí bù xíng。wáng nǎi shǐ yīng hóu wǎng jiàn wǔ ān jūn，zé zhī yuē:" chǔ，dì fāng wǔ qiān lǐ，chí jǐ bǎi wàn。jūn qián lǜ shù wàn zhī zhòng rù chǔ，bá yānyǐng，fén qí miào，dōng zhì jìng líng，chǔ rén zhèn kǒng，dōng xǐ ér bù gǎn xī xiàng。hánwèi xiāng shuài，xīng bīng shén zhòng，jūn suǒ jiāng zhī bù néng bàn zhī，ér yǔ zhàn zhī yú yī quē，dà pò èr guó zhī jūn，liú xiě piào lǔ，zhǎn shǒu èr shí sì wàn。hánwèi yǐ gù zhì jīn chēng dōng fān。cǐ jūn zhī gōng，tiān xià mò bù wén。jīn zhào zú zhī sǐ yú cháng píng zhě yǐ shí qībā，qí guó xū ruò，shì yǐ guǎ rén dà fā jūn，rén shù bèi yú zhào guó zhī zhòng，yuàn shǐ jūn jiāng，bì yù miè zhī yǐ。jūn cháng yǐ guǎ jī zhòng，qǔ shèng rú shén，kuàng yǐ qiáng jī ruò，yǐ zhòng jī guǎ hū?"

　　王曰：“寡人既以兴师矣。”乃使五校大夫王陵将而伐赵。陵战失利，亡五校。王欲使武安君，武安君称疾不行。王乃使应侯往见武安君，责之曰：“楚，地方五千里，持戟百万。君前率数万之众入楚，拔鄢、郢，焚其庙，东至竟陵，楚人震恐，东徙而不敢西向。韩、魏相率，兴兵甚众，君所将之不能半之，而与战之于伊阙，大破二国之军，流血漂卤，斩首二十四万。韩、魏以故至今称东藩。此君之功，天下莫不闻。今赵卒之死于长平者已十七、八，其国虚弱，是以寡人大发军，人数倍于赵国之众，愿使君将，必欲灭之矣。君尝以寡击众，取胜如神，况以强击弱，以众击寡乎?”

　　 wǔ ān jūn yuē:" shì shí chǔ wáng shì qí guó dà，bù xù qí zhèng，ér qún chén xiāng dù yǐ gōng，chǎn yú yòng shì，liáng chén chì shū，bǎi xìng xīn lí，chéng chí bù xiū，jì wú wèi chén，yòu wú shǒu bèi。gù qǐ suǒ yǐ dé yǐn bīng shēn rù，duō bèi chéng yì，fā liáng fén zhōu yǐ zhuān mín，yǐ lüè yú jiāo yě，yǐ zú jūn shí。dāng cǐ zhī shí，qín zhōng shì zú，yǐ jūn zhōng wèi jiā，jiàng shuài wèi fù mǔ，bù yuē ér qīn，bù móu ér xìn，yī xīn tóng gōng，sǐ bù xuán zhǒng。chǔ rén zì zhàn qí dì，xián gù qí jiā，gè yǒu sàn xīn，mò yǒu dòu zhì。shì yǐ néng yǒu gōng yě。yī quē zhī zhàn，hán gū gù wèi，bù yù xiān yòng qí zhòng。wèi shì hán zhī ruì，yù tuī yǐ wéi fēng。èr jūn zhēng biàn zhī lì bù tóng，shì yǐ chén dé shè yí bīng，yǐ dài hán zhèn，zhuān jūn bìng ruì，chù wèi zhī bù yì。wèi jūn jì bài，hán jūn zì kuì，chéng shèng zhú běi，yǐ shì zhī gù néng lì gōng。jiē jì lì xíng shì，zì rán zhī lǐ，hé shén zhī yǒu zāi !jīn qín pò zhào jūn yú cháng píng，bù suí yǐ shí chéng qí zhèn jù ér miè zhī，wèi ér shì zhī，shǐ de gēng jià yǐ yì xù jī，yǎng gū cháng yòu，yǐ yì qí zhòng，shàn zhì bīng jiǎ yǐ yì qí qiáng，zēng chéng jùn chí yǐ yì qí gù。zhǔ zhé jié yǐ xià qí chén，chén tuī lǐ yǐ xià sǐ shì。zhì yú píng yuán jūn zhī shǔ，jiē lìng qī qiè bǔ fèng yú háng wǔ zhī jiān。chén rén yī xīn，shàng xià tóng lì，yóu gōu jiàn kùn yú kuài jī zhī shí yě。yǐ hé fá zhī，zhào bì gù shǒu，tiāo qí jūn zhàn，bì bù kěn chū。wéi qí guó dū，bì bù kě kè。gōng qí liè chéng，bì wèi kě bá。lüè qí jiāo yě，bì wú suǒ de。bīng chū wú gōng，zhū hóu shēng xīn，wài jiù bì zhì。chén jiàn qí hài，wèi dǔ qí lì。yòu bìng，wèi néng xíng。"

　　武安君曰：“是时楚王恃其国大，不恤其政，而群臣相妬以功，谄谀用事，良臣斥疏，百姓心离，城池不修，既无畏臣，又无守备。故起所以得引兵深入，多倍城邑，发梁焚舟以专民，以掠于郊野，以足军食。当此之时，秦中士卒，以军中为家，将帅为父母，不约而亲，不谋而信，一心同功，死不旋踵。楚人自战其地，咸顾其家，各有散心，莫有斗志。是以能有功也。伊阙之战，韩孤顾魏，不欲先用其众。魏恃韩之锐，欲推以为锋。二军争便之力不同，是以臣得设疑兵，以待韩阵，专军并锐，触魏之不意。魏军既败，韩军自溃，乘胜逐北，以是之故能立功。皆计利形势，自然之理，何神之有哉 ！今秦破赵军于长平，不遂以时乘其振惧而灭之，畏而释之，使得耕稼以益蓄积，养孤长幼，以益其众，缮治兵甲以益其强，增城浚池以益其固。主折节以下其臣，臣推礼以下死士。至于平原君之属，皆令妻妾补缝于行伍之间。臣人一心，上下同力，犹勾践困于会稽之时也。以合伐之，赵必固守，挑其军战，必不肯出。围其国都，必不可克。攻其列城，必未可拔。掠其郊野，必无所得。兵出无功，诸侯生心，外救必至。臣见其害，未睹其利。又病，未能行。”

　　 yīng hóu cán ér tuì，yǐ yán yú wáng。wáng yuē:" wēi bái qǐ，wú bù néng miè zhào hū?" fù yì fā jūn，gèng shǐ wáng hé dài wáng líng fá zhào。wéi hán dān bājiǔ yuè，sǐ shāng zhě zhòng，ér fú xià。zhào wáng chū qīng ruì yǐ kòu qí hòu，qín shù bù lì。wǔ ān jūn yuē:" bù tīng chén jì，jīn guǒ rú hé?"

　　应侯惭而退，以言于王。王曰：“微白起，吾不能灭赵乎?”复益发军，更使王齕代王陵伐赵。围邯郸八、九月，死伤者众，而弗下。赵王出轻锐以寇其后，秦数不利。武安君曰：“不听臣计，今果如何？”

　　 wáng wén zhī nù，yīn jiàn wǔ ān jūn，qiáng qǐ zhī，yuē:" jūn suī bìng，qiáng wèi guǎ rén wò ér jiāng zhī。yǒu gōng，guǎ rén zhī yuàn，jiāng jiā zhòng yú jūn。rú jūn bù xíng，guǎ rén hèn jūn。" wǔ ān jūn dùn shǒu yuē:" chén zhī xíng suī wú gōng，dé miǎn yú zuì。suī bù xíng wú zuì，bù miǎn yú zhū。rán wéi yuàn dài wáng xián chén yú jì，shì zhào yǎng mín，yǐ zhū hóu zhī biàn。fǔ qí kǒng jù，fá qí jiāo màn，zhū miè wú dào，yǐ lìng zhū hóu，tiān xià kě dìng，hé bì yǐ zhào wèi xiān hū? cǐ suǒ wèi wèi yī chén qū ér shèng tiān xià yě。dài wáng ruò bù chá chén yú jì，bì yù kuài xīn yú zhào，yǐ zhì chén zuì，cǐ yì suǒ wèi shèng yī chén ér wèi tiān xià qū zhě yě。fū shèng yī chén zhī yán yān，shú ruò shèng tiān xià zhī wēi dà yé? chén wén míng zhǔ ài qí guó，zhōng chén ài qí míng。pò guó bù kě fù wán，sǐ zú bù kě fù shēng。chén níng fú shòu zhòng zhū ér sǐ，bù rěn wèi rǔ jūn zhī jiāng。yuàn dài wáng chá zhī。" wáng bù dá ér qù。

　　王闻之怒，因见武安君，强起之，曰：“君虽病，强为寡人卧而将之。有功，寡人之愿，将加重于君。如君不行，寡人恨君。”武安君顿首曰：“臣知行虽无功，得免于罪。虽不行无罪，不免于诛。然惟愿大王贤臣愚计，释赵养民，以诸侯之变。抚其恐惧，伐其骄慢，诛灭无道，以令诸侯，天下可定，何必以赵为先乎?此所谓为一臣屈而胜天下也。大王若不察臣愚计，必欲快心于赵，以致臣罪，此亦所谓胜一臣而为天下屈者也。夫胜一臣之严焉，孰若胜天下之威大耶?臣闻明主爱其国，忠臣爱其名。破国不可复完，死卒不可复生。臣宁伏受重诛而死，不忍为辱军之将。愿大王察之。”王不答而去。