辨少阴病脉证并治
拼音版、注音及读音
shǎo yīn zhī wèi bìng,mài wēi xì,dàn yù mèi yě。
少阴之为病,脉微细,但欲寐也。
shǎo yīn bìng,yù tǔ bù tǔ,xīn fán,dàn yù mèi,wǔ liù rì,zì lì ér kě zhě,shǔ shǎo yīn yě,xū gù yǐn shuǐ zì jiù。ruò xiǎo biàn sè bái zhě,shǎo yīn bìng xíng xī jù。xiǎo biàn bái zhě,yǐ xià jiāo xū yǒu hán,bù néng zhì shuǐ,gù lìng sè bái yě。
少阴病,欲吐不吐,心烦,但欲寐,五六日,自利而渴者,属少阴也,虚故引水自救。若小便色白者,少阴病形悉具。小便白者,以下焦虚有寒,不能制水,故令色白也。
bìng rén mài yīn yáng jù jǐn,fǎn hàn chū zhě,wáng yáng yě,cǐ shǔ shǎo yīn,fǎ dāng yàn tòng,ér fù tǔ lì。
病人脉阴阳俱紧,反汗出者,亡阳也,此属少阴,法当咽痛,而复吐利。
shǎo yīn bìng,hāi ér xià lì zhān yǔ zhě,bèi huǒ qì jié gù yě,xiǎo biàn bì nán,yǐ qiáng zé shǎo yīn hàn yě。
少阴病,咳而下利谵语者,被火气劫故也,小便必难,以强责少阴汗也。
shǎo yīn bìng,mài xì chén shù,bìng wèi zài lǐ,bù kě fā hàn。
少阴病,脉细沉数,病为在里,不可发汗。
shǎo yīn bìng,mài wēi,bù kě fā hàn,wáng yáng gù yě。yáng yǐ xū,chǐ mài ruò sè zhě,fù bù kě xià zhī。
少阴病,脉微,不可发汗,亡阳故也。阳已虚,尺脉弱涩者,复不可下之。
shǎo yīn bìng mài jǐn,zhì qī bā rì,zì xià lì,mài bào wēi,shǒu zú fǎn wēn,mài jǐn fǎn qù zhě,wèi yù jiě yě。suī fán xià lì,bì zì yù。
少阴病脉紧,至七八日,自下利,脉暴微,手足反温,脉紧反去者,为欲解也。虽烦下利,必自愈。
shǎo yīn bìng,xià lì,ruò lì zì zhǐ,wù hán ér quán wò,shǒu zú wēn zhě,kě zhì。
少阴病,下利,若利自止,恶寒而蜷卧,手足温者,可治。
shǎo yīn bìng,wù hán ér quán,shí zì fán,yù qù yì pī zhě kě zhì。
少阴病,恶寒而蜷,时自烦,欲去衣被者可治。
shǎo yīn zhòng fēng,mài yáng wēi yīn fú zhě,wèi yù yù。
少阴中风,脉阳微阴浮者,为欲愈。
shǎo yīn bìng yù jiě shí,cóng zǐ zhì yín shàng。
少阴病欲解时,从子至寅上。
shǎo yīn bìng,tǔ lì,shǒu zú bù nì lěng,fǎn fā rè zhě,bù sǐ。mài bù zhì zhě,jiǔ shǎo yīn qī zhuàng。
少阴病,吐利,手足不逆冷,反发热者,不死。脉不至者,灸少阴七壮。
shǎo yīn bìng,bā jiǔ rì,yī shēn shǒu zú jǐn rè zhě,yǐ rè zài páng guāng,bì biàn xuè yě。
少阴病,八九日,一身手足尽热者,以热在膀胱,必便血也。
shǎo yīn bìng,dàn jué wú hàn,ér qiáng fā zhī,bì dòng qí xuè,wèi zhī cóng hé dào chū,huò cóng kǒu bí,huò cóng mù chū,shì míng xià jué shàng jié,wéi nán zhì。
少阴病,但厥无汗,而强发之,必动其血,未知从何道出,或从口鼻,或从目出,是名下厥上竭,为难治。
shǎo yīn bìng,wù hán shēn quán ér lì,shǒu zú nì lěng zhě,bù zhì。
少阴病,恶寒身蜷而利,手足逆冷者,不治。
shǎo yīn bìng,tǔ lì,zào fán,sì nì zhě sǐ。
少阴病,吐利,躁烦,四逆者死。
shǎo yīn bìng,xià lì zhǐ ér tóu xuàn,shí shí zì mào zhě sǐ。
少阴病,下利止而头眩,时时自冒者死。
shǎo yīn bìng,sì nì wù hán ér shēn quán,mài bù zhì,bù fán ér zào zhě,sǐ。
少阴病,四逆恶寒而身蜷,脉不至,不烦而躁者,死。
shǎo yīn bìng,liù qī rì,xī gāo zhě,sǐ。
少阴病,六七日,息高者,死。
shǎo yīn bìng,mài wēi xì chén,dàn yù wò,hàn chū bù fán,zì yù tǔ,zhì wǔ liù rì,zì lì,fù fán zào,bù dé wò mèi zhě,sǐ。
少阴病,脉微细沉,但欲卧,汗出不烦,自欲吐,至五六日,自利,复烦躁,不得卧寐者,死。
shǎo yīn bìng,shǐ dé zhī,fǎn fā rè,mài chén zhě,má huáng fù zǐ xì xīn tāng zhǔ zhī。
少阴病,始得之,反发热,脉沉者,麻黄附子细辛汤主之。
má huáng fù zǐ xì xīn tāng fāng
麻黄附子细辛汤方
má huáng èr liǎng qù jié,gān rè xì xīn èr liǎng xīn rè fù zǐ yī méi pào,qù pí,pò bā piàn,xīn rè
麻黄二两(去节,甘热) 细辛二两(辛热)附子一枚(炮,去皮,破八片,辛热)
yòu sān wèi,yǐ shuǐ yī dòu,xiān zhǔ má huáng,jiǎn èr shēng,qù shàng mò,nèi yào,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,wēn fú yī shēng,rì sān fú。
右三味,以水一斗,先煮麻黄,减二升,去上沫,内药,煮取三升,去滓,温服一升,日三服。
shǎo yīn bìng,dé zhī èr sān rì,má huáng fù zǐ gān cǎo tāng,fā wēi hàn。yǐ èr sān rì wú zhèng,gù wēi fā hàn yě。
少阴病,得之二三日,麻黄附子甘草汤,发微汗。以二三日无证,故微发汗也。
má huáng fù zǐ gān cǎo tāng fāng
麻黄附子甘草汤方
má huáng èr liǎng qù jié gān cǎo èr liǎng zhì fù zǐ yī méi pào,qù pí
麻黄二两(去节) 甘草二两(炙) 附子一枚(炮,去皮)
yòu sān wèi,yǐ shuǐ qī shēng,xiān zhǔ má huáng yī liǎng fèi,qù shàng mò,nèi zhū yào,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,wēn fú yī shēng,rì sān fú。
右三味,以水七升,先煮麻黄一两沸,去上沫,内诸药,煮取三升,去滓,温服一升,日三服。
shǎo yīn bìng,dé zhī èr sān rì yǐ shàng,xīn zhōng fán,bù dé wò,huáng lián ē jiāo tāng zhǔ zhī。
少阴病,得之二三日以上,心中烦,不得卧,黄连阿胶汤主之。
huáng lián ā zhī tāng fāng
黄连阿肢汤方
huáng lián sì liǎng kǔ hán huáng qín yī liǎng kǔ hán sháo yào èr liǎng suān píng jī zǐ huáng èr méi gān wēn ē jiāo sān liǎng gān wēn
黄连四两(苦寒) 黄芩一两(苦寒) 芍药二两(酸平) 鸡子黄二枚(甘温) 阿胶三两(甘温)
yòu wǔ wèi,yǐ shuǐ wǔ shēng,xiān zhǔ sān wù,qǔ èr shēng,qù zǐ,nèi jiāo yáng jǐn,xiǎo lěng,nèi jī zǐ huáng,jiǎo lìng xiāng de,wēn fú qī hé,rì sān fú。
右五味,以水五升,先煮三物,取二升,去滓,内胶烊尽,小冷,内鸡子黄,搅令相得,温服七合,日三服。
shǎo yīn bìng,dé zhī yī èr rì,kǒu zhōng hé,qí bèi wù hán zhě,dāng jiǔ zhī,fù zǐ tāng zhǔ zhī。
少阴病,得之一二日,口中和,其背恶寒者,当灸之,附子汤主之。
fù zǐ tāng fāng
附子汤方
fù zǐ èr méi pò bā piàn,qù pí,xīn rè fú líng sān liǎng gān píng rén shēn èr liǎng gān wēn bái zhú sì liǎng gān wēn sháo yào sān liǎng suān píng
附子二枚(破八片,去皮,辛热) 茯苓三两(甘平) 人参二两(甘温) 白术四两(甘温)芍药三两(酸平)
yòu wǔ wèi,yǐ shuǐ bā shēng,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,wēn fú yī shēng,rì sān fú。
右五味,以水八升,煮取三升,去滓,温服一升,日三服。
shǎo yīn bìng,shēn tǐ tòng,shǒu zú hán,gǔ jié tòng,mài chén zhě,fù zǐ tāng zhǔ zhī。
少阴病,身体痛,手足寒,骨节痛,脉沉者,附子汤主之。
shǎo yīn bìng,xià lì biàn nóng xuè zhě,táo huā tāng zhǔ zhī。
少阴病,下利便脓血者,桃花汤主之。
táo huā tāng fāng
桃花汤方
chì shí zhī yī jīn yī bàn quán yòng,yī bàn shāi mò,gān wēn gān jiāng yī liǎng xīn rè jīng mǐ yī jīn gān píng
赤石脂一斤(一半全用,一半筛末,甘温) 干姜一两(辛热) 粳米一斤(甘平)
yòu sān wèi,yǐ shuǐ qī shēng,zhǔ mǐ lìng shú,qù zǐ,wēn fú qī hé,nèi chì shí zhī mò,fāng cùn bǐ,rì sān fú。ruò yī fú yù,yú wù fú。
右三味,以水七升,煮米令熟,去滓,温服七合,内赤石脂末,方寸匕,日三服。若一服愈,余勿服。
shǎo yīn bìng,èr sān rì zhì sì wǔ rì,fù tòng,xiǎo biàn bù lì,xià lì bù zhǐ biàn nóng xuè zhě,táo huā tāng zhǔ zhī。
少阴病,二三日至四五日,腹痛,小便不利,下利不止便脓血者,桃花汤主之。
shǎo yīn bìng,xià lì biàn nóng xuè zhě,kě cì。
少阴病,下痢便脓血者,可刺。
shǎo yīn bìng,tǔ lì,shǒu zú jué lěng,fán zào yù sǐ zhě,wú zhū yú tāng zhǔ zhī。
少阴病,吐利,手足厥冷,烦躁欲死者,吴茱萸汤主之。
shǎo yīn bìng,xià lì,yàn tòng,xiōng mǎn xīn fán zhě,zhū fū tāng zhǔ zhī。
少阴病,下痢,咽痛,胸满心烦者,猪肤汤主之。
zhū fū tāng fāng
猪肤汤方
zhū fū yī jīn gān hán
猪肤一斤(甘寒)
yòu yī wèi,yǐ shuǐ yī dòu,zhǔ qǔ wǔ shēng,qù zǐ,jiā bái mì yī shēng,bái fěn wǔ hé,áo xiāng,hé xiāng de,wēn fēn liù fú。
右一味,以水一斗,煮取五升,去滓,加白蜜一升,白粉五合,熬香,和相得,温分六服。
shǎo yīn bìng,èr sān rì yàn tòng zhě,kě yǔ gān cǎo tāng bù chà zhě,yǔ jié gěng tāng。
少阴病,二三日咽痛者,可与甘草汤;不差者,与桔梗汤。
gān cǎo tāng fāng
甘草汤方
gān cǎo èr liǎng
甘草二两
yòu yī wèi,yǐ shuǐ sān shēng,zhǔ qǔ yī shēng bàn,qù zǐ,wēn fú qī hé,rì èr fú。
右一味,以水三升,煮取一升半,去滓,温服七合,日二服。
jié gěng tāng fāng:
桔梗汤方:
jié gěng yī liǎng xīn gān,wēi wēn gān cǎo èr liǎng gān píng
桔梗一两(辛甘,微温) 甘草二两(甘平)
yòu èr wèi,yǐ shuǐ sān shēng,zhǔ qǔ yī shēng,qù zǐ,fēn wēn zài fú。
右二味,以水三升,煮取一升,去滓,分温再服。
shǎo yīn bìng,yàn zhòng shāng shēng chuāng,bù néng yǔ yán,shēng bù chū zhě,kǔ jiǔ tāng zhǔ zhī。
少阴病,咽中伤生疮,不能语言,声不出者,苦酒汤主之。
kǔ jiǔ tāng fāng
苦酒汤方
bàn xià xǐ,pò,rú zǎo hé dà shí sì méi xīn wēn jī zǐ yī méi qù huáng,nèi shàng kǔ jiǔ zhe jī zǐ ké zhōng,gān wēi hán
半夏(洗,破,如枣核大)十四枚(辛温) 鸡子一枚(去黄,内上苦酒著鸡子壳中,甘微寒)
yòu èr wèi,nèi bàn xià,zhe kǔ jiǔ zhōng,yǐ jī zǐ ké,zhì dāo huán zhōng,ān huǒ shàng,lìng sān fèi,qù zǐ,shǎo shǎo hán yàn zhī,bù chà,gèng zuò sān jì。
右二味,内半夏,著苦酒中,以鸡子壳,置刀环中,安火上,令三沸,去滓,少少含咽之,不差,更作三剂。
shǎo yīn bìng yàn zhōng tòng,bàn xià sàn jí tāng zhǔ zhī。
少阴病咽中痛,半夏散及汤主之。
bàn xià sàn jí tāng fāng
半夏散及汤方
bàn xià xǐ,xīn wēn guì zhī qù pí,xīn rè gān cǎo zhì,gān píng yǐ shàng gè děng fēn
半夏(洗,辛温) 桂枝(去皮,辛热) 甘草(炙,甘平)以上各等分
yǐ shàng sān wèi,gè bié dǎo shāi yǐ,hé zhì zhī,bái yǐn hé,fú fāng cùn bǐ,rì sān fú。ruò bù néng sàn fú zhě,yǐ shuǐ yī shēng,jiān qī fèi,nèi sàn liǎng fāng cùn bǐ,gèng jiān sān fèi,xià huǒ lìng xiǎo lěng,shǎo shǎo yàn zhī。
以上三味,各别捣筛已,合治之,白饮和,服方寸匕,日三服。若不能散服者,以水一升,煎七沸,内散两方寸匕,更煎三沸,下火令小冷,少少咽之。
shǎo yīn bìng,xià lì,bái tōng tāng zhǔ zhī。
少阴病,下利,白通汤主之。
zì tōng tāng fāng
自通汤方
cōng bái sì jīng xīn wēn gān jiāng yī liǎng xīn rè fù zǐ yī méi shēng yòng,qù pí,pò bā piàn,xīn rè
葱白四茎(辛温) 干姜一两(辛热) 附子一枚(生用,去皮,破八片,辛热)
yòu sān wèi,yǐ shuǐ sān shēng,zhǔ qǔ yī shēng,qù zǐ,fēn wēn zài fú。
右三味,以水三升,煮取一升,去滓,分温再服。
shǎo yīn bìng,xià lì mài wēi zhě,yǔ bái tōng tāng lì bù zhǐ,jué nì wú mài,gān ǒu fán zhě,bái tōng tāng jiā zhū dǎn zhī tāng zhǔ zhī。fú tāng,mài bào chū zhě sǐ,wēi xù zhě shēng。
少阴病,下利脉微者,与白通汤;利不止,厥逆无脉,干呕烦者,白通汤加猪胆汁汤主之。服汤,脉暴出者死,微续者生。
bái tōng jiā zhū dǎn zhī fāng
白通加猪胆汁方
cōng bái sì jīng gān jiāng yī liǎng fù zǐ yī méi shēng,qù pí,pò bā piàn rén niào wǔ hé xián hán zhū dǎn zhī yī hé kǔ hán
葱白四茎 干姜一两 附子一枚(生,去皮,破八片) 人尿五合(咸寒) 猪胆汁一合(苦寒)
yǐ shàng sān wèi,yǐ shuǐ sān shēng,zhǔ qǔ yī shēng,qù zǐ,nèi dǎn zhīrén niào,hé lìng xiāng de,fēn wēn zài fú,ruò wú dǎn yì kě yòng。
以上三味,以水三升,煮取一升,去滓,内胆汁、人尿,和令相得,分温再服,若无胆亦可用。
shǎo yīn bìng,èr sān rì bù yǐ,zhì sì wǔ rì,fù tòng,xiǎo biàn bù lì,sì zhī chén zhòng téng tòng,zì xià lì zhě,cǐ wèi yǒu shuǐ qì,qí rén huò hāi,huò xiǎo biàn lì,huò xià lì,huò ǒu zhě,zhēn wǔ tāng zhǔ zhī。
少阴病,二三日不已,至四五日,腹痛,小便不利,四肢沉重疼痛,自下利者,此为有水气,其人或咳,或小便利,或下利,或呕者,真武汤主之。
zhēn wǔ tāng fāng
真武汤方
fú líng sān liǎng gān píng sháo yào sān liǎng suān píng shēng jiāng sān liǎng qiè,xīn wēn bái zhú èr liǎng gān wēn fù zǐ yī méi pào,qù pí,pò bā piàn,xīn rè
茯苓三两(甘平) 芍药三两(酸平) 生姜三两(切,辛温) 白术二两(甘温) 附子一枚(炮,去皮,破八片,辛热)
yòu wǔ wèi,yǐ shuǐ bā shēng,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,wēn fú qī hé,rì sān fú。
右五味,以水八升,煮取三升,去滓,温服七合,日三服。
hòu jiā jiǎn fǎ:
后加减法:
ruò hāi zhě,jiā wǔ wèi bàn shēng,xì xīngān jiāng gè yī liǎng。
若咳者,加五味半升,细辛、干姜各一两。
ruò xiǎo biàn lì zhě,qù fú líng。
若小便利者,去茯苓。
ruò xià lì zhě,qù sháo yào,jiā gān jiāng èr liǎng。
若下利者,去芍药,加干姜二两。
ruò ǒu zhě,qù fù zǐ,jiā shēng jiāng,zú qián chéng bàn jīn。
若呕者,去附子,加生姜,足前成半斤。
shǎo yīn bìng,xià lì qīng gǔ,lǐ hán wài rè,shǒu zú jué nì,mài wēi yù jué,shēn fǎn bù wù hán,qí rén miàn chì sè,huò fù tòng,huò gān ǒu,huò yàn tòng,huò lì zhǐ,mài bù chū zhě,tōng mài sì nì tāng zhǔ zhī。
少阴病,下利清谷,里寒外热,手足厥逆,脉微欲绝,身反不恶寒,其人面赤色,或腹痛,或干呕,或咽痛,或利止,脉不出者,通脉四逆汤主之。
tōng mài sì nì tāng fāng
通脉四逆汤方
gān cǎo èr liǎng zhì fù zǐ dà zhě yī méi shēng yòng,qù pí,pò bā piàn gān jiāng sān liǎng qiǎng rén kě sì liǎng
甘草二两(炙) 附子大者一枚(生用,去皮,破八片) 干姜三两(强人可四两)
yòu sān wèi,yǐ shuǐ sān shēng,zhǔ qǔ yī shēng èr hé,qù zǐ,fēn wēn zài fú。qí mài jí chū zhě yù。
右三味,以水三升,煮取一升二合,去滓,分温再服。其脉即出者愈。
miàn sè chì zhě,jiā cōng jiǔ jīng。
面色赤者,加葱九茎。
fù zhōng tòng zhě,qù cōng,jiā sháo yào èr liǎng。
腹中痛者,去葱,加芍药二两。
ǒu zhě,jiā shēng jiāng èr liǎng。
呕者,加生姜二两。
yàn tòng zhě,qù sháo yào,jiā jié gěng yī liǎng。
咽痛者,去芍药,加桔梗一两。
lì zhǐ mài bù chū zhě,qù jié gěng,jiā rén shēn èr liǎng。
利止脉不出者,去桔梗,加人参二两。
shǎo yīn bìng,sì nì,qí rén huò hāi,huò jì,huò xiǎo biàn bù lì,huò fù zhōng tòng,huò xiè lì xià zhòng zhě,sì nì sàn zhǔ zhī。
少阴病,四逆,其人或咳,或悸,或小便不利,或腹中痛,或泄利下重者,四逆散主之。
sì nì sàn fāng
四逆散方
gān cǎo zhì,gān píng zhǐ shí pò,shuǐ zì zhì gàn,kǔ hán chái hú kǔ hán sháo yào suān wēi hán
甘草(炙,甘平) 枳实(破,水渍炙干,苦寒) 柴胡(苦寒) 芍药(酸微寒)
yòu sì wèi,gè shí fēn,dǎo shāi,bái yǐn hé,fú fāng cùn bǐ,rì sān fú。
右四味,各十分,捣筛,白饮和,服方寸匕,日三服。
hāi zhě,jiā wǔ wèi zǐgān jiāng gè wǔ fēn,bìng zhǔ xià lì。
咳者,加五味子、干姜各五分,并主下痢。
jì zhě,jiā guì zhī wǔ fēn。
悸者,加桂枝五分。
xiǎo biàn bù lì zhě,jiā fú líng wǔ fēn。
小便不利者,加茯苓五分。
fù zhōng tòng zhě,jiā fù zǐ yī méi,pào lìng chè。
腹中痛者,加附子一枚,炮令坼。
xiè lì xià zhòng zhě,xiān yǐ shuǐ wǔ shēng,zhǔ xiè bái sān shēng,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,yǐ sàn sān fāng cùn bǐ,nèi tāng zhōng,zhǔ qǔ yī shēng bàn,fēn wēn zài fú。
泄利下重者,先以水五升,煮薤白三升,煮取三升,去滓,以散三方寸匕,内汤中,煮取一升半,分温再服。
shǎo yīn bìng,xià lì liù qī rì,hāi ér ǒu kě,xīn fán,bù dé mián zhě,zhū líng tāng zhǔ zhī。
少阴病,下利六七日,咳而呕渴,心烦,不得眠者,猪苓汤主之。
shǎo yīn bìng,dé zhī èr sān rì,kǒu zào yàn gàn zhě,jí xià zhī,yí dà chéng qì tāng。
少阴病,得之二三日,口燥咽干者,急下之,宜大承气汤。
shǎo yīn bìng,zì lì qīng shuǐ,sè chún qīng,xīn xià bì tòng,kǒu gān zào zhě,jí xià zhī,yí dà chéng qì tāng。
少阴病,自利清水,色纯青,心下必痛,口干燥者,急下之,宜大承气汤。
shǎo yīn bìng,liù qī rì,fù zhàng bù dà biàn zhě,jí xià zhī,yí dà chéng qì tāng。
少阴病,六七日,腹胀不大便者,急下之,宜大承气汤。
shǎo yīn bìng,mài chén zhě,jí wēn zhī,yí sì nì tāng。
少阴病,脉沉者,急温之,宜四逆汤。
shǎo yīn bìng,yǐn shí rù kǒu zé tǔ,xīn zhōng wēn wēn yù tǔ,fù bù néng tǔ,shǐ dé zhī,shǒu zú hán,mài xián chí zhě,cǐ xiōng zhōng shí,bù kě xià yě,dāng tǔ zhī。ruò gé shàng yǒu hán yǐn,gān ǒu zhě,bù kě tǔ yě,jí wēn zhī,yí sì nì tāng。
少阴病,饮食入口则吐,心中温温欲吐,复不能吐,始得之,手足寒,脉弦迟者,此胸中实,不可下也,当吐之。若膈上有寒饮,干呕者,不可吐也,急温之,宜四逆汤。
shǎo yīn bìng,xià lì,mài wēi sè,ǒu ér hàn chū,bì shù gēng yī fǎn shǎo zhě,dāng wēn qí shàng jiǔ zhī。
少阴病,下利,脉微涩,呕而汗出,必数更衣;反少者,当温其上灸之。
仅供学习参考,难免有错误,欢迎批评指正。