集大家书法 , 书法家学习创作站

辨厥阴病脉证并治

biàn jué yīn bìng mài zhèng bìng zhì
出处:伤寒论

拼音版、注音及读音

   jué yīn zhī wèi bìng,xiāo kě,qì shàng zhuàng xīn,xīn zhōng téng rè,jī ér bù yù shí,shí zé tǔ huí,xià zhī lì bù zhǐ。

  厥阴之为病,消渴,气上撞心,心中疼热,饥而不欲食,食则吐蛔,下之利不止。

   jué yīn zhòng fēng,mài wēi fú,wèi yù yù bù fú,wèi wèi yù。

  厥阴中风,脉微浮,为欲愈;不浮,为未愈。

   jué yīn bìng,yù jiě shí,cóng chǒu zhì mǎo shàng。

  厥阴病,欲解时,从丑至卯上。

   jué yīn bìng,kě yù yǐn shuǐ zhě,shǎo shǎo yǔ zhī,yù。

  厥阴病,渴欲饮水者,少少与之,愈。

   zhū sì nì jué zhě,bù kě xià zhī,xū jiā yì rán。

  诸四逆厥者,不可下之,虚家亦然。

   shāng hán xiān jué,hòu fā rè ér lì zhě,bì zì zhǐ。jiàn jué fù lì。

  伤寒先厥,后发热而利者,必自止。见厥复利。

   shāng hán shǐ fā rè,liù rì,jué fǎn jiǔ rì ér lì。fán jué lì zhě,dāng bù néng shí,jīn fǎn néng shí zhě,kǒng wèi chú zhōng,shí yǐ suǒ bǐng,bù fā rè zhě,zhī wèi qì shàng zài,bì yù,kǒng bào rè lái chū ér fù qù yě。hòu sān rì mài zhī,qí rè xù zài zhě,qī zhī dàn rì yè bàn yù。suǒ yǐ rán zhě,běn fā rè liù rì,jué fǎn jiǔ rì,fù fā rè sān rì,bìng qián liù rì,yì wèi jiǔ rì,yǔ jué xiāng yìng,gù qī zhī dàn rì yè bàn yù。hòu sān rì mài zhī ér mài shù,qí rè bù bà zhě,cǐ wèi rè qì yǒu yú,bì fā yōng nóng yě。

  伤寒始发热,六日,厥反九日而利。凡厥利者,当不能食,今反能食者,恐为除中,食以索饼,不发热者,知胃气尚在,必愈,恐暴热来出而复去也。后三日脉之,其热续在者,期之旦日夜半愈。所以然者,本发热六日,厥反九日,复发热三日,并前六日,亦为九日,与厥相应,故期之旦日夜半愈。后三日脉之而脉数,其热不罢者,此为热气有余,必发痈脓也。

   shāng hán mài chí,liù qī rì,ér fǎn yǔ huáng qín tāng chè qí rè。mài chí wèi hán,jīn yǔ huáng qín tāng,fù chú qí rè,fù zhōng yīng lěng,dāng bù néng shí jīn fǎn néng shí,cǐ míng chú zhōng,bì sǐ。

  伤寒脉迟,六七日,而反与黄芩汤彻其热。脉迟为寒,今与黄芩汤,复除其热,腹中应冷,当不能食;今反能食,此名除中,必死。

   shāng hán xiān jué hòu fā rè,xià lì bì zì zhǐ,ér fǎn hàn chū,yàn zhōng tòng zhě,qí hóu wèi bì。fā rè wú hàn ér lì bì zì zhǐ,ruò bù zhǐ,bì biàn nóng xuè。biàn nóng xuè zhě,qí hóu bù bì。

  伤寒先厥后发热,下利必自止,而反汗出,咽中痛者,其喉为痹。发热无汗而利必自止,若不止,必便脓血。便脓血者,其喉不痹。

   shāng hán yī èr rì,zhì sì wǔ rì ér jué zhě,bì fā rè,qián rè zhě,hòu bì jué,jué shēn zhě,rè yì shēn,jué wēi zhě,rè yì wēi,jué yīng xià zhī,ér fǎn fā hàn zhě,bì kǒu shāng làn chì。

  伤寒一二日,至四五日而厥者,必发热,前热者,后必厥,厥深者,热亦深,厥微者,热亦微,厥应下之,而反发汗者,必口伤烂赤。

   shāng hán bìng,jué wǔ rì,rè yì wǔ rì,shè liù rì dāng fù jué,bù jué zhě,zì yù。jué zhōng bù guò wǔ rì,yǐ rè wǔ rì,gù zhī zì yù。

  伤寒病,厥五日,热亦五日,设六日当复厥,不厥者,自愈。厥终不过五日,以热五日,故知自愈。

   fán jué zhě,yīn yáng qì bù xiāng shùn jiē,biàn wèi jué。jué zhě,shǒu zú nì lěng shì yě。

  凡厥者,阴阳气不相顺接,便为厥。厥者,手足逆冷是也。

   shāng hán,mài wēi ér jué,zhì qī bā rì,fū lěng,qí rén zào,wú zàn ān shí zhě,cǐ wèi cáng jué,fēi wéi huí jué yě。huí jué zhě qí rén dāng tǔ huí。lìng bìng zhě jìng,ér fù shí fán,cǐ wèi cáng hán。huí shàng rù gé,gù fán,xū yú fù zhǐ,dé shí ér ǒu,yòu fán zhě,huí wén shí chòu chū,qí rén dāng zì tǔ huí。huí jué zhě,wū méi wán zhǔ zhī。yòu zhǔ jiǔ lì fāng。

  伤寒,脉微而厥,至七八日,肤冷,其人躁,无暂安时者,此为藏厥,非为蛔厥也。蛔厥者其人当吐蛔。令病者静,而复时烦,此为藏寒。蛔上入膈,故烦,须臾复止,得食而呕,又烦者,蛔闻食臭出,其人当自吐蛔。蛔厥者,乌梅丸主之。又主久利方。

   wū méi wán fāng

  乌梅丸方

   wū méi sān bǎi gè wèi suān wēn xì xīn liù liǎng xīn rè gān jiāng shí liǎng xīn rè huáng lián yī jīn kǔ hán dāng guī sì liǎng xīn wēn fù zǐ liù liǎng pào,xīn rè shǔ jiāo sì liǎng qù hàn,xīn rè guì zhī liù liǎng xīn rè rén shēn liù liǎng gān wēn huáng niè liù liǎng kǔ hán

  乌梅三百个(味酸温) 细辛六两(辛热) 干姜十两(辛热) 黄连一斤(苦寒) 当归四两(辛温) 附子六两(炮,辛热) 蜀椒四两(去汗,辛热) 桂枝六两(辛热) 人参六两(甘温) 黄蘖六两(苦寒)

   yòu shí wèi,yì dǎo shāi,hé zhì zhī,yǐ kǔ jiǔ zì wū méi yī xiǔ,qù hé,zhēng zhī wǔ shēng mǐ xià,fàn shú,dǎo chéng ní,huò yào lìng xiāng de,nèi jiù zhōng,yǔ mì,chǔ èr qiān xià,wán rú wú tóng zǐ dà,xiān shí yǐn,fú shí wán,rì sān fú,shāo jiā zhì èr shí wán。jìn shēng lěnghuá wùchòu shí děng。

  右十味,异捣筛,合治之,以苦酒渍乌梅一宿,去核,蒸之五升米下,饭熟,捣成泥,和药令相得,内臼中,与蜜,杵二千下,丸如梧桐子大,先食饮,服十丸,日三服,稍加至二十丸。禁生冷、滑物、臭食等。

   shāng hán,rè shǎo jué wēi,zhǐ tou hán,mò mò bù yù shí,fán zào shù rì,xiǎo biàn lì,sè bái zhě,cǐ rè chú yě,yù de shí,qí bìng wèi yù。ruò jué ér ǒu,xiōng xié fán mǎn zhě,qí hòu bì biàn xuè。

  伤寒,热少厥微,指头寒,默默不欲食,烦躁数日,小便利,色白者,此热除也,欲得食,其病为愈。若厥而呕,胸胁烦满者,其后必便血。

   bìng zhě shǒu zú jué lěng,yán wǒ bù jié xiōng,xiǎo fù mǎn,àn zhī tòng zhě,cǐ lěng jié zài páng guāng guān yuán yě。

  病者手足厥冷,言我不结胸,小腹满,按之痛者,此冷结在膀胱关元也。

   shāng hán fā rè sì rì,jué fǎn sān rì,fù rè sì rì,jué shǎo rè duō,qí bìng dāng yù。sì rì zhì qī rì,rè bù chú zhě,qí hòu bì biàn nóng xuè。

  伤寒发热四日,厥反三日,复热四日,厥少热多,其病当愈。四日至七日,热不除者,其后必便脓血。

   shāng hán jué sì rì,rè fǎn sān rì,fù jué wǔ rì,qí bìng wèi jìn,hán duō rè shǎo,yáng qì tuì,gù wèi jìn yě。

  伤寒厥四日,热反三日,复厥五日,其病为进,寒多热少,阳气退,故为进也。

   shāng hán liù qī rì,mài wēi,shǒu zú jué lěng,fán zào,jiǔ jué yīn,jué bù hái zhě,sǐ。

  伤寒六七日,脉微,手足厥冷,烦躁,灸厥阴,厥不还者,死。

   shāng hán fā rè,xià lì,jué nì,zào bù dé wò zhě,sǐ。

  伤寒发热,下利,厥逆,躁不得卧者,死。

   shāng hán fā rè,xià lì zhì shén,jué bù zhǐ zhě,sǐ。

  伤寒发热,下利至甚,厥不止者,死。

   shāng hán liù qī rì,bù lì,biàn fā rè ér lì,qí rén hàn chū bù zhǐ zhě,sǐ。yǒu yīn wú yáng gù yě。

  伤寒六七日,不利,便发热而利,其人汗出不止者,死。有阴无阳故也。

   shāng hán wǔ liù rì,bù jié xiōng,fù rú,mài xū,fù jué zhě,bù kě xià,cǐ wèi wáng xuè,xià zhī sǐ。

  伤寒五六日,不结胸,腹濡,脉虚,复厥者,不可下,此为亡血,下之死。

   fā rè ér jué,qī rì,xià lì zhě,wéi nán zhì。

  发热而厥,七日,下利者,为难治。

   shāng hán mài cù,shǒu zú jué nì zhě,kě jiǔ zhī。

  伤寒脉促,手足厥逆者,可灸之。

   shāng hán mài huá ér jué zhě,lǐ yǒu rè yě,bái hǔ tāng zhǔ zhī。

  伤寒脉滑而厥者,里有热也,白虎汤主之。

   shǒu zú jué hán,mài xì yù jué zhě,dāng guī sì nì tāng zhǔ zhī。

  手足厥寒,脉细欲绝者,当归四逆汤主之。

   dāng guī sì nì tāng fāng

  当归四逆汤方

   dāng guī sān liǎng xīn wēn guì zhī sān liǎng xīn rè sháo yào sān liǎng suān hán xì xīn sān liǎng xīn rè dà zǎo èr shí wǔ gè gān wēn tōng cǎo èr liǎng gān píng gān cǎo èr liǎng zhì,gān píng

  当归三两(辛温) 桂枝三两(辛热) 芍药三两(酸寒) 细辛三两(辛热) 大枣二十五个(甘温) 通草二两(甘平) 甘草二两(炙,甘平)

   yǒu qī wèi,yǐ shuǐ bā shēng,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,wēn fú yī shēng,rì sān fú。

  有七味,以水八升,煮取三升,去滓,温服一升,日三服。

   ruò qí rén nèi yǒu jiǔ hán zhě,yí dāng guī sì nì jiā wú zhū yú shēng jiāng tāng zhǔ zhī。

  若其人内有久寒者,宜当归四逆加吴茱萸生姜汤主之。

   dà hàn chū,rè bù qù,nèi jū jí,sì zhī téng,yòu xià lì,jué nì ér wù hán zhě,sì nì tāng zhǔ zhī。

  大汗出,热不去,内拘急,四肢疼,又下利,厥逆而恶寒者,四逆汤主之。

   dà hàn,ruò dà xià lì ér jué lěng zhě,sì nì tāng zhǔ zhī。

  大汗,若大下利而厥冷者,四逆汤主之。

   bìng rén shǒu zú jué lěng,mài zhà jǐn zhě,xié jié zài xiōng zhōng。xīn zhōng mǎn ér fán,jī bù néng shí zhě,bìng zài xiōng zhōng,dāng xū tǔ zhī,yí guā dì sàn。

  病人手足厥冷,脉乍紧者,邪结在胸中。心中满而烦,饥不能食者,病在胸中,当须吐之,宜瓜蒂散。

   shāng hán jué ér xīn xià jì zhě,yí xiān zhì shuǐ,dāng fú fú líng gān cǎo tāng,què zhì qí jué bù ěr,shuǐ zì rù wèi,bì zuò lì yě。

  伤寒厥而心下悸者,宜先治水,当服茯苓甘草汤,却治其厥;不尔,水渍入胃,必作利也。

   shāng hán liù qī rì,dà xià hòu,cùn mài chén ér chí,shǒu zú jué nì,xià bù mài bù zhì,yān hóu bù lì,tuò nóng xuè,xiè lì bù zhǐ zhě,wéi nán zhì。má huáng shēng má tāng zhǔ zhī。

  伤寒六七日,大下后,寸脉沉而迟,手足厥逆,下部脉不至,咽喉不利,唾脓血,泄利不止者,为难治。麻黄升麻汤主之。

   má huáng shēng má tāng fāng

  麻黄升麻汤方

   má huáng èr liǎng bàn qù jié,gān wēn shēng má yī liǎng yī fēn gān píng dāng guī yī liǎng yī fēn xīn wēn zhī mǔ kǔ hán huáng qín kǔ hán wěi ruí gān píng gè shí bā zhū shí gāo suì,mián guǒ,gān hán bái zhú gān wēn gān jiāng xīn rè sháo yào suān píng tiān mén dōng qù xīn,gān píng guì zhī xīn rè fú líng gān píng gān cǎo zhì,gān píng gè liù zhū

  麻黄二两半(去节,甘温) 升麻一两一分(甘平) 当归一两一分(辛温) 知母(苦寒) 黄芩(苦寒) 萎蕤(甘平)各十八铢 石膏(碎,绵裹,甘寒) 白术(甘温) 干姜(辛热) 芍药(酸平) 天门冬(去心,甘平) 桂枝(辛热)茯苓(甘平) 甘草(炙,甘平)各六铢

   yòu shí sì wèi,yǐ shuǐ yī dòu,xiān zhǔ má huáng yī liǎng fèi,qù shàng mò,nèi zhū yào,zhǔ qǔ sān shēng,qù zǐ,fēn wēn sān fú,xiāng qù rú chuī sān dòu mǐ qǐng,lìng jǐn hàn chū,yù。

  右十四味,以水一斗,先煮麻黄一两沸,去上沫,内诸药,煮取三升,去滓,分温三服,相去如炊三斗米顷,令尽汗出,愈。

   shāng hán sì wǔ rì,fù zhōng tòng,ruò zhuǎn qì xià qù shǎo fù zhě,cǐ yù zì lì yě。

  伤寒四五日,腹中痛,若转气下趣少腹者,此欲自利也。

   shāng hán běn zì hán xià,yī fù tǔ xià zhī,hán gé,gèng nì tǔ xià ruò shí rù kǒu jí tǔ,gān jiāng huáng lián huáng qín rén shēn tāng zhǔ zhī。

  伤寒本自寒下,医复吐下之,寒格,更逆吐下;若食入口即吐,干姜黄连黄芩人参汤主之。

   gān jiāng huáng lián huáng qín rén shēn tāng fāng

  干姜黄连黄芩人参汤方

   gān jiāng xīn rè huáng lián kǔ hán huáng qín kǔ hán rén shēn gān wēn gè sān liǎng

  干姜(辛热) 黄连(苦寒) 黄芩(苦寒)人参(甘温)各三两

   yòu sì wèi,yǐ shuǐ liù shēng,zhǔ qǔ èr shēng,qù zǐ,fēn wēn zài fú。

  右四味,以水六升,煮取二升,去滓,分温再服。

   xià lì,yǒu wēi rè ér kě,mài ruò zhě,jīn zì yù。

  下利,有微热而渴,脉弱者,今自愈。

   xià lì,mài shù,yǒu wēi rè hàn chū,jīn zì yù。shè fù jǐn,wèi wèi jiě。

  下利,脉数,有微热汗出,今自愈。设复紧,为未解。

   xià lì,shǒu zú jué lěng wú mài zhě,jiǔ zhī bù wēn,ruò mài bù hái,fǎn wēi chuǎn zhě,sǐ。

  下利,手足厥冷无脉者,灸之不温,若脉不还,反微喘者,死。

   shǎo yīn fù fū yáng zhě,wèi shùn yě。

  少阴负趺阳者,为顺也。

   xià lì,cùn mài fǎn fú shù,chǐ zhōng zì sè zhě,bì qīng nóng xuè。

  下利,寸脉反浮数,尺中自涩者,必清脓血。

   xià lì qīng gǔ,bù kě gōng biǎo,hàn chū,bì zhàng mǎn。

  下利清谷,不可攻表,汗出,必胀满。

   xià lì,mài chén xián zhě,xià zhòng yě mài dà zhě,wèi wèi zhǐ mài wēi ruò shù zhě,wèi yù zì zhǐ,suī fā rè bù sǐ。

  下利,脉沉弦者,下重也;脉大者,为未止;脉微弱数者,为欲自止,虽发热不死。

   xià lì,mài chén ér chí,qí rén miàn shǎo chì,shēn yǒu wēi rè,xià lì qīng gǔ zhě,bì yù mào,hàn chū ér jiě,bìng rén bì wēi jué。suǒ yǐ rán zhě,qí miàn dài yáng,xià xū gù yě。

  下利,脉沉而迟,其人面少赤,身有微热,下利清谷者,必郁冒,汗出而解,病人必微厥。所以然者,其面戴阳,下虚故也。

   xià lì,mài shù ér kě zhě,jīn zì yù shè bù chà,bì qīng nóng xuè,yǐ yǒu rè gù yě。

  下利,脉数而渴者,今自愈;设不差,必清脓血,以有热故也。

   xià lì hòu mài jué,shǒu zú jué lěng,rì zú shí mài hái,shǒu zú wēn zhě shēng,mài bù hái zhě sǐ。

  下利后脉绝,手足厥冷,日卒 时脉还,手足温者生,脉不还者死。

   shāng hán xià lì,rì shí yú xíng,mài fǎn shí zhě sǐ。

  伤寒下利,日十余行,脉反实者死。

   xià lì qīng gǔ,lǐ hán wài rè,hàn chū ér jué zhě,tōng mài sì nì tāng zhǔ zhī。

  下利清谷,里寒外热,汗出而厥者,通脉四逆汤主之。

   rè lì xià zhòng zhě,bái tóu wēng tāng zhǔ zhī。

  热利下重者,白头翁汤主之。

   bái tóu wēng tāng fāng

  白头翁汤方

   bái tóu wēng èr liǎng kǔ hán huáng lián kǔ hán huáng bò kǔ hán qín pí kǔ hán gè sān liǎng

  白头翁二两(苦寒) 黄连(苦寒) 黄柏(苦寒) 秦皮(苦寒)各三两

   yòu sì wèi,yǐ shuǐ qī shēng,zhǔ qǔ èr shēng,qù zǐ,wēn fú yī shēng bù yù,gèng fú yī shēng。

  右四味,以水七升,煮取二升,去滓,温服一升;不愈,更服一升。

   xià lì,fù zhàng mǎn,shēn tǐ téng tòng zhě,xiān wēn qí lǐ,nǎi gōng qí biǎo。wēn lǐ sì nì tāng,gōng biǎo guì zhī tāng。

  下利,腹胀满,身体疼痛者,先温其里,乃攻其表。温里四逆汤,攻表桂枝汤。

   xià lì,yù yǐn shuǐ zhě,yǐ yǒu rè gù yě,bái tóu wēng tāng zhǔ zhī。

  下利,欲饮水者,以有热故也,白头翁汤主之。

   xià lì,zhān yǔ zhě,yǒu zào shǐ yě,yí xiǎo chéng qì tāng。

  下利,谵语者,有燥屎也,宜小承气汤。

   xià lì hòu gèng fán,àn zhī xīn xià rú zhě,wèi xū fán yě,yí zhī zǐ shì tāng。

  下利后更烦,按之心下濡者,为虚烦也,宜栀子豉汤。

   ǒu jiā yǒu yōng nóng zhě,bù kě zhì,ǒu nóng jǐn zì yù。

  呕家有痈脓者,不可治,呕脓尽自愈。

   ǒu ér mài ruò,xiǎo biàn fù lì,shēn yǒu wēi rè jiàn jué zhě nán zhì。sì nì tāng zhǔ zhī。

  呕而脉弱,小便复利,身有微热见厥者难治。四逆汤主之。

   gān ǒu,tǔ xián mò,tóu tòng zhě,wú zhū yú tāng zhǔ zhī。

  干呕,吐涎沫,头痛者,吴茱萸汤主之。

   ǒu ér fā rè zhě,xiǎo chái hú tāng zhǔ zhī。

  呕而发热者,小柴胡汤主之。

   shāng hán dà tǔ dà xià zhī,jí xū,fù jí hàn chū zhě,yǐ qí rén wài qì fú yù,fù yǔ zhī shuǐ,yǐ fā qí hàn,yīn dé huì。suǒ yǐ rán zhě,wèi zhōng hán lěng gù yě。

  伤寒大吐大下之,极虚,复极汗出者,以其人外气怫郁,复与之水,以发其汗,因得哕。所以然者,胃中寒冷故也。

   shāng hán,huì ér fù mǎn,shì qí qián hòu,zhī hé bù bù lì,lì zhī zé yù。

  伤寒,哕而腹满,视其前后,知何部不利,利之则愈。




仅供学习参考,难免有错误,欢迎批评指正。
上一篇:辨少阴病脉证并治    下一篇:辨霍乱病脉证并治
辨厥阴病脉证并治所属专题:本文《辨厥阴病脉证并治》