杂记上

拼音版、注音及读音

　　 zhū hóu xíng ér sǐ yú guǎn，zé qí fù rú yú qí guó。rú yú dào，zé shēng qí chéng chē zhī zuǒ gǔ，yǐ qí suí fù。qí qiàn yǒu chān，zī bù shang wéi sù jǐn yǐ wéi wū ér xíng。zhì yú miào mén，bù huǐ qiáng suì rù shì suǒ bìn，wéi qiàn wèi shuō yú miào mén wài。dài fūshì sǐ yú dào，zé shēng qí chéng chē zhī zuǒ gǔ，yǐ qí suí fù。rú yú guǎn sǐ，zé qí fù rú yú jiā。dài fū yǐ bù wèi qiàn ér xíng，zhì yú jiā ér shuō qiàn，zài yǐ chuán chē，rù zì mén zhì yú zuò jiē xià ér shuō chē，jǔ zì zuò jiē，shēng shì suǒ bìn。shì qiàn，wěi xí yǐ wéi wū，pú xí yǐ wéi shang wéi。

　　诸侯行而死于馆，则其复如于其国。如于道，则升其乘车之左毂，以其绥复。其輤有裧，缁布裳帷素锦以为屋而行。至于庙门，不毁墙遂入适所殡，唯輤为说于庙门外。大夫、士死于道，则升其乘车之左毂，以其绥复。如于馆死，则其复如于家。大夫以布为輤而行，至于家而说輤，载以輲车，入自门至于阼阶下而说车，举自阼阶，升适所殡。士輤，苇席以为屋，蒲席以为裳帷。

　　 fán fù yú qí jūn，yuē: jūn zhī chén mǒu sǐ fù mǔqīzhǎng zǐ，yuē: jūn zhī chén mǒu zhī mǒu sǐ。jūn fù yú tā guó zhī jūn，yuē: guǎ jūn bù lù，gǎn gào yú zhí shì。fū rén，yuē: guǎ xiǎo jūn bù lù。dà zi zhī sàng，yuē: guǎ jūn zhī shì zi mǒu sǐ。dài fū fù yú tóng guó: shì zhě，yuē: mǒu bù lù fù yú shì，yì yuē: mǒu bù lù fù yú tā guó zhī jūn，yuē: jūn zhī wài chén guǎ dài fū mǒu sǐ，fù yú shì zhě，yuē: wú zi zhī wài sī guǎ dài fū mǒu bù lù，shǐ mǒu shí。fù yú shì，yì yuē: wú zi zhī wài sī guǎ dài fū mǒu bù lù，shǐ mǒu shí。shì fù yú tóng guó dài fū，yuē: mǒu sǐ，fù yú shì，yì yuē: mǒu sǐ fù yú tā guó zhī jūn，yuē: jūn zhī wài chén mǒu sǐ，fù yú dài fū，yuē: wú zi zhī wài sī mǒu sǐ，fù yú shì，yì yuē: wú zi zhī wài sī mǒu sǐ。dài fū cì yú gōng guǎn yǐ zhōng sàng，shì liàn ér guī。shì cì yú gōng guǎn，dài fū jū lú，shì jū è shì。dài fū wèi qí fù mǔ xiōng dì zhī wèi wèi dài fū zhě zhī sàng，fú rú shì fú。shì wèi qí fù mǔ xiōng dì zhī wèi dài fū zhě zhī sàng，fú rú shì fú。dài fū zhī shì zi，fú dài fū zhī fú。dài fū zhī shù zǐ wèi dài fū，zé wèi qí fù mǔ fú dài fū fú qí wèi，yǔ wèi wèi dài fū zhě chǐ。shì zhī zǐ wèi dài fū，zé qí fù mǔ fú néng zhǔ yě，shǐ qí zi zhǔ zhī。wú zi，zé wèi zhī zhì hòu。

　　凡讣于其君，曰：「君之臣某死」；父母、妻、长子，曰：「君之臣某之某死」。君讣于他国之君，曰：「寡君不禄，敢告于执事。」；夫人，曰：「寡小君不禄。」；大子之丧，曰：「寡君之适子某死。」大夫讣于同国：适者，曰：「某不禄」；讣于士，亦曰：「某不禄」；讣于他国之君，曰：「君之外臣寡大夫某死」，讣于适者，曰：「吾子之外私寡大夫某不禄，使某实。」讣于士，亦曰：「吾子之外私寡大夫某不禄，使某实。」士讣于同国大夫，曰：「某死」，讣于士，亦曰：「某死」；讣于他国之君，曰：「君之外臣某死」，讣于大夫，曰：「吾子之外私某死」，讣于士，亦曰：「吾子之外私某死」。大夫次于公馆以终丧，士练而归。士次于公馆，大夫居庐，士居垩室。大夫为其父母兄弟之未为大夫者之丧，服如士服。士为其父母兄弟之为大夫者之丧，服如士服。大夫之适子，服大夫之服。大夫之庶子为大夫，则为其父母服大夫服；其位，与未为大夫者齿。士之子为大夫，则其父母弗能主也，使其子主之。无子，则为之置后。

　　 dài fū bǔ zhái yǔ zàng rì，yǒu sī má yībù shuāibù dài，yīn sàng jù，zī bù guān bù ruí。zhàn zhě pí biàn。rú shì，zé shǐ liàn guān cháng yī yǐ shì。zhàn zhě cháo fú。dài fū zhī sàng，jì jiàn mǎ。jiàn mǎ zhě，kū yǒng，chū nǎi bāo diàn ér dú shū。dài fū zhī sàng，dà zōng rén xiāng，xiǎo zōng rén mìng guī，bo rén zuò guī。fù，zhū hóu yǐ bāo yī miǎn fú，jué biàn fú，fū rén shuì yī yú dí，dí shuì sù shā。nèi zǐ yǐ jū yī，bāo yī，sù shā。xià dài fū yǐ tǎn yī，qí yú rú shì。fù xī shàng。dài fū bù yú jiǎo，shǔ yú chí xià。dài fū fù yú shì，shì bù fù yú dài fū，fù yú dài fū zhī kūn dì。wú kūn dì，zé cóng qí zhāo mù。suī wáng fù mǔ zài，yì rán。fù fù yú qí fū zhī suǒ fù zhī fēi，wú fēi。zé yì cóng qí zhāo mù zhī fēi。qiè fù yú qiè zǔ gū，wú qiè zǔ gū zé yì cóng qí zhāo mù zhī qiè。nán zǐ fù yú wáng fù zé pèi nǚ zǐ fù yú wáng mǔ，zé bù pèi。gōng zǐ fù yú gōng zǐ。jūn hōng，dà zi hào chēng zi，dài yóu jūn yě。

　　大夫卜宅与葬日，有司麻衣、布衰、布带，因丧屦，缁布冠不蕤。占者皮弁。如筮，则史练冠长衣以筮。占者朝服。大夫之丧，既荐马。荐马者，哭踊，出乃包奠而读书。大夫之丧，大宗人相，小宗人命龟，卜人作龟。复，诸侯以褒衣冕服，爵弁服，夫人税衣揄狄，狄税素沙。内子以鞠衣，褒衣，素沙。下大夫以襢衣，其余如士。复西上。大夫不揄绞，属于池下。大夫附于士，士不附于大夫，附于大夫之昆弟。无昆弟，则从其昭穆。虽王父母在，亦然。妇附于其夫之所附之妃，无妃。则亦从其昭穆之妃。妾附于妾祖姑，无妾祖姑则亦从其昭穆之妾。男子附于王父则配；女子附于王母，则不配。公子附于公子。君薨，大子号称子，待犹君也。

　　 yǒu sān nián zhī liàn guān，zé yǐ dà gōng zhī má yì zhī wéi zhàng jù bù yì。yǒu fù mǔ zhī sàng，shàng gōng shuāi，ér fù xiōng dì zhī shāng zé liàn guān。fù yú shāng，chēng yáng tóng mǒu fǔ，bù míng，shén yě。fán yì jū，shǐ wén xiōng dì zhī sàng，wéi yǐ kū duì，kě yě。qí shǐ má，sàn dài dié。wèi fú má ér bēn sāng，jí zhǔ rén zhī wèi chéng dié yě: shū zhě，yǔ zhǔ rén jiē chéng zhī qīn zhě，zhōng qí má dài dié zhī rì shù。zhǔ qiè zhī sàng，zé zì dié zhì yú liàn xiáng，jiē shǐ qí zi zhǔ zhī。qí bìn jì，bù yú zhèng shì。jūn bù fǔ pū qiè。nǚ jūn sǐ，zé qiè wèi nǚ jūn zhī dǎng fú。shè nǚ jūn，zé bù wéi xiān nǚ jūn zhī dǎng fú。

　　有三年之练冠，则以大功之麻易之；唯杖屦不易。有父母之丧，尚功衰，而附兄弟之殇则练冠。附于殇，称阳童某甫，不名，神也。凡异居，始闻兄弟之丧，唯以哭对，可也。其始麻，散带绖。未服麻而奔丧，及主人之未成绖也：疏者，与主人皆成之；亲者，终其麻带绖之日数。主妾之丧，则自绖至于练祥，皆使其子主之。其殡祭，不于正室。君不抚仆妾。女君死，则妾为女君之党服。摄女君，则不为先女君之党服。

　　 wén xiōng dì zhī sàng，dà gōng yǐ shàng，jiàn sàng zhě zhī xiāng ér kū。shì xiōng dì zhī sòng zàng zhě fú jí，yù zhǔ rén yú dào，zé suì zhī yú mù。fán zhǔ xiōng dì zhī sàng，suī shū yì yú zhī。

　　闻兄弟之丧，大功以上，见丧者之乡而哭。适兄弟之送葬者弗及，遇主人于道，则遂之于墓。凡主兄弟之丧，虽疏亦虞之。

　　 fán sāng fú wèi bì，yǒu diào zhě，zé wèi wèi ér kū bài yǒng。dài fū zhī kū dài fū，biàn dié dài fū yǔ bìn，yì biàn dié。dài fū yǒu sī sàng zhī gé，zé yú qí xiōng dì zhī qīng sàng，zé biàn dié。

　　凡丧服未毕，有吊者，则为位而哭拜踊。大夫之哭大夫，弁绖；大夫与殡，亦弁绖。大夫有私丧之葛，则于其兄弟之轻丧，则弁绖。

　　 wèi zhǎng zǐ zhàng，zé qí zi bù yǐ zhàng jí wèi。wèi qī，fù mǔ zài，bù zhàng，bù jī sǎng。mǔ zài，bù jī sǎng。jī sǎng zhě，qí zèng yě bài。wéi zhū hóu zhī dài fū，bù fǎn fú。

　　为长子杖，则其子不以杖即位。为妻，父母在，不杖，不稽颡。母在，不稽颡。稽颡者，其赠也拜。违诸侯之大夫，不反服。

　　 wéi dài fū zhī zhū hóu，bù fǎn fú。sàng guān tiáo shǔ，yǐ bié jí xiōng。sān nián zhī liàn guān，yì tiáo shǔ，yòu fèng。xiǎo gōng yǐ xià zuǒ。sī guān qiāo yīng。dà gōng yǐ shàng sàn dài。cháo fú shí wǔ shēng，qù qí bàn ér sī jiā huī，xī yě。

　　违大夫之诸侯，不反服。丧冠条属，以别吉凶。三年之练冠，亦条属，右缝。小功以下左。缌冠缲缨。大功以上散带。朝服十五升，去其半而缌；加灰，锡也。

　　 zhū hóu xiāng suì，yǐ hòu lù yǔ miǎn fú。xiān lù yǔ bāo yī，bù yǐ suì。qiǎn chē shì láo jù。shū bù qiàn，sì miàn yǒu zhāng，zhì yú sì yú。zài zhāng，yǒu zǐ yuē: fēi lǐ yě。sàng diàn，pú hǎi ér yǐ。jì chēng xiào zǐxiào sūn，sàng chēng āi zǐāi sūn。duān shuāi，sàng chē，jiē wú děng。dà bái guān，zī bù zhī guān，jiē bù ruí。wěi wǔ xuán gǎo ér hòu ruí。dài fū miǎn ér jì yú gōng，biàn ér jì yú jǐ。shì biàn ér jì yú gōng，guān ér jì yú jǐ。shì biàn ér qīn yíng，rán zé shì biàn ér jì yú jǐ kě yě。

　　诸侯相襚，以后路与冕服。先路与褒衣，不以襚。遣车视牢具。疏布輤，四面有章，置于四隅。载粻，有子曰：「非礼也。丧奠，脯醢而已。」祭称孝子、孝孙，丧称哀子、哀孙。端衰，丧车，皆无等。大白冠，缁布之冠，皆不蕤。委武玄缟而后蕤。大夫冕而祭于公，弁而祭于己。士弁而祭于公，冠而祭于己。士弁而亲迎，然则士弁而祭于己可也。

　　 chàng jiù yǐ jú，chǔ yǐ wú。pí yǐ sāng，zhǎng sān chǐ huò yuē wǔ chǐ。bì yòng sāng，zhǎng sān chǐ，kān qí bǐng yǔ mò。lǜ dài，zhū hóudài fū jiē wǔ cǎi shì èr cǎi。lǐ zhě，dào lǐ yě。wèng wǔ shāo héng，shí jiàn jiān ér hòu zhé rù。zhòng，jì yú ér mái zhī。

　　畅臼以椈，杵以梧。枇以桑，长三尺；或曰五尺。毕用桑，长三尺，刊其柄与末。率带，诸侯、大夫皆五采；士二采。醴者，稻醴也。瓮甒筲衡，实见间而后折入。重，既虞而埋之。

　　 fán fù rén，cóng qí fū zhī jué wèi。xiǎo liǎndà liǎnqǐ，jiē biàn bài。zhāo xī kū，bù wéi。wú jiù zhě bù wéi。jūn ruò zài ér hòu diào zhī，zé zhǔ rén dōng miàn ér bài，mén yòu běi miàn ér yǒng。chū dài，fǎn ér hòu diàn。zi gāo zhī xí yě: jiǎn yī shang yǔ shuì yī xūn rán wèi yī，sù duān yī，pí biàn yī，jué biàn yī，xuán miǎn yī。zēng zǐ yuē: bù xí fù fú。wèi jūn shǐ ér sǐ，yú gōng guǎn，fù sī guǎn bù fù。gōng guǎn zhě，gōng gōng yǔ gōng suǒ wéi yě。sī guǎn zhě，zì qīng dài fū yǐ xià zhī jiā yě。gōng qī yǒng，dài fū wǔ yǒng，fù rén jū jiān，shì sān yǒng，fù rén jiē jū jiān。gōng xí: juǎn yī yī，xuán duān yī，cháo fú yī，sù jī yī，xūn shang yī，jué biàn èr，xuán miǎn yī，bāo yī yī。zhū lǜ dài，shēn jiā dà dài yú shàng。xiǎo liǎn huán dié，gōng dài fū shì yī yě。gōng shì dà liǎn，gōng shēng，shāng zhù pù xí，nǎi liǎn。lǔ rén zhī zèng yě: sān xuán èr xūn，guǎng chǐ，zhǎng zhōng fú。

　　凡妇人，从其夫之爵位。小敛、大敛、启，皆辩拜。朝夕哭，不帷。无柩者不帷。君若载而后吊之，则主人东面而拜，门右北面而踊。出待，反而后奠。子羔之袭也：茧衣裳与税衣纁袡为一，素端一，皮弁一，爵弁一，玄冕一。曾子曰：「不袭妇服。」为君使而死，于公馆，复；私馆不复。公馆者，公宫与公所为也。私馆者，自卿大夫以下之家也。公七踊，大夫五踊，妇人居间，士三踊，妇人皆居间。公袭：卷衣一，玄端一，朝服一，素积一，纁裳一，爵弁二，玄冕一，褒衣一。朱绿带，申加大带于上。小敛环绖，公大夫士一也。公视大敛，公升，商祝铺席，乃敛。鲁人之赠也：三玄二纁，广尺，长终幅。

　　 diào zhě jí wèi yú mén xī，dōng miàn qí jiè zài qí dōng nán，běi miàn xī shàng，xī yú mén。zhǔ gū xī miàn。xiāng zhě shòu mìng yuē: gū mǒu shǐ mǒu qǐng shì。kè yuē: guǎ jūn shǐ mǒu，rú hé bù shū!xiāng zhě rù gào，chū yuē: gū mǒu xū yǐ。diào zhě rù，zhǔ rén shēng táng，xī miàn。diào zhě shēng zì xī jiē，dōng miàn，zhì mìng yuē: guǎ jūn wén jūn zhī sàng，guǎ jūn shǐ mǒu，rú hé bù shū!zi bài jī sǎng，diào zhě jiàng，fǎn wèi。hán zhě zhí bì jiāng mìng yuē: guǎ jūn shǐ mǒu hán。xiāng zhě rù gào，chū yuē: gū mǒu xū yǐ。hán zhě rù，shēng táng，zhì mìng。zài bài jī sǎng。hán zhě zuò wěi yú bìn dōng nán，yǒu wěi xí jì zàng，pú xí。jiàng，chū，fǎn wèi。zǎi cháo fú，jí sàng jù shēng zì xī jiē，xī miàn，zuò qǔ bì，jiàng zì xī jiē yǐ dōng。suì zhě yuē: guǎ jūn shǐ mǒu suì。xiāng zhě rù gào，chū yuē: gū mǒu xū yǐ。suì zhě zhí miǎn fú zuǒ zhí lǐng，yòu zhí yào，rù，shēng táng zhì mìng yuē: guǎ jūn shǐ mǒu suì。zi bài jī sǎng。wěi yī yú bìn dōng。suì zhě jiàng，shòu jué biàn fú yú mén nèi liū，jiāng mìng，zi bài jī sǎng，rú chū。shòu pí biàn fú yú zhōng tíng。zì xī jiē shòu cháo fú，zì táng shòu xuán duān，jiāng mìng，zi bài jī sǎng，jiē rú chū。suì zhě jiàng，chū，fǎn wèi。zǎi fū wǔ rén，jǔ yǐ dōng。jiàng zì xī jiē。qí jǔ yì xī miàn。shàng jiè fèng: zhí guī jiāng mìng，yuē: guǎ jūn shǐ mǒu fèng。xiāng zhě rù gào，fǎn mìng yuē: gū mǒu xū yǐ。chén chéng huáng dà lù yú zhōng tíng，běi zhōu。zhí guī jiāng mìng。kè shǐ zì xià，yóu lù xī。zi bài jī sǎng，zuò wěi yú bìn dōng nán yú。zǎi jǔ yǐ dōng。fán jiāng mìng，xiāng bìn jiāng mìng，zi bài jī sǎng。xī miàn ér zuò，wěi zhī。zǎi jǔ bì yǔ guī，zǎi fū jǔ suì，shēng zì xī jiē，xī miàn，zuò qǔ zhī，jiàng zì xī jiē。fèng zhě chū，fǎn wèi yú mén wài。shàng kè lín yuē: guǎ jūn yǒu zōng miào zhī shì，bù dé chéng shì，shǐ yī jiè lǎo mǒu xiāng zhí fú。xiāng zhě fǎn mìng yuē: gū mǒu xū yǐ。lín zhě rù mén yòu，jiè zhě jiē cóng zhī，lì yú qí zuǒ dōng shàng。zōng rén nà bīn，shēng，shòu mìng yú jūn jiàng yuē: gū gǎn cí wú zi zhī rǔ，qǐng wú zi zhī fù wèi。kè duì yuē: guǎ jūn mìng mǒu，wú gǎn shì bīn kè，gǎn cí。zōng rén fǎn mìng yuē: gū gǎn gù cí wú zi zhī rǔ，qǐng wú zi zhī fù wèi。kè duì yuē: guǎ jūn mìng mǒu，wú gǎn shì bīn kè，gǎn gù cí。zōng rén fǎn mìng yuē: gū gǎn gù cí wú zi zhī rǔ，qǐng wú zi zhī fù wèi。kè duì yuē: guǎ jūn mìng shǐ chén mǒu，wú gǎn shì bīn kè，shì yǐ gǎn gù cí。gù cí bù huò mìng，gǎn bù jìng cóng。kè lì yú mén xī，jiè lì yú qí zuǒ，dōng shàng。gū jiàng zì zuò jiē，bài zhī，shēng kū，yǔ kè shí yǒng sān。kè chū，sòng yú mén wài，bài jī sǎng。

　　吊者即位于门西，东面；其介在其东南，北面西上，西于门。主孤西面。相者受命曰：「孤某使某请事。」客曰：「寡君使某，如何不淑！」相者入告，出曰：「孤某须矣。」吊者入，主人升堂，西面。吊者升自西阶，东面，致命曰：「寡君闻君之丧，寡君使某，如何不淑！」子拜稽颡，吊者降，反位。含者执璧将命曰：「寡君使某含。」相者入告，出曰：「孤某须矣。」含者入，升堂，致命。再拜稽颡。含者坐委于殡东南，有苇席；既葬，蒲席。降，出，反位。宰朝服，即丧屦升自西阶，西面，坐取璧，降自西阶以东。襚者曰：「寡君使某襚。」相者入告，出曰：「孤某须矣。」襚者执冕服；左执领，右执要，入，升堂致命曰：「寡君使某襚。」子拜稽颡。委衣于殡东。襚者降，受爵弁服于门内溜，将命，子拜稽颡，如初。受皮弁服于中庭。自西阶受朝服，自堂受玄端，将命，子拜稽颡，皆如初。襚者降，出，反位。宰夫五人，举以东。降自西阶。其举亦西面。上介赗：执圭将命，曰：「寡君使某赗。」相者入告，反命曰：「孤某须矣。」陈乘黄大路于中庭，北辀。执圭将命。客使自下，由路西。子拜稽颡，坐委于殡东南隅。宰举以东。凡将命，乡殡将命，子拜稽颡。西面而坐，委之。宰举璧与圭，宰夫举襚，升自西阶，西面，坐取之，降自西阶。赗者出，反位于门外。上客临曰：「寡君有宗庙之事，不得承事，使一介老某相执綍。」相者反命曰：「孤某须矣。」临者入门右，介者皆从之，立于其左东上。宗人纳宾，升，受命于君；降曰：「孤敢辞吾子之辱，请吾子之复位。」客对曰：「寡君命某，毋敢视宾客，敢辞。」宗人反命曰：「孤敢固辞吾子之辱，请吾子之复位。」客对曰：「寡君命某，毋敢视宾客，敢固辞。」宗人反命曰：「孤敢固辞吾子之辱，请吾子之复位。」客对曰：「寡君命使臣某，毋敢视宾客，是以敢固辞。固辞不获命，敢不敬从。」客立于门西，介立于其左，东上。孤降自阼阶，拜之，升哭，与客拾踊三。客出，送于门外，拜稽颡。

　　 qí guó yǒu jūn sàng，bù gǎn shòu diào。wài zōng fáng zhōng nán miàn，xiǎo chén pù xí，shāng zhù pù jiǎo jīn qīn，shì guàn yú pán běi。jǔ qiān shī yú liǎn shàng，zú liǎn，zǎi gào zi，féng zhī yǒng。fū rén dōng miàn zuò，féng zhī xìng yǒng。shì sàng yǒu yǔ tiān zǐ tóng zhě sān: qí zhōng yè liáo，jí chéng rén，zhuān dào ér xíng。

　　其国有君丧，不敢受吊。外宗房中南面，小臣铺席，商祝铺绞紟衾，士盥于盘北。举迁尸于敛上，卒敛，宰告子，冯之踊。夫人东面坐，冯之兴踊。士丧有与天子同者三：其终夜燎，及乘人，专道而行。