表记

拼音版、注音及读音

　　 zi yán zhī: guī hū!jūn zǐ yǐn ér xiǎn，bù jīn ér zhuāng，bù lì ér wēi，bù yán ér xìn。zǐ yuē: jūn zǐ bù shī zú yú rén，bù shī sè yú rén，bù shī kǒu yú rén，shì gù jūn zǐ mào zú wèi yě，sè zú dàn yě，yán zú xìn yě。fǔ xíng yuē: jìng jì ér wǎng yǒu zé yán zài gōng。zǐ yuē: tì xí zhī bù xiāng yīn yě，yù mín zhī wú xiāng dú yě。zǐ yuē: jì jí jìng，bù jì zhī yǐ lè cháo jí biàn，bù jì zhī yǐ juàn。zǐ yuē: jūn zǐ shèn yǐ pì huò，dǔ yǐ bù yǎn，gōng yǐ yuǎn chǐ。zǐ yuē: jūn zǐ zhuāng jìng rì qiáng，ān sì rì tōu。jūn zǐ bù yǐ yī rì shǐ qí gōng chán yān，rú bù zhōng rì。zǐ yuē: qí jiè yǐ shì guǐ shén，zé rì yuè yǐ jiàn jūn，kǒng mín zhī bù jìng yě。zǐ yuē: xiá wǔ，sǐ yān ér bù wèi yě。zǐ yuē: wú cí bù xiāng jiē yě，wú lǐ bù xiāng jiàn yě yù mín zhī wú xiāng xiè yě。yì yuē: chū shì gào，zài sān dú，dú zé bù gào。

　　子言之：「归乎！君子隐而显，不矜而庄，不厉而威，不言而信。」子曰：「君子不失足于人，不失色于人，不失口于人，是故君子貌足畏也，色足惮也，言足信也。《甫刑》曰：『敬忌而罔有择言在躬。』」子曰：「裼袭之不相因也，欲民之毋相渎也。」子曰：「祭极敬，不继之以乐；朝极辨，不继之以倦。」子曰：「君子慎以辟祸，笃以不掩，恭以远耻。」子曰：「君子庄敬日强，安肆日偷。君子不以一日使其躬儳焉，如不终日。」子曰：「齐戒以事鬼神，择日月以见君，恐民之不敬也。」子曰：「狎侮，死焉而不畏也。」子曰：「无辞不相接也，无礼不相见也；欲民之毋相亵也。《易》曰：『初筮告，再三渎，渎则不告。』」

　　 zi yán zhī: rén zhě，tiān xià zhī biǎo yě yì zhě，tiān xià zhī zhì yě bào zhě，tiān xià zhī lì yě。zǐ yuē: yǐ dé bào dé，zé mín yǒu suǒ quàn yǐ yuàn bào yuàn，zé mín yǒu suǒ chéng。shī yuē: wú yán bù chóu，wú dé bù bào。tài jiǎ yuē: mín fēi hòu wú néng xū yǐ níng hòu fēi mín wú yǐ pì sì fāng。zǐ yuē: yǐ dé bào yuàn，zé kuān shēn zhī rén yě yǐ yuàn bào dé，zé xíng lù zhī mín yě。zǐ yuē: wú yù ér hǎo rén zhě，wú wèi ér è bù rén zhě，tiān xià yī rén ér yǐ yǐ。shì gù jūn zǐ yì dào zì jǐ，ér zhì fǎ yǐ mín。zǐ yuē: rén yǒu sān，yǔ rén tóng gōng ér yì qíng。yǔ rén tóng gōng，qí rén wèi kě zhī yě yǔ rén tóng guò，rán hòu qí rén kě zhī yě。rén zhě ān rén，zhī zhě lì rén，wèi zuì zhě qiáng rén。rén zhě yòu yě，dào zhě zuǒ yě。rén zhě rén yě，dào zhě yì yě。hòu yú rén zhě báo yú yì，qīn ér bù zūn hòu yú yì zhě báo yú rén，zūn ér bù qīn。dào yǒu zhì，yì yǒu kǎo。zhì dào yǐ wáng，yì dào yǐ bà，kǎo dào yǐ wéi wú shī。

　　子言之：「仁者，天下之表也；义者，天下之制也；报者，天下之利也。」子曰：「以德报德，则民有所劝；以怨报怨，则民有所惩。《诗》曰：『无言不雠，无德不报。』《太甲》曰：『民非后无能胥以宁；后非民无以辟四方。』」子曰：「以德报怨，则宽身之仁也；以怨报德，则刑戮之民也。」子曰：「无欲而好仁者，无畏而恶不仁者，天下一人而已矣。是故君子议道自己，而置法以民。」子曰：「仁有三，与仁同功而异情。与仁同功，其仁未可知也；与仁同过，然后其仁可知也。仁者安仁，知者利仁，畏罪者强仁。仁者右也，道者左也。仁者人也，道者义也。厚于仁者薄于义，亲而不尊；厚于义者薄于仁，尊而不亲。道有至，义有考。至道以王，义道以霸，考道以为无失。」

　　 zi yán zhī: rén yǒu shù，yì yǒu cháng duǎn xiǎo dà。zhōng xīn cǎn dá，ài rén zhī rén yě lǜ fǎ ér qiáng zhī，zī rén zhě yě。shī yún: fēng shuǐ yǒu qǐ，wǔ wáng qǐ bù shì!yí jué sūn móu，yǐ yàn yì zǐ，wǔ wáng zhēng zāi!shù shì zhī rén yě。guó fēng yuē: wǒ jīn bù yuè，huáng xù wǒ hòu。zhōng shēn zhī rén yě。zǐ yuē: rén zhī wèi qì zhòng，qí wèi dào yuǎn，jǔ zhě mò néng shèng yě，xíng zhě mò néng zhì yě，qǔ shù duō zhě rén yě fū miǎn yú rén zhě bù yì nán hū?shì gù jūn zǐ yǐ yì dù rén，zé nán wéi rén yǐ rén wàng rén，zé xián zhě kě zhī yǐ yǐ。zǐ yuē: zhōng xīn ān rén zhě，tiān xià yī rén ér yǐ yǐ。dà yá yuē: dé yóu rú máo，mín xiān kè jǔ zhī wǒ yí tú zhī，wéi zhòng shān fǔ jǔ zhī，ài mò zhù zhī。xiǎo yǎ yuē: gāo shān yǎng zhǐ，jǐng xíng xíng zhǐ。zǐ yuē: shī zhī hǎo rén rú cǐ xiāng dào ér xíng，zhōng dào ér fèi，wàng shēn zhī lǎo yě，bù zhī nián shù zhī bù zú，fǔ yān rì yǒu zī zī，bì ér hòu yǐ。zǐ yuē: rén zhī nán chéng jiǔ yǐ!rén rén shī qí suǒ hǎo gù rén zhě zhī guò yì cí yě。zǐ yuē: gōng jìn lǐ，jiǎn jìn rén，xìn jìn qíng，jìng ràng yǐ xíng cǐ，suī yǒu guò，qí bù shèn yǐ。fū gōng guǎ guò，qíng kě xìn，jiǎn yì róng yě yǐ cǐ shī zhī zhě，bù yì xiān hū?shī yuē: wēn wēn gōng rén，wéi dé zhī jī。zǐ yuē: rén zhī nán chéng jiǔ yǐ，wéi jūn zǐ néng zhī。shì gù jūn zǐ bù yǐ qí suǒ néng zhě bìng rén，bù yǐ rén zhī suǒ bù néng zhě kuì rén。shì gù shèng rén zhī zhì xíng yě，bù zhì yǐ jǐ，shǐ mín yǒu suǒ quàn miǎn kuì chǐ，yǐ xíng qí yán。lǐ yǐ jié zhī，xìn yǐ jié zhī，róng mào yǐ wén zhī，yī fú yǐ yí zhī，péng yǒu yǐ jí zhī，yù mín zhī yǒu yī yě。xiǎo yǎ yuē: bù kuì yú rén，bù wèi yú tiān。shì gù jūn zǐ fú qí fú，zé wén yǐ jūn zǐ zhī róng yǒu qí róng，zé wén yǐ jūn zǐ zhī cí suì qí cí，zé shí yǐ jūn zǐ zhī dé。shì gù jūn zǐ chǐ fú qí fú ér wú qí róng，chǐ yǒu qí róng ér wú qí cí，chǐ yǒu qí cí ér wú qí dé，chǐ yǒu qí dé ér wú qí xíng。shì gù jūn zǐ shuāi dié zé yǒu āi sè duān miǎn zé yǒu jìng sè jiǎ zhòu zé yǒu bù kě rǔ zhī sè。shī yún: wéi tí zài liáng，bù rú qí yì bǐ jì zhī zǐ，bù chēng qí fú。

　　子言之：「仁有数，义有长短小大。中心憯怛，爱人之仁也；率法而强之，资仁者也。《诗》云：『丰水有芑，武王岂不仕！诒厥孙谋，以燕翼子，武王烝哉！』数世之仁也。国风曰：『我今不阅，皇恤我后。』终身之仁也。」子曰：「仁之为器重，其为道远，举者莫能胜也，行者莫能致也，取数多者仁也；夫勉于仁者不亦难乎？是故君子以义度人，则难为人；以人望人，则贤者可知已矣。」子曰：「中心安仁者，天下一人而已矣。大雅曰：『德輶如毛，民鲜克举之；我仪图之，惟仲山甫举之，爱莫助之。』」小雅曰：「高山仰止，景行行止。」子曰：「《诗》之好仁如此；乡道而行，中道而废，忘身之老也，不知年数之不足，俛焉日有孳孳，毙而后已。」子曰：「仁之难成久矣！人人失其所好；故仁者之过易辞也。」子曰：「恭近礼，俭近仁，信近情，敬让以行此，虽有过，其不甚矣。夫恭寡过，情可信，俭易容也；以此失之者，不亦鲜乎？《诗》曰：『温温恭人，惟德之基。』」子曰：「仁之难成久矣，惟君子能之。是故君子不以其所能者病人，不以人之所不能者愧人。是故圣人之制行也，不制以己，使民有所劝勉愧耻，以行其言。礼以节之，信以结之，容貌以文之，衣服以移之，朋友以极之，欲民之有壹也。小雅曰：『不愧于人，不畏于天。』是故君子服其服，则文以君子之容；有其容，则文以君子之辞；遂其辞，则实以君子之德。是故君子耻服其服而无其容，耻有其容而无其辞，耻有其辞而无其德，耻有其德而无其行。是故君子衰绖则有哀色；端冕则有敬色；甲胄则有不可辱之色。《诗》云：『惟鹈在梁，不濡其翼；彼记之子，不称其服。』」

　　 zi yán zhī: jūn zǐ zhī suǒ wèi yì zhě，guì jiàn jiē yǒu shì yú tiān xià tiān zǐ qīn gēng，zī shèng jù chàng yǐ shì shàng dì，gù zhū hóu qín yǐ fǔ shì yú tiān zǐ。zǐ yuē: xià zhī shì shàng yě，suī yǒu bì mín zhī dà dé，bù gǎn yǒu jūn mín zhī xīn，rén zhī hòu yě。shì gù jūn zǐ gōng jiǎn yǐ qiú yì rén，xìn ràng yǐ qiú yì lǐ，bù zì shàng qí shì，bù zì zūn qí shēn，jiǎn yú wèi ér guǎ yú yù，ràng yú xián，bēi jǐ zūn ér rén，xiǎo xīn ér wèi yì，qiú yǐ shì jūn，dé zhī zì shì，bù dé zì shì，yǐ tīng tiān mìng。shī yún: mò mò gé lěi，shī yú tiáo méi kǎi dì jūn zǐ，qiú fú bù huí。qí shùnyǔwén wángzhōu gōng zhī wèi yǔ!yǒu jūn mín zhī dà dé，yǒu shì jūn zhī xiǎo xīn。shī yún: wéi cǐ wén wáng，xiǎo xīn yì yì，zhāo shì shàng dì，yù huái duō fú，jué dé bù huí，yǐ shòu fāng guó。zǐ yuē: xiān wáng shì yǐ zūn míng，jié yǐ yī huì，chǐ míng zhī fú yú xíng yě。shì gù jūn zǐ bù zì dà qí shì，bù zì shàng qí gōng，yǐ qiú chù qíng guò xíng fú lǜ，yǐ qiú chù hòu zhāng rén zhī shàn ér měi rén zhī gōng，yǐ qiú xià xián。shì gù jūn zǐ suī zì bēi，ér mín jìng zūn zhī。zǐ yuē: hòu jì，tiān xià zhī wèi liè yě，qǐ yī shǒu yī zú zāi!wéi yù xíng zhī fú yú míng yě，gù zì wèi pián rén。

　　子言之：「君子之所谓义者，贵贱皆有事于天下；天子亲耕，粢盛秬鬯以事上帝，故诸侯勤以辅事于天子。」子曰：「下之事上也，虽有庇民之大德，不敢有君民之心，仁之厚也。是故君子恭俭以求役仁，信让以求役礼，不自尚其事，不自尊其身，俭于位而寡于欲，让于贤，卑己尊而人，小心而畏义，求以事君，得之自是，不得自是，以听天命。《诗》云：『莫莫葛藟，施于条枚；凯弟君子，求福不回。』其舜、禹、文王、周公之谓与！有君民之大德，有事君之小心。《诗》云：『惟此文王，小心翼翼，昭事上帝，聿怀多福，厥德不回，以受方国。』」子曰：「先王谥以尊名，节以壹惠，耻名之浮于行也。是故君子不自大其事，不自尚其功，以求处情；过行弗率，以求处厚；彰人之善而美人之功，以求下贤。是故君子虽自卑，而民敬尊之。」子曰：「后稷，天下之为烈也，岂一手一足哉！唯欲行之浮于名也，故自谓便人。」

　　 zi yán zhī: jūn zǐ zhī suǒ wèi rén zhě qí nán hū!shī yún: kǎi dì jūn zǐ，mín zhī fù mǔ。kǎi yǐ qiáng jiào zhī dì yǐ shuō ān zhī。lè ér wú huāng，yǒu lǐ ér qīn，wēi zhuāng ér ān，xiào cí ér jìng。shǐ mín yǒu fù zhī zūn，yǒu mǔ zhī qīn。rú cǐ ér hòu kě yǐ wéi mín fù mǔ yǐ，fēi zhì dé qí shú néng rú cǐ hū?jīn fù zhī qīn zǐ yě，qīn xián ér xià wú néng mǔ zhī qīn zǐ yě，xián zé qīn zhī，wú néng zé lián zhī。mǔ，qīn ér bù zūn fù，zūn ér bù qīn。shuǐ zhī yú mín yě，qīn ér bù zūn huǒ，zūn ér bù qīn。tǔ zhī yú mín yě，qīn ér bù zūn tiān，zūn ér bù qīn。mìng zhī yú mín yě，qīn ér bù zūn guǐ，zūn ér bù qīn。zǐ yuē: xià dào zūn mìng，shì guǐ jìng shén ér yuǎn zhī，jìn rén ér zhōng yān，xiān lù ér hòu wēi，xiān shǎng ér hòu fá，qīn ér bù zūn qí mín zhī bì: chǔn ér yú，qiáo ér yě，pǔ ér bù wén。yīn rén zūn shén，lǜ mín yǐ shì shén，xiān guǐ ér hòu lǐ，xiān fá ér hòu shǎng，zūn ér bù qīn qí mín zhī bì: dàng ér bù jìng，shèng ér wú chǐ。zhōu rén zūn lǐ shàng shī，shì guǐ jìng shén ér yuǎn zhī，jìn rén ér zhōng yān，qí shǎng fá yòng jué liè，qīn ér bù zūn qí mín zhī bì: lì ér qiǎo，wén ér bù cán，zéi ér bì。zǐ yuē: xià dào wèi dú cí，bù qiú bèi，bù dà wàng yú mín，mín wèi yàn qí qīn yīn rén wèi dú lǐ，ér qiú bèi yú mín zhōu rén qiáng mín，wèi dú shén，ér shǎng jué xíng fá qióng yǐ。zǐ yuē: yú xià zhī dào，guǎ yuàn yú mín yīn zhōu zhī dào，bù shèng qí bì。zǐ yuē: yú xià zhī zhì，yīn zhōu zhī wén，zhì yǐ。yú xià zhī wén bù shèng qí zhì yīn zhōu zhī zhì bù shèng qí wén。

　　子言之：「君子之所谓仁者其难乎！《诗》云：『凯弟君子，民之父母。』凯以强教之；弟以说安之。乐而毋荒，有礼而亲，威庄而安，孝慈而敬。使民有父之尊，有母之亲。如此而后可以为民父母矣，非至德其孰能如此乎？今父之亲子也，亲贤而下无能；母之亲子也，贤则亲之，无能则怜之。母，亲而不尊；父，尊而不亲。水之于民也，亲而不尊；火，尊而不亲。土之于民也，亲而不尊；天，尊而不亲。命之于民也，亲而不尊；鬼，尊而不亲。」子曰：「夏道尊命，事鬼敬神而远之，近人而忠焉，先禄而后威，先赏而后罚，亲而不尊；其民之敝：蠢而愚，乔而野，朴而不文。殷人尊神，率民以事神，先鬼而后礼，先罚而后赏，尊而不亲；其民之敝：荡而不静，胜而无耻。周人尊礼尚施，事鬼敬神而远之，近人而忠焉，其赏罚用爵列，亲而不尊；其民之敝：利而巧，文而不惭，贼而蔽。」子曰：「夏道未渎辞，不求备，不大望于民，民未厌其亲；殷人未渎礼，而求备于民；周人强民，未渎神，而赏爵刑罚穷矣。」子曰：「虞夏之道，寡怨于民；殷周之道，不胜其敝。」子曰：「虞夏之质，殷周之文，至矣。虞夏之文不胜其质；殷周之质不胜其文。」

　　 zi yán zhī yuē: hòu shì suī yǒu zuò zhě，yú dì fú kě jí yě yǐ yǐ。jūn tiān xià，shēng wú sī，sǐ bù hòu qí zi zǐ mín rú fù mǔ，yǒu cǎn dá zhī ài，yǒu zhōng lì zhī jiào qīn ér zūn，ān ér jìng，wēi ér ài，fù ér yǒu lǐ，huì ér néng sàn qí jūn zǐ zūn rén wèi yì，chǐ fèi qīng shí，zhōng ér bù fàn，yì ér shùn，wén ér jìng，kuān ér yǒu biàn。fǔ xíng yuē: dé wēi wéi wēi，dé míng wéi míng。fēi yú dì qí shú néng rú cǐ hū?zi yán zhī: shì jūn xiān zī qí yán，bài zì xiàn qí shēn，yǐ chéng qí xìn。shì gù jūn yǒu zé yú qí chén，chén yǒu sǐ yú qí yán。gù qí shòu lù bù wū，qí shòu zuì yì guǎ。zǐ yuē: shì jūn dà yán rù zé wàng dà lì，xiǎo yán rù zé wàng xiǎo lì gù jūn zǐ bù yǐ xiǎo yán shòu dà lù，bù yǐ dà yán shòu xiǎo lù。yì yuē: bù jiā shí，jí。zǐ yuē: shì jūn bù xià dá，bù shàng cí，fēi qí rén fú zì。xiǎo yǎ yuē: jìng gòng ěr wèi，zhèng zhí shì yǔ shén zhī tīng zhī，shì gǔ yǐ nǚ。zǐ yuē: shì jūn yuǎn ér jiàn，zé chǎn yě jìn ér bù jiàn，zé shī lì yě。zǐ yuē: ěr chén shǒu hé，zǎi zhèng bǎi guān，dà chén lǜ sì fāng。zǐ yuē: shì jūn yù jiàn bù yù chén。shī yún: xīn hū ài yǐ，xiá bù wèi yǐ zhōng xīn cáng zhī，hé rì wàng zhī。zǐ yuē: shì jūn nán jìn ér yì tuì，zé wèi yǒu xù yì jìn ér nán tuì zé luàn yě。gù jūn zǐ sān yī ér jìn，yī cí ér tuì，yǐ yuǎn luàn yě。zǐ yuē: shì jūn sān wéi ér bù chū jìng，zé lì lù yě rén suī yuē bú yào，wú fú xìn yě。zǐ yuē: shì jūn shèn shǐ ér jìng zhōng。zǐ yuē: shì jūn kě guì kě jiàn，kě fù kě pín，kě shēng kě shā，ér bù kě shǐ wèi luàn。zǐ yuē: shì jūn，jūn lǚ bù pì nán，cháo tíng bù cí jiàn chù qí wèi ér bù lǚ qí shì zé luàn yě。gù jūn shǐ qí chén dé zhì，zé shèn lǜ ér cóng zhī fǒu，zé shú lǜ ér cóng zhī。zhōng shì ér tuì，chén zhī hòu yě。yì yuē: bù shì wáng hóu，gāo shàng qí shì。zǐ yuē: wéi tiān zǐ shòu mìng yú tiān，shì shòu mìng yú jūn。gù jūn mìng shùn zé chén yǒu shùn mìng jūn mìng nì zé chén yǒu nì mìng。shī yuē: què zhī jiāng jiāng，chún zhī bēn bēn rén zhī wú liáng，wǒ yǐ wéi jūn。

　　子言之曰：「后世虽有作者，虞帝弗可及也已矣。君天下，生无私，死不厚其子；子民如父母，有憯怛之爱，有忠利之教；亲而尊，安而敬，威而爱，富而有礼，惠而能散；其君子尊仁畏义，耻费轻实，忠而不犯，义而顺，文而静，宽而有辨。《甫刑》曰：『德威惟威，德明惟明。』非虞帝其孰能如此乎？」子言之：「事君先资其言，拜自献其身，以成其信。是故君有责于其臣，臣有死于其言。故其受禄不诬，其受罪益寡。」子曰：「事君大言入则望大利，小言入则望小利；故君子不以小言受大禄，不以大言受小禄。《易》曰：『不家食，吉。』」子曰：「事君不下达，不尚辞，非其人弗自。小雅曰：『靖共尔位，正直是与；神之听之，式谷以女。』」子曰：「事君远而谏，则谄也；近而不谏，则尸利也。」子曰：「迩臣守和，宰正百官，大臣虑四方。」子曰：「事君欲谏不欲陈。《诗》云：『心乎爱矣，瑕不谓矣；中心藏之，何日忘之。』」子曰：「事君难进而易退，则位有序；易进而难退则乱也。故君子三揖而进，一辞而退，以远乱也。」子曰：「事君三违而不出竟，则利禄也；人虽曰不要，吾弗信也。」子曰：「事君慎始而敬终。」子曰：「事君可贵可贱，可富可贫，可生可杀，而不可使为乱。」子曰：「事君，军旅不辟难，朝廷不辞贱；处其位而不履其事则乱也。故君使其臣得志，则慎虑而从之；否，则孰虑而从之。终事而退，臣之厚也。《易》曰：『不事王侯，高尚其事。』」子曰：「唯天子受命于天，士受命于君。故君命顺则臣有顺命；君命逆则臣有逆命。《诗》曰：『鹊之姜姜，鹑之贲贲；人之无良，我以为君。』」

　　 zǐ yuē: jūn zǐ bù yǐ cí jìn rén。gù tiān xià yǒu dào，zé xíng yǒu zhī yè tiān xià wú dào，zé cí yǒu zhī yè。shì gù jūn zǐ yú yǒu sàng zhě zhī cè，bù néng fù yān，zé bù wèn qí suǒ fèi yú yǒu bìng zhě zhī cè，bù néng kuì yān，zé bù wèn qí suǒ yù yǒu kè，bù néng guǎn，zé bù wèn qí suǒ shě。gù jūn zǐ zhī jiē rú shuǐ，xiǎo rén zhī jiē rú lǐ jūn zǐ dàn yǐ chéng，xiǎo rén gān yǐ huài。xiǎo yǎ yuē: dào yán kǒng gān，luàn shì yòng tán。zǐ yuē: jūn zǐ bù yǐ kǒu yù rén，zé mín zuò zhōng。gù jūn zǐ wèn rén zhī hán，zé yī zhī wèn rén zhī jī，zé shí zhī chēng rén zhī měi，zé jué zhī。guó fēng yuē: xīn zhī yōu yǐ，yú wǒ guī shuō。zǐ yuē: kǒu huì ér shí bù zhì，yuàn zāi jí qí shēn。shì gù jūn zǐ yǔ qí yǒu nuò zé yě，níng yǒu yǐ yuàn。guó fēng yuē: yán xiào yàn yàn，xìn shì dàn dàn，bù sī qí fǎn fǎn shì bù sī，yì yǐ yān zāi!zǐ yuē: jūn zǐ bù yǐ sè qīn rén qíng shū ér mào qīn，zài xiǎo rén zé chuān yú zhī dào yě yǔ?zǐ yuē: qíng yù xìn，cí yù qiǎo。

　　子曰：「君子不以辞尽人。故天下有道，则行有枝叶；天下无道，则辞有枝叶。是故君子于有丧者之侧，不能赙焉，则不问其所费；于有病者之侧，不能馈焉，则不问其所欲；有客，不能馆，则不问其所舍。故君子之接如水，小人之接如醴；君子淡以成，小人甘以坏。小雅曰：『盗言孔甘，乱是用餤。』」子曰：「君子不以口誉人，则民作忠。故君子问人之寒，则衣之；问人之饥，则食之；称人之美，则爵之。国风曰：『心之忧矣，于我归说。』」子曰：「口惠而实不至，怨菑及其身。是故君子与其有诺责也，宁有已怨。国风曰：『言笑晏晏，信誓旦旦，不思其反；反是不思，亦已焉哉！』」子曰：「君子不以色亲人；情疏而貌亲，在小人则穿窬之盗也与？」子曰：「情欲信，辞欲巧。」

　　 zi yán zhī: xī sān dài míng wáng jiē shì tiān dì zhī shén míng，wú fēi bǔ shì zhī yòng，bù gǎn yǐ qí sī，xiè shì shàng dì。shì gù bù fàn rì yuè，bù wéi bǔ shì。bǔ shì bù xiāng xí yě。dà shì yǒu shí rì xiǎo shì wú shí rì，yǒu shì。wài shì yòng gāng rì，nèi shì yòng róu rì。bù wéi guī shì。zǐ yuē: shēng quán lǐ yuè qí shèng，shì yǐ wú hài hū guǐ shén，wú yuàn hū bǎi xìng。zǐ yuē: hòu jì zhī sì yì fù yě qí cí gōng，qí yù jiǎn，qí lù jí zǐ sūn。shī yuē: hòu jì zhào sì，shù wú zuì huǐ，yǐ qì yú jīn。zǐ yuē: dà rén zhī qì wēi jìng。tiān zǐ wú shì zhū hóu yǒu shǒu shì。tiān zǐ dào yǐ shì zhū hóu fēi qí guó bù yǐ shì。bǔ zhái qǐn shì。tiān zǐ bù bo chù dà miào。zǐ yuē: jūn zǐ jìng zé yòng jì qì。shì yǐ bù fèi rì yuè，bù wéi guī shì，yǐ jìng shì qí jūn zhǎng，shì yǐ shàng bù dú yú mín，xià bù xiè yú shàng。

　　子言之：「昔三代明王皆事天地之神明，无非卜筮之用，不敢以其私，亵事上帝。是故不犯日月，不违卜筮。卜筮不相袭也。大事有时日；小事无时日，有筮。外事用刚日，内事用柔日。不违龟筮。」子曰：「牲牷礼乐齐盛，是以无害乎鬼神，无怨乎百姓。」子曰：「后稷之祀易富也；其辞恭，其欲俭，其禄及子孙。《诗》曰：『后稷兆祀，庶无罪悔，以迄于今。』」子曰：「大人之器威敬。天子无筮；诸侯有守筮。天子道以筮；诸侯非其国不以筮。卜宅寝室。天子不卜处大庙。」子曰：「君子敬则用祭器。是以不废日月，不违龟筮，以敬事其君长，是以上不渎于民，下不亵于上。」