乡饮酒义
拼音版、注音及读音
xiāng yǐn jiǔ zhī yì: zhǔ rén bài yíng bīn yú xiáng mén zhī wài,rù,sān yī ér hòu zhì jiē,sān ràng ér hòu shēng,suǒ yǐ zhì zūn ràng yě。guàn xǐ yáng zhì,suǒ yǐ zhì jié yě。bài zhì,bài xǐ,bài shòu,bài sòng,bài jì,suǒ yǐ zhì jìng yě。zūn ràng jié jìng yě zhě,jūn zǐ zhī suǒ yǐ xiāng jiē yě。jūn zǐ zūn ràng zé bù zhēng,jié jìng zé bù màn,bù màn bù zhēng,zé yuǎn yú dòu biàn yǐ bù dòu biàn zé wú bào luàn zhī huò yǐ,sī jūn zǐ zhī suǒ yǐ miǎn yú rén huò yě,gù shèng rén zhì zhī yǐ dào。
乡饮酒之义:主人拜迎宾于庠门之外,入,三揖而后至阶,三让而后升,所以致尊让也。盥洗扬觯,所以致洁也。拜至,拜洗,拜受,拜送,拜既,所以致敬也。尊让洁敬也者,君子之所以相接也。君子尊让则不争,洁敬则不慢,不慢不争,则远于斗辨矣;不斗辨则无暴乱之祸矣,斯君子之所以免于人祸也,故圣人制之以道。
xiāng rénshìjūn zǐ,zūn yú fáng hù zhī jiān,bīn zhǔ gòng zhī yě。zūn yǒu xuán jiǔ,guì qí zhì yě。xiū chū zì dōng fáng,zhǔ rén gòng zhī yě。xǐ dāng dōng róng,zhǔ rén zhī suǒ yǐ zì jié,ér yǐ shì bīn yě。
乡人、士、君子,尊于房户之间,宾主共之也。尊有玄酒,贵其质也。羞出自东房,主人共之也。洗当东荣,主人之所以自洁,而以事宾也。
bīn zhǔ xiàng tiān dì yě jiè zhuàn xiàng yīn yáng yě sān bīn xiàng sān guāng yě ràng zhī sān yě,xiàng yuè zhī sān rì ér chéng pò yě sì miàn zhī zuò,xiàng sì shí yě。
宾主象天地也;介僎象阴阳也;三宾象三光也;让之三也,象月之三日而成魄也;四面之坐,象四时也。
tiān dì yán níng zhī qì,shǐ yú xī nán,ér shèng yú xī běi,cǐ tiān dì zhī zūn yán qì yě,cǐ tiān dì zhī yì qì yě。tiān dì wēn hòu zhī qì,shǐ yú dōng běi,ér shèng yú dōng nán,cǐ tiān dì zhī shèng dé qì yě,cǐ tiān dì zhī rén qì yě。zhǔ rén zhě zūn bīn,gù zuò bīn yú xī běi,ér zuò jiè yú xī nán yǐ fǔ bīn,bīn zhě jiē rén yǐ yì zhě yě,gù zuò yú xī běi。zhǔ rén zhě,jiē rén yǐ dé hòu zhě yě,gù zuò yú dōng nán。ér zuò zhuàn yú dōng běi,yǐ fǔ zhǔ rén yě。rén yì jiē,bīn zhǔ yǒu shì,zǔ dòu yǒu shù yuē shèng,shèng lì ér jiāng zhī yǐ jìng yuē lǐ,lǐ yǐ tǐ cháng yòu yuē dé。dé yě zhě,dé yú shēn yě。gù yuē: gǔ zhī xué shù dào zhě,jiāng yǐ dé shēn yě。shì gù shèng rén wù yān。
天地严凝之气,始于西南,而盛于西北,此天地之尊严气也,此天地之义气也。天地温厚之气,始于东北,而盛于东南,此天地之盛德气也,此天地之仁气也。主人者尊宾,故坐宾于西北,而坐介于西南以辅宾,宾者接人以义者也,故坐于西北。主人者,接人以德厚者也,故坐于东南。而坐僎于东北,以辅主人也。仁义接,宾主有事,俎豆有数曰圣,圣立而将之以敬曰礼,礼以体长幼曰德。德也者,得于身也。故曰:古之学术道者,将以得身也。是故圣人务焉。
jì jiàn,jì jiǔ,jìng lǐ yě。jì fèi,cháng lǐ yě。cuì jiǔ,chéng lǐ yě。yú xí mò,yán shì xí zhī zhèng,fēi zhuān wèi yǐn shí yě,wèi xíng lǐ yě,cǐ suǒ yǐ guì lǐ ér jiàn cái yě。zú zhì,zhì shí yú xī jiē shàng,yán shì xí zhī shàng,fēi zhuān wèi yǐn shí yě,cǐ xiān lǐ ér hòu cái zhī yì yě。xiān lǐ ér hòu cái,zé mín zuò jìng ràng ér bù zhēng yǐ。
祭荐,祭酒,敬礼也。哜肺,尝礼也。啐酒,成礼也。于席末,言是席之正,非专为饮食也,为行礼也,此所以贵礼而贱财也。卒觯,致实于西阶上,言是席之上,非专为饮食也,此先礼而后财之义也。先礼而后财,则民作敬让而不争矣。
xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ: liù shí zhě zuò,wǔ shí zhě lì shì,yǐ tīng zhèng yì,suǒ yǐ míng zūn zhǎng yě。liù shí zhě sān dòu,qī shí zhě sì dòu,bā shí zhě wǔ dòu,jiǔ shí zhě liù dòu,suǒ yǐ míng yǎng lǎo yě。mín zhī zūn zhǎng yǎng lǎo,ér hòu nǎi néng rù xiào dì。mín rù xiào dì,chū zūn zhǎng yǎng lǎo,ér hòu chéng jiào,chéng jiào ér hòu guó kě ān yě。jūn zǐ zhī suǒ wèi xiào zhě,fēi jiā zhì ér rì jiàn zhī yě hé zhū xiāng shè,jiào zhī xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ,ér xiào dì zhī xíng lì yǐ。
乡饮酒之礼:六十者坐,五十者立侍,以听政役,所以明尊长也。六十者三豆,七十者四豆,八十者五豆,九十者六豆,所以明养老也。民知尊长养老,而后乃能入孝弟。民入孝弟,出尊长养老,而后成教,成教而后国可安也。君子之所谓孝者,非家至而日见之也;合诸乡射,教之乡饮酒之礼,而孝弟之行立矣。
kǒng zǐ yuē: wú guān yú xiāng,ér zhī wáng dào zhī yì yì yě。
孔子曰:「吾观于乡,而知王道之易易也。」
zhǔ rén qīn sù bīn jí jiè,ér zhòng bīn zì cóng zhī。zhì yú mén wài,zhǔ rén bài bīn jí jiè,ér zhòng bīn zì rù guì jiàn zhī yì bié yǐ。sān yī zhì yú jiē,sān ràng yǐ bīn shēng,bài zhìxiànchóucí ràng zhī jié fán。jí jiè shěng yǐ。zhì yú zhòng bīn shēng shòu,zuò jì,lì yǐn。bù cù ér jiàng lóng shā zhī yì bié yǐ。
主人亲速宾及介,而众宾自从之。至于门外,主人拜宾及介,而众宾自入;贵贱之义别矣。三揖至于阶,三让以宾升,拜至、献、酬、辞让之节繁。及介省矣。至于众宾升受,坐祭,立饮。不酢而降;隆杀之义别矣。
zhǔ rén chóu jiè gōng rù,shēng gē sān zhōng,zhǔ rén xiàn zhī shēng rù sān zhōng,zhǔ rén xiàn zhī jiān gē sān zhōng,hé lè sān zhōng,gōng gào lè bèi,suì chū。yī rén yáng zhì,nǎi lì sī zhèng yān,zhī qí néng hé lè ér bù liú yě。
主人酬介工入,升歌三终,主人献之;笙入三终,主人献之;间歌三终,合乐三终,工告乐备,遂出。一人扬觯,乃立司正焉,知其能和乐而不流也。
bīn chóu zhǔ rén,zhǔ rén chóu jiè,jiè chóu zhòng bīn,shào zhǎng yǐ chǐ,zhōng yú wò xǐ zhě yān。zhī qí néng dì zhǎng ér wú yí yǐ。
宾酬主人,主人酬介,介酬众宾,少长以齿,终于沃洗者焉。知其能弟长而无遗矣。
jiàng,shuō jù shēng zuò,xiū jué wú shù。yǐn jiǔ zhī jié,cháo bù fèi cháo,mò bù fèi xī。bīn chū,zhǔ rén bài sòng,jié wén zhōng suì yān。zhī qí néng ān yàn ér bù luàn yě。
降,说屦升坐,修爵无数。饮酒之节,朝不废朝,莫不废夕。宾出,主人拜送,节文终遂焉。知其能安燕而不乱也。
guì jiàn míng,lóng shā biàn,hé lè ér bù liú,dì zhǎng ér wú yí,ān yàn ér bù luàn,cǐ wǔ xíng zhě,zú yǐ zhèng shēn ān guó yǐ。bǐ guó ān ér tiān xià ān。gù yuē: wú guān yú xiāng,ér zhī wáng dào zhī yì yì yě。
贵贱明,隆杀辨,和乐而不流,弟长而无遗,安燕而不乱,此五行者,足以正身安国矣。彼国安而天下安。故曰:「吾观于乡,而知王道之易易也。」
xiāng yǐn jiǔ zhī yì: lì bīn yǐ xiàng tiān,lì zhǔ yǐ xiàng dì,shè jiè zhuàn yǐ xiàng rì yuè,lì sān bīn yǐ xiàng sān guāng。gǔ zhī zhì lǐ yě,jīng zhī yǐ tiān dì,jì zhī yǐ rì yuè,cān zhī yǐ sān guāng,zhèng jiào zhī běn yě。
乡饮酒之义:立宾以象天,立主以象地,设介僎以象日月,立三宾以象三光。古之制礼也,经之以天地,纪之以日月,参之以三光,政教之本也。
hēng gǒu yú dōng fāng,zǔ yáng qì zhī fā yú dōng fāng yě。xǐ zhī zài zuò,qí shuǐ zài xǐ dōng,zǔ tiān dì zhī zuǒ hǎi yě。zūn yǒu xuán jiǔ,jiào mín bù wàng běn yě。
亨狗于东方,祖阳气之发于东方也。洗之在阼,其水在洗东,祖天地之左海也。尊有玄酒,教民不忘本也。
bīn bì nán xiāng。dōng fāng zhě chūn,chūn zhī wèi yán chǔn yě,chǎn wàn wù zhě shèng yě。nán fāng zhě xià,xià zhī wèi yán jiǎ yě,yǎng zhīzhǎng zhījiǎ zhī,rén yě。xī fāng zhě qiū,qiū zhī wèi yán chóu yě,chóu zhī yǐ shí chá,shǒu yì zhě yě。běi fāng zhě dōng,dōng zhī yán zhōng yě,zhōng zhě cáng yě。shì yǐ tiān zǐ zhī lì yě,zuǒ shèng xiāng rén,yòu yì bèi cáng yě。jiè bì dōng xiāng,jiè bīn zhǔ yě。zhǔ rén bì jū dōng fāng,dōng fāng zhě chūn,chūn zhī wèi yán chǔn yě,chǎn wàn wù zhě yě zhǔ rén zhě zào zhī,chǎn wàn wù zhě yě。yuè zhě sān rì zé chéng pò,sān yuè zé chéng shí,shì yǐ lǐ yǒu sān ràng,jiàn guó bì lì sān qīng。sān bīn zhě,zhèng jiào zhī běn,lǐ zhī dà cān yě。
宾必南乡。东方者春,春之为言蠢也,产万物者圣也。南方者夏,夏之为言假也,养之、长之、假之,仁也。西方者秋,秋之为言愁也,愁之以时察,守义者也。北方者冬,冬之言中也,中者藏也。是以天子之立也,左圣乡仁,右义偝藏也。介必东乡,介宾主也。主人必居东方,东方者春,春之为言蠢也,产万物者也;主人者造之,产万物者也。月者三日则成魄,三月则成时,是以礼有三让,建国必立三卿。三宾者,政教之本,礼之大参也。
仅供学习参考,难免有错误,欢迎批评指正。