孔子闲居

拼音版、注音及读音

　　 kǒng zǐ xián jū，zi xià shì。zi xià yuē: gǎn wèn shī yún: kǎi dì jūn zǐ，mín zhī fù mǔ，hé rú sī kě wèi mín zhī fù mǔ yǐ?kǒng zǐ yuē: fū mín zhī fù mǔ hū，bì dá yú lǐ yuè zhī yuán，yǐ zhì wǔ zhì，ér xíng sān wú，yǐ héng yú tiān xià。sì fāng yǒu bài，bì xiān zhī zhī。cǐ zhī wèi mín zhī fù mǔ yǐ。

　　孔子闲居，子夏侍。子夏曰：「敢问《诗》云：『凯弟君子，民之父母』，何如斯可谓民之父母矣？」孔子曰：「夫民之父母乎，必达于礼乐之原，以致五至，而行三无，以横于天下。四方有败，必先知之。此之谓民之父母矣。」

　　 zi xià yuē: mín zhī fù mǔ，jì dé ér wén zhī yǐ gǎn wèn hé wèi wǔ zhì?kǒng zǐ yuē: zhì zhī suǒ zhì，shī yì zhì yān。shī zhī suǒ zhì，lǐ yì zhì yān。lǐ zhī suǒ zhì，lè yì zhì yān。lè zhī suǒ zhì，āi yì zhì yān。āi yuè xiāng shēng。shì gù，zhèng míng mù ér shì zhī，bù kě dé ér jiàn yě qīng ěr ér tīng zhī，bù kě dé ér wén yě zhì qì sāi hū tiān dì，cǐ zhī wèi wǔ zhì。

　　子夏曰：「民之父母，既得而闻之矣；敢问何谓『五至』？」孔子曰：「志之所至，诗亦至焉。诗之所至，礼亦至焉。礼之所至，乐亦至焉。乐之所至，哀亦至焉。哀乐相生。是故，正明目而视之，不可得而见也；倾耳而听之，不可得而闻也；志气塞乎天地，此之谓五至。」

　　 zi xià yuē: wǔ zhì jì dé ér wén zhī yǐ，gǎn wèn hé wèi sān wú?kǒng zǐ yuē: wú shēng zhī lè，wú tǐ zhī lǐ，wú fú zhī sàng，cǐ zhī wèi sān wú。zi xià yuē: sān wú jì dé lüè ér wén zhī yǐ，gǎn wèn hé shī jìn zhī?kǒng zǐ yuē: sù yè qí mìng yòu mì，wú shēng zhī lè yě。wēi yí dǎi dǎi，bù kě xuǎn yě，wú tǐ zhī lǐ yě。fán mín yǒu sàng，pú fú jiù zhī，wú fú zhī sàng yě。

　　子夏曰：「五至既得而闻之矣，敢问何谓三无？」孔子曰：「无声之乐，无体之礼，无服之丧，此之谓三无。」子夏曰：「三无既得略而闻之矣，敢问何诗近之？」孔子曰：「『夙夜其命宥密』，无声之乐也。『威仪逮逮，不可选也』，无体之礼也。『凡民有丧，匍匐救之』，无服之丧也。」

　　 zi xià yuē: yán zé dà yǐ!měi yǐ!shèng yǐ!yán jǐn yú cǐ ér yǐ hū?kǒng zǐ yuē: hé wéi qí rán yě!jūn zǐ zhī fú zhī yě，yóu yǒu wǔ qǐ yān。zi xià yuē: hé rú?zǐ yuē: wú shēng zhī lè，qì zhì bù wéi wú tǐ zhī lǐ，wēi yí chí chí wú fú zhī sàng，nèi shù kǒng bēi。wú shēng zhī lè，qì zhì jì dé wú tǐ zhī lǐ，wēi yí yì yì wú fú zhī sàng，shī jí sì guó。wú shēng zhī lè，qì zhì jì cóng wú tǐ zhī lǐ，shàng xià hé tóng wú fú zhī sàng，yǐ chù wàn bāng。wú shēng zhī lè，rì wén sì fāng wú tǐ zhī lǐ，rì jiù yuè jiāng wú fú zhī sàng，chún dé kǒng míng。wú shēng zhī lè，qì zhì jì qǐ wú tǐ zhī lǐ，shī jí sì hǎi wú fú zhī sàng，shī yú sūn zi。

　　子夏曰：「言则大矣！美矣！盛矣！言尽于此而已乎？」孔子曰：「何为其然也！君子之服之也，犹有五起焉。」子夏曰：「何如？」子曰：「无声之乐，气志不违；无体之礼，威仪迟迟；无服之丧，内恕孔悲。无声之乐，气志既得；无体之礼，威仪翼翼；无服之丧，施及四国。无声之乐，气志既从；无体之礼，上下和同；无服之丧，以畜万邦。无声之乐，日闻四方；无体之礼，日就月将；无服之丧，纯德孔明。无声之乐，气志既起；无体之礼，施及四海；无服之丧，施于孙子。」

　　 zi xià yuē: sān wáng zhī dé，cān yú tiān dì，gǎn wèn: hé rú sī kě wèi cān yú tiān dì yǐ?kǒng zǐ yuē: fèng sān wú sī yǐ láo tiān xià。zi xià yuē: gǎn wèn hé wèi sān wú sī?kǒng zǐ yuē: tiān wú sī fù，dì wú sī zài，rì yuè wú sī zhào。fèng sī sān zhě yǐ láo tiān xià，cǐ zhī wèi sān wú sī。qí zài shī yuē: dì mìng bù wéi，zhì yú tāng qí。tāng jiàng bù chí，shèng jìng rì qí。zhāo jiǎ chí chí，shàng dì shì zhī。dì mìng shì yú jiǔ wéi。shì tāng zhī dé yě。tiān yǒu sì shí，chūn qiū dōng xià，fēng yǔ shuāng lù，wú fēi jiào yě。dì zài shén qì，shén qì fēng tíng，fēng tíng liú xíng，shù wù lù shēng，wú fēi jiào yě。qīng míng zài gōng，qì zhì rú shén，shì yù jiāng zhì，yǒu kāi bì xiān。tiān jiàng shí yǔ，shān chuān chū yún。qí zài shī yuē: sōng gāo wéi yuè，jùn jí yú tiān。wéi yuè jiàng shén，shēng fǔ jí shēn。wéi shēn jí fǔ，wéi zhōu zhī hàn。sì guó yú fān，sì fāng yú xuān。cǐ wén wǔ zhī dé yě。sān dài zhī wáng yě，bì xiān lìng wén，shī yún: míng míng tiān zǐ，lìng wén bù yǐ。sān dài zhī dé yě。chí qí wén dé，xié cǐ sì guó。dài wáng zhī dé yě。zi xià jué rán ér qǐ，fù qiáng ér lì yuē: dì zǐ gǎn bù chéng hū!

　　子夏曰：「三王之德，参于天地，敢问：何如斯可谓参于天地矣？」孔子曰：「奉三无私以劳天下。」子夏曰：「敢问何谓三无私？」孔子曰：「天无私覆，地无私载，日月无私照。奉斯三者以劳天下，此之谓三无私。其在《诗》曰：『帝命不违，至于汤齐。汤降不迟，圣敬日齐。昭假迟迟，上帝是祗。帝命式于九围。』是汤之德也。天有四时，春秋冬夏，风雨霜露，无非教也。地载神气，神气风霆，风霆流形，庶物露生，无非教也。清明在躬，气志如神，嗜欲将至，有开必先。天降时雨，山川出云。其在《诗》曰：『嵩高惟岳，峻极于天。惟岳降神，生甫及申。惟申及甫，惟周之翰。四国于蕃，四方于宣。』此文武之德也。三代之王也，必先令闻，《诗》云：『明明天子，令闻不已。』三代之德也。『弛其文德，协此四国。』大王之德也。」子夏蹶然而起，负墙而立曰：「弟子敢不承乎！」