月令
拼音版、注音及读音
mèng chūn zhī yuè,rì zài yíng shì,hūn cān zhōng,dàn wěi zhōng。qí rì jiǎ yǐ。qí dì dà hào,qí shén gōu máng。qí chóng lín。qí yīn jiǎo,lǜ zhōng dà cù。qí shù bā。qí wèi suān,qí chòu shān。qí sì hù,jì xiān pí。
孟春之月,日在营室,昏参中,旦尾中。其日甲乙。其帝大皞,其神句芒。其虫鳞。其音角,律中大蔟。其数八。其味酸,其臭膻。其祀户,祭先脾。
dōng fēng jiě dòng,zhé chóng shǐ zhèn,yú shàng bīng,tǎ jì yú,hóng yàn lái。tiān zǐ jū qīng yáng zuǒ gè。chéng luán lù,jià cāng lóng,zài qīng qí,yī qīng yī,fú cāng yù,shí mài yǔ yáng,qí qì shū yǐ dá。
东风解冻,蛰虫始振,鱼上冰,獭祭鱼,鸿雁来。天子居青阳左个。乘鸾路,驾仓龙,载青旗,衣青衣,服仓玉,食麦与羊,其器疏以达。
shì yuè yě,yǐ lì chūn。xiān lì chūn sān rì,dà shǐ yè zhī tiān zǐ yuē: mǒu rì lì chūn,shèng dé zài mù。tiān zǐ nǎi qí。lì chūn zhī rì,tiān zǐ qīn shuài sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū yǐ yíng chūn yú dōng jiāo。hái fǎn,shǎng gōng qīngzhū hóudài fū yú cháo。mìng xiāng bù dé hé lìng,xíng qìng shī huì,xià jí zhào mín。qìng cì suì xíng,wú yǒu bù dàng。nǎi mìng dà shǐ shǒu diǎn fèng fǎ,sī tiān rì yuè xīng chén zhī xíng,sù lí bù dài,wú shī jīng jì,yǐ chū wèi cháng。
是月也,以立春。先立春三日,大史谒之天子曰:某日立春,盛德在木。天子乃齐。立春之日,天子亲帅三公、九卿、诸侯、大夫以迎春于东郊。还反,赏公卿、诸侯、大夫于朝。命相布德和令,行庆施惠,下及兆民。庆赐遂行,毋有不当。乃命大史守典奉法,司天日月星辰之行,宿离不贷,毋失经纪,以初为常。
shì yuè yě,tiān zǐ nǎi yǐ yuán rì qí gǔ yú shàng dì。nǎi zé yuán chén,tiān zǐ qīn zài lěi sì,cuò zhī cān bǎo jiè zhī yù jiān,shuài sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū,gōng gēng dì jí。tiān zǐ sān tuī,sān gōng wǔ tuī,qīng zhū hóu jiǔ tuī。fǎn,zhí jué yú dà qǐn,sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū jiē yù,mìng yuē: láo jiǔ。
是月也,天子乃以元日祈谷于上帝。乃择元辰,天子亲载耒耜,措之参保介之御间,帅三公、九卿、诸侯、大夫,躬耕帝藉。天子三推,三公五推,卿诸侯九推。反,执爵于大寝,三公、九卿、诸侯、大夫皆御,命曰:劳酒。
shì yuè yě,tiān qì xià jiàng,dì qì shàng téng,tiān dì hé tóng,cǎo mù méng dòng。wáng mìng bù nóng shì,mìng tián shè dōng jiāo,jiē xiū fēng jiāng,shěn duān jīng shù。shàn xiāng qiū líng bǎn xiǎn yuán xí tǔ dì suǒ yí,wǔ gǔ suǒ zhí,yǐ jiào dào mín,bì gōng qīn zhī。tián shì jì chì,xiān dìng zhǔn zhí,nóng nǎi bù huò。
是月也,天气下降,地气上腾,天地和同,草木萌动。王命布农事,命田舍东郊,皆修封疆,审端经术。善相丘陵阪险原隰土地所宜,五谷所殖,以教道民,必躬亲之。田事既饬,先定准直,农乃不惑。
shì yuè yě,mìng yuè zhèng rù xué xí wǔ。nǎi xiū jì diǎn。mìng sì shān lín chuān zé,xī shēng wú yòng pìn。jìn zhǐ fá mù。wú fù cháo,wú shā hái chóngtāiyāofēi niǎo。wú ní,wú luǎn。wú jù dà zhòng,wú zhì chéng guō。yǎn gé mái zì。
是月也,命乐正入学习舞。乃修祭典。命祀山林川泽,牺牲毋用牝。禁止伐木。毋覆巢,毋杀孩虫、胎、夭、飞鸟。毋麑,毋卵。毋聚大众,毋置城郭。掩骼埋胔。
shì yuè yě,bù kě yǐ chēng bīng,chēng bīng bì tiān yāng。bīng róng bù qǐ,bù kě cóng wǒ shǐ。wú biàn tiān zhī dào,wú jué dì zhī lǐ,wú luàn rén zhī jì。
是月也,不可以称兵,称兵必天殃。兵戎不起,不可从我始。毋变天之道,毋绝地之理,毋乱人之纪。
mèng chūn xíng xià lìng,zé yǔ shuǐ bù shí,cǎo mù zǎo luò,guó shí yǒu kǒng。xíng qiū lìng zé qí mín dà yì,biāo fēng bào yǔ zǒng zhì,lí yǒu péng hāo bìng xìng。xíng dōng lìng zé shuǐ lǎo wèi bài,xuě shuāng dà zhì,shǒu zhǒng bù rù。
孟春行夏令,则雨水不时,草木蚤落,国时有恐。行秋令则其民大疫,猋风暴雨总至,藜莠蓬蒿并兴。行冬令则水潦为败,雪霜大挚,首种不入。
zhòng chūn zhī yuè,rì zài kuí,hūn hú zhōng,dàn jiàn xīng zhōng。qí rì jiǎ yǐ,qí dì dà hào,qí shén gōu máng。qí chóng lín。qí yīn jiǎo,lǜ zhōng jiā zhōng。qí shù bā。qí wèi suān,qí chòu shān,qí sì hù,jì xiān pí。shǐ yǔ shuǐ,táo shǐ huá,cāng gēng míng,yīng huà wéi jiū。tiān zǐ jū qīng yáng dà miào,chéng luán lù,jià cāng lóng,zài qīng qí,yī qīng yī,fú cāng yù,shí mài yǔ yáng,qí qì shū yǐ dá。
仲春之月,日在奎,昏弧中,旦建星中。其日甲乙,其帝大皞,其神句芒。其虫鳞。其音角,律中夹钟。其数八。其味酸,其臭膻,其祀户,祭先脾。始雨水,桃始华,仓庚鸣,鹰化为鸠。天子居青阳大庙,乘鸾路,驾仓龙,载青旗,衣青衣,服仓玉,食麦与羊,其器疏以达。
shì yuè yě,ān méng yá,yǎng yòu shǎo,cún zhū gū。zé yuán rì,mìng mín shè。mìng yǒu sī shěng líng yǔ,qù zhì gù,wú sì lüě,zhǐ yù sòng。shì yuè yě,xuán niǎo zhì。zhì zhī rì,yǐ dà láo cí yú gāo méi。tiān zǐ qīn wǎng,hòu fēi shuài jiǔ pín yù。nǎi lǐ tiān zǐ suǒ yù,dài yǐ gōng dú,shòu yǐ gōng shǐ,yú gāo méi zhī qián。
是月也,安萌芽,养幼少,存诸孤。择元日,命民社。命有司省囹圄,去桎梏,毋肆掠,止狱讼。是月也,玄鸟至。至之日,以大牢祠于高禖。天子亲往,后妃帅九嫔御。乃礼天子所御,带以弓韣,授以弓矢,于高禖之前。
shì yuè yě,rì yè fēn。léi nǎi fā shēng,shǐ diàn,zhé chóng xián dòng,qǐ hù shǐ chū。xiān léi sān rì,fèn mù duó yǐ lìng zhào mín yuē: léi jiāng fā shēng,yǒu bù jiè qí róng zhǐ zhě,shēng zǐ bù bèi,bì yǒu xiōng zāi。rì yè fēn,zé tóng dù liàng,jūn héng shí,jué dòu yǒng,zhèng quán gài。shì yuè yě,gēng zhě shǎo shě。nǎi xiū hé shàn,qǐn miào bì bèi。wú zuò dà shì,yǐ fáng nóng zhī shì。
是月也,日夜分。雷乃发声,始电,蛰虫咸动,启户始出。先雷三日,奋木铎以令兆民曰:雷将发声,有不戒其容止者,生子不备,必有凶灾。日夜分,则同度量,钧衡石,角斗甬,正权概。是月也,耕者少舍。乃修阖扇,寝庙毕备。毋作大事,以妨农之事。
shì yuè yě,wú jié chuān zé,wú lù bēi chí,wú fén shān lín。tiān zǐ nǎi xiān gāo kāi bīng,xiān jiàn qǐn miào。shàng dīng,mìng yuè zhèng xí wǔ,shì cài。tiān zǐ nǎi shuài sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū qīn wǎng shì zhī。zhòng dīng,yòu mìng yuè zhèng rù xué xí wǔ。shì yuè yě,sì bù yòng xī shēng,yòng guī bì,gèng pí bì。
是月也,毋竭川泽,毋漉陂池,毋焚山林。天子乃鲜羔开冰,先荐寝庙。上丁,命乐正习舞,释菜。天子乃帅三公、九卿、诸侯、大夫亲往视之。仲丁,又命乐正入学习舞。是月也,祀不用牺牲,用圭璧,更皮币。
zhòng chūn xíng qiū lìng,zé qí guó dà shuǐ,hán qì zǒng zhì,kòu róng lái zhēng。xíng dōng lìng,zé yáng qì bù shèng,mài nǎi bù shú,mín duō xiāng lüè。xíng xià lìng,zé guó nǎi dà hàn,nuǎn qì zǎo lái,chóng míng wéi hài。
仲春行秋令,则其国大水,寒气总至,寇戎来征。行冬令,则阳气不胜,麦乃不熟,民多相掠。行夏令,则国乃大旱,暖气早来,虫螟为害。
jì chūn zhī yuè,rì zài wèi,hūn qī xīng zhōng,dàn qiān niú zhōng。qí rì jiǎ yǐ。qí dì dà hào,qí shén gōu máng。qí chóng lín。qí yīn jiǎo,lǜ zhōng gū xǐ。qí shù bā。qí wèi suān,qí chòu shān。qí sì hù,jì xiān pí。tóng shǐ huá,tián shǔ huà wéi rú,hóng shǐ jiàn,píng shǐ shēng。tiān zǐ jū qīng yáng yòu gè,chéng luán lù,jià cāng lóng,zài qīng qí,yī qīng yī,fú cāng yù。shí mài yǔ yáng,qí qì shū yǐ dá。
季春之月,日在胃,昏七星中,旦牵牛中。其日甲乙。其帝大皞,其神句芒。其虫鳞。其音角,律中姑洗。其数八。其味酸,其臭膻。其祀户,祭先脾。桐始华,田鼠化为鴽,虹始见,萍始生。天子居青阳右个,乘鸾路,驾仓龙,载青旗,衣青衣,服仓玉。食麦与羊,其器疏以达。
shì yuè yě,tiān zǐ nǎi jiàn jū yī yú xiān dì。mìng zhōu mù fù zhōu,wǔ fù wǔ fǎn。nǎi gào zhōu bèi jù yú tiān zǐ yān,tiān zǐ shǐ chéng zhōu。jiàn wěi yú qǐn miào,nǎi wèi mài qí shí。
是月也,天子乃荐鞠衣于先帝。命舟牧覆舟,五覆五反。乃告舟备具于天子焉,天子始乘舟。荐鲔于寝庙,乃为麦祈实。
shì yuè yě,shēng qì fāng shèng,yáng qì fā xiè,jù zhě bì chū,méng zhě jǐn dá。bù kě yǐ nèi。tiān zǐ bù dé xíng huì,mìng yǒu sī fā cāng lǐn,cì pín qióng,zhèn fá jué,kāi fǔ kù,chū bì bó,zhōu tiān xià。miǎn zhū hóu,pìn míng shì,lǐ xián zhě。
是月也,生气方盛,阳气发泄,句者毕出,萌者尽达。不可以内。天子布德行惠,命有司发仓廪,赐贫穷,振乏绝,开府库,出币帛,周天下。勉诸侯,聘名士,礼贤者。
shì yuè yě,mìng sī kōng yuē: shí yǔ jiāng jiàng,xià shuǐ shàng téng,xún xíng guó yì,zhōu shì yuán yě,xiū lì dī fáng,dào dá gōu dú,kāi tōng dào lù,wú yǒu zhàng sāi。tián liè jū fúluó wǎngbì yìwèi shòu zhī yào,wú chū jiǔ mén。
是月也,命司空曰:时雨将降,下水上腾,循行国邑,周视原野,修利堤防,道达沟渎,开通道路,毋有障塞。田猎罝罘、罗网、毕翳、餧兽之药,毋出九门。
shì yuè yě,mìng yě yú wú fá sāng zhè。míng jiū fú qí yǔ,dài shèng jiàng yú sāng。jù qū zhí qú kuāng。hòu fēi qí jiè,qīn dōng xiāng gōng sāng。jìn fù nǚ wú guān,shěng fù shǐ yǐ quàn cán shì。cán shì jì dēng,fēn jiǎn chēng sī xiào gōng,yǐ gòng jiāo miào zhī fú,wú yǒu gǎn duò。
是月也,命野虞毋伐桑柘。鸣鸠拂其羽,戴胜降于桑。具曲植籧筐。后妃齐戒,亲东乡躬桑。禁妇女毋观,省妇使以劝蚕事。蚕事既登,分茧称丝效功,以共郊庙之服,无有敢惰。
shì yuè yě,mìng gōng shī lìng bǎi gōng shěn wǔ kù zhī liàng: jīn tiě,pí gé jīn,jiǎo chǐ,yǔ jiàn gàn,zhī jiāo dān qī,wú huò bù liáng。bǎi gōng xián lǐ,jiān gōng rì hào wú bèi yú shí,wú huò zuò wéi yín qiǎo yǐ dàng shàng xīn。
是月也,命工师令百工审五库之量:金铁,皮革筋,角齿,羽箭干,脂胶丹漆,毋或不良。百工咸理,监工日号;毋悖于时,毋或作为淫巧以荡上心。
shì yuè zhī mò,zé jí rì,dà hé lè,tiān zǐ nǎi lǜ sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū qīn wǎng shì zhī。shì yuè yě,nǎi hé lèi niú téng mǎ,yóu pìn yú mù。xī shēng jū dú,jǔ,shū qí shù。mìng guó nàn,jiǔ mén zhé rǎng,yǐ bì chūn qì。
是月之末,择吉日,大合乐,天子乃率三公、九卿、诸侯、大夫亲往视之。是月也,乃合累牛腾马,游牝于牧。牺牲驹犊,举,书其数。命国难,九门磔攘,以毕春气。
jì chūn xíng dōng lìng,zé hán qì shí fā,cǎo mù jiē sù,guó yǒu dà kǒng。xíng xià lìng,zé mín duō jí yì,shí yǔ bù jiàng,shān lín bù shōu。xíng qiū lìng,zé tiān duō chén yīn,yín yǔ zǎo jiàng,bīng gé bìng qǐ。
季春行冬令,则寒气时发,草木皆肃,国有大恐。行夏令,则民多疾疫,时雨不降,山林不收。行秋令,则天多沉阴,淫雨蚤降,兵革并起。
mèng xià zhī yuè,rì zài bì,hūn yì zhōng,dàn wù nǚ zhōng。qí rì bǐng dīng。qí dì yán dì,qí shén zhù róng。qí chóng yǔ。qí yīn zhēng,lǜ zhōng zhōng lǚ。qí shù qī。qí wèi kǔ,qí chòu jiāo。qí sì zào,jì xiān fèi。lóu guō míng,qiū yǐn chū,wáng guā shēng,kǔ cài xiù。tiān zǐ jū míng táng zuǒ gè,chéng zhū lù,jià chì liú,zài chì qí,yī zhū yī,fú chì yù。shí shū yǔ jī,qí qì gāo yǐ cū。
孟夏之月,日在毕,昏翼中,旦婺女中。其日丙丁。其帝炎帝,其神祝融。其虫羽。其音征,律中中吕。其数七。其味苦,其臭焦。其祀灶,祭先肺。蝼蝈鸣,蚯螾出,王瓜生,苦菜秀。天子居明堂左个,乘朱路,驾赤骝,载赤旗,衣朱衣,服赤玉。食菽与鸡,其器高以粗。
shì yuè yě,yǐ lì xià。xiān lì xià sān rì,dà shǐ yè zhī tiān zǐ yuē: mǒu rì lì xià,shèng dé zài huǒ。tiān zǐ nǎi qí。lì xià zhī rì,tiān zǐ qīn shuài sān gōngjiǔ qīngdài fū yǐ yíng xià yú nán jiāo。hái fǎn,xíng shǎng,fēng zhū hóu。qìng cì suì xíng,wú bù xīn shuō。nǎi mìng yuè shī,xí hé lǐ yuè。mìng tài wèi,zàn jié jùn,suì xián liáng,jǔ zhǎng dà,xíng jué chū lù,bì dāng qí wèi。
是月也,以立夏。先立夏三日,大史谒之天子曰:某日立夏,盛德在火。天子乃齐。立夏之日,天子亲帅三公、九卿、大夫以迎夏于南郊。还反,行赏,封诸侯。庆赐遂行,无不欣说。乃命乐师,习合礼乐。命太尉,赞桀俊,遂贤良,举长大,行爵出禄,必当其位。
shì yuè yě,jì zhǎng zēng gāo,wú yǒu huài duò,wú qǐ tǔ gōng,wú fā dà zhòng,wú fá dà shù。shì yuè yě,tiān zǐ shǐ chī。mìng yě yú chū xíng tián yuán,wèi tiān zǐ láo nóng quàn mín,wú huò shī shí。mìng sī tú xún xíng xiàn bǐ,mìng nóng miǎn zuò,wú xiū yú dū。
是月也,继长增高,毋有坏堕,毋起土功,毋发大众,毋伐大树。是月也,天子始絺。命野虞出行田原,为天子劳农劝民,毋或失时。命司徒巡行县鄙,命农勉作,毋休于都。
shì yuè yě,qū shòu wú hài wǔ gǔ,wú dà tián liè。nóng nǎi dēng mài,tiān zǐ nǎi yǐ zhì cháng mài,xiān jiàn qǐn miào。shì yuè yě,jù chù bǎi yào。mí cǎo sǐ,mài qiū zhì。duàn báo xíng,jué xiǎo zuì,chū qīng xì。cán shì bì,hòu fēi xiàn jiǎn。nǎi shōu jiǎn shuì,yǐ sāng wèi jūn,guì jiàn cháng yòu rú yī,yǐ gěi jiāo miào zhī fú。shì yuè yě,tiān zǐ yǐn zhòu,yòng lǐ yuè。
是月也,驱兽毋害五谷,毋大田猎。农乃登麦,天子乃以彘尝麦,先荐寝庙。是月也,聚畜百药。靡草死,麦秋至。断薄刑,决小罪,出轻系。蚕事毕,后妃献茧。乃收茧税,以桑为均,贵贱长幼如一,以给郊庙之服。是月也,天子饮酎,用礼乐。
mèng xià xíng qiū lìng,zé kǔ yǔ shù lái,wǔ gǔ bù zī,sì bǐ rù bǎo。xíng dōng lìng,zé cǎo mù zǎo kū,hòu nǎi dà shuǐ,bài qí chéng guō。xíng chūn lìng,zé huáng chóng wèi zāi,bào fēng lái gé,xiù cǎo bù shí。
孟夏行秋令,则苦雨数来,五谷不滋,四鄙入保。行冬令,则草木蚤枯,后乃大水,败其城郭。行春令,则蝗虫为灾,暴风来格,秀草不实。
zhòng xià zhī yuè,rì zài dōng jǐng,hūn kàng zhōng,dàn wēi zhōng。qí rì bǐng dīng。qí dì yán dì,qí shén zhù róng。qí chóng yǔ。qí yīn zhēng,lǜ zhōng ruí bīn。qí shù qī。qí wèi kǔ,qí chòu jiāo。qí sì zào,jì xiān fèi。xiǎo shǔ zhì,táng láng shēng。jú shǐ míng,fǎn shé wú shēng。tiān zǐ jū míng táng tài miào,chéng zhū lù,jià chì liú,zài chì qí,yī zhū yī,fú chì yù,shí shū yǔ jī,qí qì gāo yǐ cū。yǎng zhuàng jiǎo。
仲夏之月,日在东井,昏亢中,旦危中。其日丙丁。其帝炎帝,其神祝融。其虫羽。其音征,律中蕤宾。其数七。其味苦,其臭焦。其祀灶,祭先肺。小暑至,螳蜋生。鵙始鸣,反舌无声。天子居明堂太庙,乘朱路,驾赤骝,载赤旗,衣朱衣,服赤玉,食菽与鸡,其器高以粗。养壮佼。
shì yuè yě,mìng yuè shī xiū táo bǐng gǔ,jūn qín sè guǎn xiāo,zhí gàn qī gē yǔ,diào yú shēng chí huáng,chì zhōng qìng chù yǔ。mìng yǒu sī wèi mín qí sì shān chuān bǎi yuán,dà yú dì,yòng shèng lè。nǎi mìng bǎi xiàn,yú sì bǎi pì qīng shì yǒu yì yú mín zhě,yǐ qí gǔ shí。nóng nǎi dēng shǔ。
是月也,命乐师修鼗鞞鼓,均琴瑟管箫,执干戚戈羽,调竽笙篪簧,饬钟磬柷敔。命有司为民祈祀山川百源,大雩帝,用盛乐。乃命百县,雩祀百辟卿士有益于民者,以祈谷实。农乃登黍。
shì yuè yě,tiān zǐ nǎi yǐ chú cháng shǔ,xiū yǐ hán táo,xiān jiàn qǐn miào。lìng mín wú ài lán yǐ rǎn,wú shāo huī,wú bào bù。mén lǘ wú bì,guān shì wú suǒ。tǐng zhòng qiú,yì qí shí。yóu pìn bié qún,zé zhí téng jū,bān mǎ zhèng。
是月也,天子乃以雏尝黍,羞以含桃,先荐寝庙。令民毋艾蓝以染,毋烧灰,毋暴布。门闾毋闭,关市毋索。挺重囚,益其食。游牝别群,则絷腾驹,班马政。
shì yuè yě,rì cháng zhì,yīn yáng zhēng,sǐ shēng fēn。jūn zǐ qí jiè,chù bì yǎn shēn,wú zào。zhǐ shēng sè,wú huò jìn。báo zī wèi,wú zhì hé。jié shì yù,dìng xīn qì,bǎi guān jìng shì wú xíng,yǐ dìng yàn yīn zhī suǒ chéng。lù jiǎo jiě,chán shǐ míng。bàn xià shēng,mù jǐn róng。shì yuè yě,wú yòng huǒ nán fāng。kě yǐ jū gāo míng,kě yǐ yuǎn tiào wàng,kě yǐ shēng shān líng,kě yǐ chù tái xiè。
是月也,日长至,阴阳争,死生分。君子齐戒,处必掩身,毋躁。止声色,毋或进。薄滋味,毋致和。节嗜欲,定心气,百官静事毋刑,以定晏阴之所成。鹿角解,蝉始鸣。半夏生,木堇荣。是月也,毋用火南方。可以居高明,可以远眺望,可以升山陵,可以处台榭。
zhòng xià xíng dōng lìng,zé báo dòng shāng gǔ,dào lù bù tōng,bào bīng lái zhì。xíng chūn lìng,zé wǔ gǔ wǎn shú,bǎi tè shí qǐ,qí guó nǎi jī。xíng qiū lìng,zé cǎo mù líng luò,guǒ shí zǎo chéng,mín yāng yú yì。
仲夏行冬令,则雹冻伤谷,道路不通,暴兵来至。行春令,则五谷晚熟,百螣时起,其国乃饥。行秋令,则草木零落,果实早成,民殃于疫。
jì xià zhī yuè,rì zài liǔ,hūn huǒ zhōng,dàn kuí zhōng。qí rì bǐng dīng。qí dì yán dì,qí shén zhù róng。qí chóng yǔ。qí yīn zhēng,lǜ zhōng lín zhōng。qí shù qī。qí wèi kǔ,qí chòu jiāo。qí sì zào,jì xiān fèi。wēn fēng shǐ zhì,xī shuài jū bì,yīng nǎi xué xí,fǔ cǎo wèi yíng。tiān zǐ jū míng táng yòu gè,chéng zhū lù,jià chì liú,zài chì qí,yī zhū yī,fú chì yù。shí shū yǔ jī,qí qì gāo yǐ cū。mìng yú shī fá jiāo qǔ tuó,dēng guī qǔ yuán。mìng zé rén nà cái wěi。
季夏之月,日在柳,昏火中,旦奎中。其日丙丁。其帝炎帝,其神祝融。其虫羽。其音征,律中林钟。其数七。其味苦,其臭焦。其祀灶,祭先肺。温风始至,蟋蟀居壁,鹰乃学习,腐草为萤。天子居明堂右个,乘朱路,驾赤骝,载赤旗,衣朱衣,服赤玉。食菽与鸡,其器高以粗。命渔师伐蛟取鼍,登龟取鼋。命泽人纳材苇。
shì yuè yě,mìng sì jiān dà hé bǎi xiàn zhī zhì chú,yǐ yǎng xī shēng。lìng mín wú bù xián chū qí lì,yǐ gòng huáng tiān shàng dì míng shān dà chuān sì fāng zhī shén,yǐ cí zōng miào shè jì zhī líng,yǐ wéi mín qí fú。shì yuè yě,mìng fù guān rǎn cǎi,fǔ fú wén zhāng,bì yǐ fǎ gù,wú huò chà dài。hēi huáng cāng chì,mò bù zhì liáng,wú gǎn zhà wěi,yǐ gěi jiāo miào jì sì zhī fú,yǐ wéi qí zhāng,yǐ bié guì jiàn děng gěi zhī dù。
是月也,命四监大合百县之秩刍,以养牺牲。令民无不咸出其力,以共皇天上帝名山大川四方之神,以祠宗庙社稷之灵,以为民祈福。是月也,命妇官染采,黼黻文章,必以法故,无或差贷。黑黄仓赤,莫不质良,毋敢诈伪,以给郊庙祭祀之服,以为旗章,以别贵贱等给之度。
shì yuè yě,shù mù fāng shèng,nǎi mìng yú rén rù shān xíng mù,wú yǒu zhǎn fá。bù kě yǐ xìng tǔ gōng,bù kě yǐ hé zhū hóu,bù kě yǐ qǐ bīng dòng zhòng,wú jǔ dà shì,yǐ yáo yǎng qì。wú fā lìng ér dài,yǐ fáng shén nóng zhī shì yě。shuǐ lǎo shèng chāng,shén nóng jiāng chí gōng,jǔ dà shì zé yǒu tiān yāng。shì yuè yě,tǔ rùn rù shǔ,dà yǔ shí xíng,shāo tì xíng shuǐ,lì yǐ shā cǎo,rú yǐ rè tāng。kě yǐ fèn tián chóu,kě yǐ měi tǔ qiáng。
是月也,树木方盛,乃命虞人入山行木,毋有斩伐。不可以兴土功,不可以合诸侯,不可以起兵动众,毋举大事,以摇养气。毋发令而待,以妨神农之事也。水潦盛昌,神农将持功,举大事则有天殃。是月也,土润溽暑,大雨时行,烧薙行水,利以杀草,如以热汤。可以粪田畴,可以美土强。
jì xià xíng chūn lìng,zé gǔ shí xiān luò,guó duō fēng hāi,mín nǎi qiān xǐ。xíng qiū lìng,zé qiū xí shuǐ lǎo,hé jià bù shú,nǎi duō nǚ zāi。xíng dōng lìng,zé fēng hán bù shí,yīng sǔn zǎo zhì,sì bǐ rù bǎo。
季夏行春令,则谷实鲜落,国多风咳,民乃迁徙。行秋令,则丘隰水潦,禾稼不熟,乃多女灾。行冬令,则风寒不时,鹰隼蚤鸷,四鄙入保。
zhōng yāng tǔ。qí rì wù jǐ。qí dì huáng dì,qí shén hòu tǔ。qí chóng luǒ,qí yīn gōng,lǜ zhōng huáng zhōng zhī gōng。qí shù wǔ。qí wèi gān,qí chòu xiāng。qí cí zhōng liū,jì xiān xīn。tiān zǐ jū dà miào dà shì,chéng dà lù,jià huáng liú,zài huáng qí,yī huáng yī,fú huáng yù,shí jì yǔ niú,qí qì huán yǐ hóng。
中央土。其日戊己。其帝黄帝,其神后土。其虫裸,其音宫,律中黄钟之宫。其数五。其味甘,其臭香。其祠中溜,祭先心。天子居大庙大室,乘大路,驾黄骝,载黄旗,衣黄衣,服黄玉,食稷与牛,其器圜以闳。
mèng qiū zhī yuè,rì zài yì,hūn jiàn xīng zhōng,dàn bì zhōng。qí rì gēng xīn。qí dì shǎo hào,qí shén rù shōu。qí chóng máo。qí yīn shāng,lǜ zhōng yí zé。qí shǔ jiǔ。qí wèi xīn,qí chòu xīng。qí sì mén,jì xiān gān。liáng fēng zhì,bái lù jiàng,hán chán míng。yīng nǎi jì niǎo,yòng shǐ xíng lù。tiān zǐ jū zǒng zhāng zuǒ gè,chéng róng lù,jià bái luò,zài bái qí,yī bái yī,fú bái yù,shí má yǔ quǎn,qí qì lián yǐ shēn。
孟秋之月,日在翼,昏建星中,旦毕中。其日庚辛。其帝少皞,其神蓐收。其虫毛。其音商,律中夷则。其数九。其味辛,其臭腥。其祀门,祭先肝。凉风至,白露降,寒蝉鸣。鹰乃祭鸟,用始行戮。天子居总章左个,乘戎路,驾白骆,载白旗,衣白衣,服白玉,食麻与犬,其器廉以深。
shì yuè yě,yǐ lì qiū。xiān lì qiū sān rì,dà shǐ yè zhī tiān zǐ yuē: mǒu rì lì qiū,shèng dé zài jīn。tiān zǐ nǎi qí。lì qiū zhī rì,tiān zǐ qīn shuài sān gōngjiǔ qīngzhū hóudài fū,yǐ yíng qiū yú xī jiāo。hái fǎn,shǎng jūn shuài wǔ rén yú cháo。tiān zǐ nǎi mìng jiàng shuài,xuǎn shì lì bīng,jiǎn liàn jié jùn,zhuān rèn yǒu gōng,yǐ zhēng bú yì。jí zhū bào màn,yǐ míng hào wù,shùn bǐ yuǎn fāng。
是月也,以立秋。先立秋三日,大史谒之天子曰:某日立秋,盛德在金。天子乃齐。立秋之日,天子亲帅三公、九卿、诸侯、大夫,以迎秋于西郊。还反,赏军帅武人于朝。天子乃命将帅,选士厉兵,简练桀俊,专任有功,以征不义。诘诛暴慢,以明好恶,顺彼远方。
shì yuè yě,mìng yǒu sī xiū fǎ zhì,shàn líng yǔ,jù zhì gù,jìn zhǐ jiān,shèn zuì xié,wù bó zhí。mìng lǐ zhān shāng,chá chuàng,shì zhé,shěn duàn。jué yù sòng,bì duān píng。lù yǒu zuì,yán duàn xíng。tiān dì shǐ sù,bù kě yǐ yíng。
是月也,命有司修法制,缮囹圄,具桎梏,禁止奸,慎罪邪,务搏执。命理瞻伤,察创,视折,审断。决狱讼,必端平。戮有罪,严断刑。天地始肃,不可以赢。
shì yuè yě,nóng nǎi dēng gǔ。tiān zǐ cháng xīn,xiān jiàn qǐn miào。mìng bǎi guān,shǐ shōu liǎn。wán dī fáng,jǐn yōng sè,yǐ bèi shuǐ lǎo。xiū gōng shì,huài qiáng yuán,bǔ chéng guō。shì yuè yě,wú yǐ fēng zhū hóulì dà guān。wú yǐ gē dìxíng dà shǐchū dà bì。mèng qiū xíng dōng lìng,zé yīn qì dà shèng,jiè chóng bài gǔ,róng bīng nǎi lái。xíng chūn lìng,zé qí guó nǎi hàn,yáng qì fù huán,wǔ gǔ wú shí。xíng xià lìng,zé guó duō huǒ zāi,hán rè bù jié,mín duō nüè jí。
是月也,农乃登谷。天子尝新,先荐寝庙。命百官,始收敛。完堤防,谨壅塞,以备水潦。修宫室,坏墙垣,补城郭。是月也,毋以封诸侯、立大官。毋以割地、行大使、出大币。孟秋行冬令,则阴气大胜,介虫败谷,戎兵乃来。行春令,则其国乃旱,阳气复还,五谷无实。行夏令,则国多火灾,寒热不节,民多疟疾。
zhòng qiū zhī yuè,rì zài jiǎo,hūn qiān niú zhōng,dàn zī xī zhōng。qí rì gēng xīn,qí dì shǎo hào,qí shén rù shōu。qí chóng máo。qí yīn shāng,lǜ zhōng nán lǚ。qí shǔ jiǔ。qí wèi xīn,qí chòu xīng。qí sì mén,jì xiān gān。máng fēng zhì,hóng yàn lái,xuán niǎo guī,qún niǎo yǎng xiū。tiān zǐ jū zǒng zhāng dà miào,chéng róng lù,jià bái luò,zài bái qí,yī bái yī,fú bái yù,shí má yǔ quǎn,qí qì lián yǐ shēn。
仲秋之月,日在角,昏牵牛中,旦觜觿中。其日庚辛,其帝少皞,其神蓐收。其虫毛。其音商,律中南吕。其数九。其味辛,其臭腥。其祀门,祭先肝。盲风至,鸿雁来,玄鸟归,群鸟养羞。天子居总章大庙,乘戎路,驾白骆,载白旗,衣白衣,服白玉,食麻与犬,其器廉以深。
shì yuè yě,yǎng shuāi lǎo,shòu jǐ zhàng,xíng mí zhōu yǐn shí。nǎi mìng sī fú,jù chì yī shang,wén xiù yǒu héng,zhì yǒu xiǎo dà,dù yǒu cháng duǎn。yī fú yǒu liàng,bì xún qí gù,guàn dài yǒu cháng。nǎi mìng yǒu sī,shēn yán bǎi xíng,zhǎn shā bì dāng,wú huò wǎng ráo。wǎng ráo bù dàng,fǎn shòu qí yāng。
是月也,养衰老,授几杖,行糜粥饮食。乃命司服,具饬衣裳,文绣有恒,制有小大,度有长短。衣服有量,必循其故,冠带有常。乃命有司,申严百刑,斩杀必当,毋或枉桡。枉桡不当,反受其殃。
shì yuè yě,nǎi mìng zǎi zhù,xún xíng xī shēng,shì quán jù,àn chú huàn,zhān féi jí,chá wù sè。bì bǐ lèi,liàng xiǎo dà,shì cháng duǎn,jiē zhōng dù。wǔ zhě bèi dāng,shàng dì qí xiǎng。tiān zǐ nǎi nán,yǐ dá qiū qì。yǐ quǎn cháng má,xiān jiàn qǐn miào。
是月也,乃命宰祝,循行牺牲,视全具,案刍豢,瞻肥瘠,察物色。必比类,量小大,视长短,皆中度。五者备当,上帝其飨。天子乃难,以达秋气。以犬尝麻,先荐寝庙。
shì yuè yě,kě yǐ zhù chéng guō,jiàn dū yì,chuān dòu jiào,xiū qūn cāng。nǎi mìng yǒu sī,qù mín shōu liǎn,wù chù cài,duō jī jù。nǎi quàn zhǒng mài,wú huò shī shí。qí yǒu shī shí,xíng zuì wú yí。shì yuè yě,rì yè fēn,léi shǐ shōu shēng。zhé chóng huài hù,shā qì jìn shèng,yáng qì rì shuāi,shuǐ shǐ hé。rì yè fēn,zé tóng dù liàng,píng quán héng,zhèng jūn shí,jué dòu yǒng。
是月也,可以筑城郭,建都邑,穿窦窖,修囷仓。乃命有司,趣民收敛,务畜菜,多积聚。乃劝种麦,毋或失时。其有失时,行罪无疑。是月也,日夜分,雷始收声。蛰虫坏户,杀气浸盛,阳气日衰,水始涸。日夜分,则同度量,平权衡,正钧石,角斗甬。
shì yuè yě,yì guān shì,lái shāng lǚ,nà huò huì,yǐ biàn mín shì。sì fāng lái jí,yuǎn xiāng jiē zhì,zé cái bù kuì,shàng wú fá yòng,bǎi shì nǎi suì。fán jǔ dà shì,wú nì dà shù,bì shùn qí shí,shèn yīn qí lèi。zhòng qiū xíng chūn lìng,zé qiū yǔ bù jiàng,cǎo mù shēng róng,guó nǎi yǒu kǒng。xíng xià lìng,zé qí guó nǎi hàn,zhé chóng bù cáng,wǔ gǔ fù shēng。xíng dōng lìng,zé fēng zāi shù qǐ,shōu léi xiān xíng,cǎo mù zǎo sǐ。
是月也,易关市,来商旅,纳货贿,以便民事。四方来集,远乡皆至,则财不匮,上无乏用,百事乃遂。凡举大事,毋逆大数,必顺其时,慎因其类。仲秋行春令,则秋雨不降,草木生荣,国乃有恐。行夏令,则其国乃旱,蛰虫不藏,五谷复生。行冬令,则风灾数起,收雷先行,草木蚤死。
jì qiū zhī yuè,rì zài fáng,hūn xū zhōng,dàn liǔ zhōng。qí rì gēng xīn。qí dì shǎo hào,qí shén rù shōu。qí chóng máo。qí yīn shāng,lǜ zhōng wú shè。qí shǔ jiǔ。qí wèi xīn,qí chòu xīng。qí sì mén,jì xiān gān。hóng yàn lái bīn,jué rù dà shuǐ wèi há。jū yǒu huáng huá,chái nǎi jì shòu lù qín。tiān zǐ jū zǒng zhāng yòu gè,chéng róng lù,jià bái luò,zài bái qí,yī bái yī,fú bái yù。shí má yǔ quǎn,qí qì lián yǐ shēn。
季秋之月,日在房,昏虚中,旦柳中。其日庚辛。其帝少皞,其神蓐收。其虫毛。其音商,律中无射。其数九。其味辛,其臭腥。其祀门,祭先肝。鸿雁来宾,爵入大水为蛤。鞠有黄华,豺乃祭兽戮禽。天子居总章右个,乘戎路,驾白骆,载白旗,衣白衣,服白玉。食麻与犬,其器廉以深。
shì yuè yě,shēn yán hào lìng。mìng bǎi guān guì jiàn wú bù wù nèi,yǐ huì tiān dì zhī cáng,wú yǒu xuān chū。nǎi mìng zhǒng zǎi,nóng shì bèi shōu,jǔ wǔ gǔ zhī yào,cáng dì jí zhī shōu yú shén cāng,zhī jìng bì chì。
是月也,申严号令。命百官贵贱无不务内,以会天地之藏,无有宣出。乃命冢宰,农事备收,举五谷之要,藏帝藉之收于神仓,祗敬必饬。
shì yuè yě,shuāng shǐ jiàng,zé bǎi gōng xiū。nǎi mìng yǒu sī yuē: hán qì zǒng zhì,mín lì bù kān,qí jiē rù shì。shàng dīng,mìng yuè zhèng rù xué xí chuī。shì yuè yě,dà xiǎng dìcháng,xī shēng gào bèi yú tiān zǐ。hé zhū hóu,zhì bǎi xiàn,wèi lái suì shòu shuò rì,yǔ zhū hóu suǒ shuì yú mín qīng zhòng zhī fǎ,gòng zhí zhī shù,yǐ yuǎn jìn tǔ dì suǒ yí wèi dù,yǐ gěi jiāo miào zhī shì,wú yǒu suǒ sī。
是月也,霜始降,则百工休。乃命有司曰:寒气总至,民力不堪,其皆入室。上丁,命乐正入学习吹。是月也,大飨帝、尝,牺牲告备于天子。合诸侯,制百县,为来岁受朔日,与诸侯所税于民轻重之法,贡职之数,以远近土地所宜为度,以给郊庙之事,无有所私。
shì yuè yě,tiān zǐ nǎi jiào yú tián liè,yǐ xí wǔ róng,bān mǎ zhèng。mìng pū jí qī zōu xián jià,zài jīng zhào,shòu chē yǐ jí,zhěng shè yú píng wài。sī tú jìn pū,běi miàn shì zhī。tiān zǐ nǎi lì shì,zhí gōng xié shǐ yǐ liè,mìng zhǔ cí jì qín yú sì fāng。
是月也,天子乃教于田猎,以习五戎,班马政。命仆及七驺咸驾,载旌旐,授车以级,整设于屏外。司徒搢扑,北面誓之。天子乃厉饰,执弓挟矢以猎,命主祠祭禽于四方。
shì yuè yě,cǎo mù huáng luò,nǎi fá xīn wèi tàn。zhé chóng xián fǔ zài nèi,jiē jìn qí hù。nǎi qù yù xíng,wú liú yǒu zuì。shōu lù zhì zhī bù dànggōng yǎng zhī bù yí zhě。shì yuè yě,tiān zǐ nǎi yǐ quǎn cháng dào,xiān jiàn qǐn miào。jì qiū xíng xià líng,zé qí guó dà shuǐ,dōng cáng yāng bài,mín duō qiú tì。xíng dōng lìng,zé guó duō dào zéi,biān jìng bù níng,tǔ dì fēn liè。xíng chūn lìng,zé nuǎn fēng lái zhì,mín qì jiě duò,shī xìng bù jū。
是月也,草木黄落,乃伐薪为炭。蛰虫咸俯在内,皆墐其户。乃趣狱刑,毋留有罪。收禄秩之不当、供养之不宜者。是月也,天子乃以犬尝稻,先荐寝庙。季秋行夏令,则其国大水,冬藏殃败,民多鼽嚏。行冬令,则国多盗贼,边境不宁,土地分裂。行春令,则暖风来至,民气解惰,师兴不居。
mèng dōng zhī yuè,rì zài wěi,hūn wēi zhōng,dàn qī xīng zhōng。qí rì rén guǐ。qí dì zhuān xū,qí shén xuán míng。qí chóng jiè。qí yīn yǔ,lǜ zhōng yīng zhōng。qí shù liù。qí wèi xián,qí chòu xiǔ。qí sì xíng,jì xiān shèn。shuǐ shǐ bīng,dì shǐ dòng。zhì rù dà shuǐ wèi shèn。hóng cáng bú jiàn。tiān zǐ jū xuán táng zuǒ gè,chéng xuán lù,jià tiě lí,zài xuán qí,yī hēi yī,fú xuán yù,shí shǔ yǔ zhì,qí qì hóng yǐ yǎn。
孟冬之月,日在尾,昏危中,旦七星中。其日壬癸。其帝颛顼,其神玄冥。其虫介。其音羽,律中应钟。其数六。其味咸,其臭朽。其祀行,祭先肾。水始冰,地始冻。雉入大水为蜃。虹藏不见。天子居玄堂左个,乘玄路,驾铁骊,载玄旗,衣黑衣,服玄玉,食黍与彘,其器闳以奄。
shì yuè yě,yǐ lì dōng。xiān lì dōng sān rì,tài shǐ yè zhī tiān zǐ yuē: mǒu rì lì dōng,shèng dé zài shuǐ。tiān zǐ nǎi qí。lì dōng zhī rì,tiān zǐ qīn shuài sān gōngjiǔ qīngdài fū yǐ yíng dōng yú běi jiāo,hái fǎn,shǎng sǐ shì,xù gū guǎ。shì yuè yě,mìng dà shǐ xìn guī cè,zhàn zhào shěn guà jí xiōng,shì chá ā dǎng,zé zuì wú yǒu yǎn bì。
是月也,以立冬。先立冬三日,太史谒之天子曰:某日立冬,盛德在水。天子乃齐。立冬之日,天子亲帅三公、九卿、大夫以迎冬于北郊,还反,赏死事,恤孤寡。是月也,命大史衅龟策,占兆审卦吉凶,是察阿党,则罪无有掩蔽。
shì yuè yě,tiān zǐ shǐ qiú。mìng yǒu sī yuē: tiān qì shàng téng,dì qì xià jiàng,tiān dì bù tōng,bì sè ér chéng dōng。mìng bǎi guān jǐn gài cáng。mìng sī tú xún xíng jī jù,wú yǒu bù liǎn。huài chéng guō,jiè mén lǘ,xiū jiàn bì,shèn guǎn yuè,gù fēng jiāng,bèi biān jìng,wán yào sài,jǐn guān liáng,sāi xī jìng。chì sàng jì,biàn yī shang,shěn guān guǒ zhī bó hòu,yíng qiū lǒng zhī dà xiǎogāo bēihòu bó zhī dù,guì jiàn zhī děng jí。
是月也,天子始裘。命有司曰:天气上腾,地气下降,天地不通,闭塞而成冬。命百官谨盖藏。命司徒循行积聚,无有不敛。坏城郭,戒门闾,修键闭,慎管龠,固封疆,备边竟,完要塞,谨关梁,塞徯径。饬丧纪,辨衣裳,审棺椁之薄厚,茔丘垄之大小、高卑、厚薄之度,贵贱之等级。
shì yuè yě,mìng gōng shī xiào gōng,chén jì qì,àn dù chéng,wú huò zuò wéi yín qiǎo yǐ dàng shàng xīn。bì gōng zhì wèi shàng。wù lēi gōng míng,yǐ kǎo qí chéng。gōng yǒu bù dàng,bì xíng qí zuì,yǐ qióng qí qíng。shì yuè yě,dà yǐn zhēng。tiān zǐ nǎi qí lái nián yú tiān zōng,dà gē cí yú gōng shè jí mén lǘ。là xiān zǔ wǔ sì,láo nóng yǐ xiū xī zhī。tiān zǐ nǎi mìng jiàng shuài jiǎng wǔ,xí shè yù jué lì。
是月也,命工师效功,陈祭器,按度程,毋或作为淫巧以荡上心。必功致为上。物勒工名,以考其诚。功有不当,必行其罪,以穷其情。是月也,大饮烝。天子乃祈来年于天宗,大割祠于公社及门闾。腊先祖五祀,劳农以休息之。天子乃命将帅讲武,习射御角力。
shì yuè yě,nǎi mìng shuǐ yú yú shī,shōu shuǐ quán chí zé zhī fù。wú huò gǎn qīn xuē zhòng shù zhào mín,yǐ wéi tiān zǐ qǔ yuàn yú xià。qí yǒu ruò cǐ zhě,xíng zuì wú shè。mèng dōng xíng chūn lìng,zé dòng bì bù mì,dì qì shàng xiè,mín duō liú wáng。xíng xià lìng,zé guó duō bào fēng,fāng dōng bù hán,zhé chóng fù chū。xíng qiū lìng,zé xuě shuāng bù shí,xiǎo bīng shí qǐ,tǔ dì qīn xuē。
是月也,乃命水虞渔师,收水泉池泽之赋。毋或敢侵削众庶兆民,以为天子取怨于下。其有若此者,行罪无赦。孟冬行春令,则冻闭不密,地气上泄,民多流亡。行夏令,则国多暴风,方冬不寒,蛰虫复出。行秋令,则雪霜不时,小兵时起,土地侵削。
zhòng dōng zhī yuè,rì zài dòu,hūn dōng bì zhōng,dàn zhěn zhōng。qí rì rén guǐ。qí dì zhuān xū,qí shén xuán míng。qí chóng jiè。qí yīn yǔ,lǜ zhōng huáng zhōng。qí shù liù。qí wèi xián,qí chòu xiǔ。qí sì xíng,jì xiān shèn。bīng yì zhuàng,dì shǐ chè。hé dàn bù míng,hǔ shǐ jiāo。tiān zǐ jū xuán táng dà miào,chéng xuán lù,jià tiě lí,zài xuán qí,yī hēi yī,fú xuán yù。shí shǔ yǔ zhì,qí qì hóng yǐ yǎn。chì sǐ shì。mìng yǒu sī yuē: tǔ shì wú zuò,shèn wú fā gài,wú fā shì wū,jí qǐ dà zhòng,yǐ gù ér bì。dì qì qiě xiè,shì wèi fā tiān dì zhī fáng,zhū zhé zé sǐ,mín bì jí yì,yòu suí yǐ sàng。mìng zhī yuē chàng yuè。
仲冬之月,日在斗,昏东壁中,旦轸中。其日壬癸。其帝颛顼,其神玄冥。其虫介。其音羽,律中黄锺。其数六。其味咸,其臭朽。其祀行,祭先肾。冰益壮,地始坼。鹖旦不鸣,虎始交。天子居玄堂大庙,乘玄路,驾铁骊,载玄旗,衣黑衣,服玄玉。食黍与彘,其器闳以奄。饬死事。命有司曰:土事毋作,慎毋发盖,毋发室屋,及起大众,以固而闭。地气且泄,是谓发天地之房,诸蛰则死,民必疾疫,又随以丧。命之曰畅月。
shì yuè yě,mìng yǎn yǐn,shēn gōng lìng,shěn mén lǘ,jǐn fáng shì,bì zhòng bì。shěng fù shì wú dé yín,suī yǒu guì qī jìn xí,wú yǒu bù jīn。nǎi mìng dà qiú,shú dào bì qí,qū bò bì shí,zhàn chì bì jié,shuǐ quán bì xiāng,táo qì bì liáng,huǒ qí bì děi,jiān yòng liù wù。dà qiú jiān zhī,wú yǒu chà dài。tiān zǐ mìng yǒu sī qí sì sì hǎi dà chuān míng yuán yuān zé jǐng quán。
是月也,命奄尹,申宫令,审门闾,谨房室,必重闭。省妇事毋得淫,虽有贵戚近习,毋有不禁。乃命大酋,秫稻必齐,曲蘗必时,湛炽必洁,水泉必香,陶器必良,火齐必得,兼用六物。大酋监之,毋有差贷。天子命有司祈祀四海大川名源渊泽井泉。
shì yuè yě,nóng yǒu bù shōu cáng jī jù zhěmǎ niú chù shòu yǒu fàng yì zhě,qǔ zhī bù jí。shān lín sǒu zé,yǒu néng qǔ shū shítián liè qín shòu zhě,yě yú jiào dào zhī qí yǒu xiāng qīn duó zhě,zuì zhī bù shè。
是月也,农有不收藏积聚者、马牛畜兽有放佚者,取之不诘。山林薮泽,有能取蔬食、田猎禽兽者,野虞教道之;其有相侵夺者,罪之不赦。
shì yuè yě,rì duǎn zhì。yīn yáng zhēng,zhū shēng dàng。jūn zǐ qí jiè,chù bì yǎn shēn。shēn yù níng,qù shēng sè,jìn qí yù。ān xíng xìng,shì yù jìng,yǐ dài yīn yáng zhī suǒ dìng。yún shǐ shēng,lì tǐng chū,qiū yǐn jié,mí jiǎo jiě,shuǐ quán dòng。rì duǎn zhì,zé fá mù,qǔ zhú jiàn。
是月也,日短至。阴阳争,诸生荡。君子齐戒,处必掩身。身欲宁,去声色,禁耆欲。安形性,事欲静,以待阴阳之所定。芸始生,荔挺出,蚯螾结,麋角解,水泉动。日短至,则伐木,取竹箭。
shì yuè yě,kě yǐ bà guān zhī wú shìqù qì zhī wú yòng zhě。tú quē tíng mén lǘ,zhù líng yǔ,cǐ suǒ yǐ zhù tiān dì zhī bì cáng yě。zhòng dōng xíng xià lìng,zé qí guó nǎi hàn,fēn wù míng míng,léi nǎi fā shēng。xíng qiū lìng,zé tiān shí yǔ zhī,guā hù bù chéng,guó yǒu dà bīng。xíng chūn lìng,zé huáng chóng wèi bài,shuǐ quán xián jié,mín duō jiè lì。
是月也,可以罢官之无事、去器之无用者。涂阙廷门闾,筑囹圄,此所以助天地之闭藏也。仲冬行夏令,则其国乃旱,氛雾冥冥,雷乃发声。行秋令,则天时雨汁,瓜瓠不成,国有大兵。行春令,则蝗虫为败,水泉咸竭,民多疥疠。
jì dōng zhī yuè,rì zài wù nǚ,hūn lóu zhōng,dàn dī zhōng。qí rì rén guǐ。qí dì zhuān xū,qí shén xuán míng。qí chóng jiè。qí yīn yǔ,lǜ zhōng dà lǚ。qí shù liù。qí wèi xián,qí chòu xiǔ。qí sì xíng,jì xiān shèn。yàn běi xiāng,què shǐ cháo。zhì gòu,jī rǔ。tiān zǐ jū xuán táng yòu gè。chéng xuán lù,jià tiě lí,zài xuán qí,yī hēi yī,fú xuán yù。shí shǔ yǔ zhì,qí qì hóng yǐ yǎn。mìng yǒu sī dà nàn,páng zhé,chū tǔ niú,yǐ sòng hán qì。zhēng niǎo lì jí。nǎi bì shān chuān zhī sì,jí dì zhī dà chén,tiān zǐ shén zhǐ。
季冬之月,日在婺女,昏娄中,旦氐中。其日壬癸。其帝颛顼,其神玄冥。其虫介。其音羽,律中大吕。其数六。其味咸,其臭朽。其祀行,祭先肾。雁北乡,鹊始巢。雉雊,鸡乳。天子居玄堂右个。乘玄路,驾铁骊,载玄旗,衣黑衣,服玄玉。食黍与彘,其器闳以奄。命有司大难,旁磔,出土牛,以送寒气。征鸟厉疾。乃毕山川之祀,及帝之大臣,天子神只。
shì yuè yě,mìng yú shī shǐ yú,tiān zǐ qīn wǎng,nǎi cháng yú,xiān jiàn qǐn miào。bīng fāng shèng,shuǐ zé fù jiān。mìng qǔ bīng,bīng yǐ rù。lìng gào mín,chū wǔ zhǒng。mìng nóng jì ǒu gēng shì,xiū lěi sì,jù tián qì。mìng yuè shī dà hé chuī ér bà。nǎi mìng sì jiān shōu zhì xīn chái,yǐ gòng jiāo miào jí bǎi sì zhī xīn liáo。
是月也,命渔师始渔,天子亲往,乃尝鱼,先荐寝庙。冰方盛,水泽腹坚。命取冰,冰以入。令告民,出五种。命农计耦耕事,修耒耜,具田器。命乐师大合吹而罢。乃命四监收秩薪柴,以共郊庙及百祀之薪燎。
shì yuè yě,rì qióng yú cì,yuè qióng yú jì,xīng huí yú tiān。shù jiāng jǐ zhōng,suì qiě gēng shǐ。zhuān ér nóng mín,wú yǒu suǒ shǐ。tiān zǐ nǎi yǔ gōngqīngdài fū,gòng chì guó diǎn,lùn shí lìng,yǐ dài lái suì zhī yí。nǎi mìng tài shǐ cì zhū hóu zhī liè,fù zhī xī shēng,yǐ gòng huáng tiānshàng dìshè jì zhī xiǎng。nǎi mìng tóng xìng zhī bāng,gòng qǐn miào zhī chú huàn。mìng zǎi lì qīng dài fū zhì yú shù mín tǔ tián zhī shù,ér fù xī shēng,yǐ gòng shān lín míng chuān zhī sì。fán zài tiān xià jiǔ zhōu dǎo zhī mín zhě,wú bù xián xiàn qí lì,yǐ gòng huáng tiānshàng dìshè jìqǐn miàoshān línmíng chuān zhī sì。
是月也,日穷于次,月穷于纪,星回于天。数将几终,岁且更始。专而农民,毋有所使。天子乃与公、卿、大夫,共饬国典,论时令,以待来岁之宜。乃命太史次诸侯之列,赋之牺牲,以共皇天、上帝、社稷之飨。乃命同姓之邦,共寝庙之刍豢。命宰历卿大夫至于庶民土田之数,而赋牺牲,以共山林名川之祀。凡在天下九州岛之民者,无不咸献其力,以共皇天、上帝、社稷、寝庙、山林、名川之祀。
jì dōng xíng qiū lìng,zé bái lù zǎo jiàng,jiè chóng wèi yāo,sì bǐ rù bǎo。xíng chūn lìng,zé tāi yāo duō shāng,guó duō gù jí,mìng zhī yuē nì。xíng xià lìng,zé shuǐ lǎo bài guó,shí xuě bù jiàng,bīng dòng xiāo shì。
季冬行秋令,则白露早降,介虫为妖,四鄙入保。行春令,则胎夭多伤,国多固疾,命之曰逆。行夏令,则水潦败国,时雪不降,冰冻消释。
仅供学习参考,难免有错误,欢迎批评指正。