集大家书法 , 书法家学习创作站

当前位置

首页> 礼记>>王制拼音版

王制

wáng zhì
出处:礼记

拼音版、注音及读音

   wáng zhě zhī zhì lù jué,gōng hóu bó zǐ nán,fán wǔ děng。zhū hóu zhī shàng dài fū qīng,xià dài fū,shàng shì zhōng shì xià shì,fán wǔ děng。

  王者之制禄爵,公侯伯子男,凡五等。诸侯之上大夫卿,下大夫,上士中士下士,凡五等。

   tiān zǐ zhī tián fāng qiān lǐ,gōng hóu tián fāng bǎi lǐ,bó qī shí lǐ,zǐ nán wǔ shí lǐ。bù néng wǔ shí lǐ zhě,bù hé yú tiān zǐ,fù yú zhū hóu yuē fù yōng。tiān zǐ zhī sān gōng zhī tián shì gōng hóu,tiān zǐ zhī qīng shì bó,tiān zǐ zhī dài fū shì zǐ nán,tiān zǐ zhī yuán shì shì fù yōng。

  天子之田方千里,公侯田方百里,伯七十里,子男五十里。不能五十里者,不合于天子,附于诸侯曰附庸。天子之三公之田视公侯,天子之卿视伯,天子之大夫视子男,天子之元士视附庸。

   zhì: nóng tián bǎi mǔ。bǎi mǔ zhī fēn: shàng nóng fū shí jiǔ rén,qí cì shí bā rén,qí cì shí qī rén,qí cì shí liù rén xià nóng fū shí wǔ rén。shù rén zài guān zhě,qí lù yǐ shì wèi chà yě。

  制:农田百亩。百亩之分:上农夫食九人,其次食八人,其次食七人,其次食六人;下农夫食五人。庶人在官者,其禄以是为差也。

   zhū hóu zhī xià shì shì shàng nóng fū,lù zú yǐ dài qí gēng yě。zhōng shàng bèi xià shì,shàng shì bèi zhōng shì,xià dài fū bèi shàng shì qīng,sì dài fū lù jūn,shí qīng lù。cì guó zhī qīng,sān dài fū lù jūn,shí qīng lù。xiǎo guó zhī qīng,bèi dài fū lù,jūn shí qīng lù。

  诸侯之下士视上农夫,禄足以代其耕也。中上倍下士,上士倍中士,下大夫倍上士;卿,四大夫禄;君,十卿禄。次国之卿,三大夫禄;君,十卿禄。小国之卿,倍大夫禄,君十卿禄。

   cì guó zhī shàng qīng,wèi dāng dà guó zhī zhōng,zhōng dāng qí xià,xià dāng qí shàng dài fū。xiǎo guó zhī shàng qīng,wèi dāng dà guó zhī xià qīng,zhōng dāng qí shàng dài fū,xià dāng qí xià dài fū,qí yǒu zhōng shìxià shì zhě,shù gè jū qí shàng zhī sān fēn。fán sì hǎi zhī nèi jiǔ zhōu dǎo,zhōu fāng qiān lǐ。zhōu,jiàn bǎi lǐ zhī guó sān shí,qī shí lǐ zhī guó liù shí,wǔ shí lǐ zhī guó bǎi yǒu èr shí,fán èr bǎi yī shí guó míng shān dà zé bù yǐ fēng,qí yú yǐ wéi fù yōng jiān tián。bā zhōu,zhōu èr bǎi yī shí guó。tiān zǐ zhī xiàn nèi,fāng bǎi lǐ zhī guó jiǔ,qī shí lǐ zhī guó èr shí yǒu yī,wǔ shí lǐ zhī guó liù shí yǒu sān,fán jiǔ shí sān guó míng shān dà zé bù yǐ xī,qí yú yǐ lù shì,yǐ wéi jiān tián。fán jiǔ zhōu dǎo,qiān qī bǎi qī shí sān guó。tiān zǐ zhī yuán shìzhū hóu zhī fù yōng bù yǔ。tiān zǐ bǎi lǐ zhī nèi yǐ gòng guān,qiān lǐ zhī nèi yǐ wéi yù。qiān lǐ zhī wài,shè fāng bó。wǔ guó yǐ wéi shǔ,shǔ yǒu zhǎng。shí guó yǐ wéi lián,lián yǒu shuài。sān shí guó yǐ wéi zú,zú yǒu zhèng。èr bǎi yī shí guó yǐ wéi zhōu,zhōu yǒu bó。bā zhōu bā bó,wǔ shí liù zhèng,bǎi liù shí bā shuài,sān bǎi sān shí liù zhǎng。bā bó gè yǐ qí shǔ,shǔ yú tiān zǐ zhī lǎo èr rén,fēn tiān xià yǐ wéi zuǒ yòu,yuē èr bó。qiān lǐ zhī nèi yuē diān,qiān lǐ zhī wài,yuē cǎiyuē liú。tiān zǐ: sān gōng,jiǔ qīng,èr shí qī dài fū,bā shí yī yuán shì。dà guó: sān qīng jiē mìng yú tiān zǐ xià dài fū wǔ rén,shàng shì èr shí qī rén。cì guó: sān qīng èr qīng mìng yú tiān zǐ,yī qīng mìng yú qí jūn xià dài fū wǔ rén,shàng shì èr shí qī rén。xiǎo guó: èr qīng jiē mìng yú qí jūn xià dài fū wǔ rén,shàng shì èr shí qī rén。tiān zǐ shǐ qí dài fū wèi sān jiān,jiān yú fāng bó zhī guó,guó sān rén。tiān zǐ zhī xiàn nèi zhū hóu,lù yě wài zhū hóu,sì yě。zhì: sān gōng,yī mìng juǎn ruò yǒu jiā,zé cì yě。bù guò jiǔ mìng。cì guó zhī jūn,bù guò qī mìng xiǎo guó zhī jūn,bù guò wǔ mìng。dà guó zhī qīng,bù guò sān mìng xià qīng zài mìng,xiǎo guó zhī qīng yǔ xià dài fū yī mìng。fán guān mín cái,bì xiān lùn zhī。lùn biàn rán hòu shǐ zhī,rèn shì rán hòu jué zhī,wèi dìng rán hòu lù zhī。jué rén yú cháo,yǔ shì gòng zhī。xíng rén yú shì,yǔ zhòng qì zhī。shì gù gōng jiā bù chù xíng rén,dài fū fú yǎng,shì yù zhī tú fú yǔ yán yě píng zhī sì fāng,wéi qí suǒ zhī,bù jí yǐ zhèng,yì fú gù shēng yě。zhū hóu zhī yú tiān zǐ yě,bǐ nián yī xiǎo pìn,sān nián yī dà pìn,wǔ nián yī zhāo。

  次国之上卿,位当大国之中,中当其下,下当其上大夫。小国之上卿,位当大国之下卿,中当其上大夫,下当其下大夫,其有中士、下士者,数各居其上之三分。凡四海之内九州岛,州方千里。州,建百里之国三十,七十里之国六十,五十里之国百有二十,凡二百一十国;名山大泽不以封,其余以为附庸间田。八州,州二百一十国。天子之县内,方百里之国九,七十里之国二十有一,五十里之国六十有三,凡九十三国;名山大泽不以晳,其余以禄士,以为间田。凡九州岛,千七百七十三国。天子之元士、诸侯之附庸不与。天子百里之内以共官,千里之内以为御。千里之外,设方伯。五国以为属,属有长。十国以为连,连有帅。三十国以为卒,卒有正。二百一十国以为州,州有伯。八州八伯,五十六正,百六十八帅,三百三十六长。八伯各以其属,属于天子之老二人,分天下以为左右,曰二伯。千里之内曰甸,千里之外,曰采、曰流。天子:三公,九卿,二十七大夫,八十一元士。大国:三卿;皆命于天子;下大夫五人,上士二十七人。次国:三卿;二卿命于天子,一卿命于其君;下大夫五人,上士二十七人。小国:二卿;皆命于其君;下大夫五人,上士二十七人。天子使其大夫为三监,监于方伯之国,国三人。天子之县内诸侯,禄也;外诸侯,嗣也。制:三公,一命卷;若有加,则赐也。不过九命。次国之君,不过七命;小国之君,不过五命。大国之卿,不过三命;下卿再命,小国之卿与下大夫一命。凡官民材,必先论之。论辨然后使之,任事然后爵之,位定然后禄之。爵人于朝,与士共之。刑人于市,与众弃之。是故公家不畜刑人,大夫弗养,士遇之涂弗与言也;屏之四方,唯其所之,不及以政,亦弗故生也。诸侯之于天子也,比年一小聘,三年一大聘,五年一朝。

   tiān zǐ wǔ nián yī xún shǒu: suì èr yuè,dōng xún shǒu zhì yú dài zōng,chái ér wàng sì shān chuān jìn zhū hóu wèn bǎi nián zhě jiù jiàn zhī。mìng dà shī chén shī yǐ guān mín fēng,mìng shì nà jiǎ yǐ guān mín zhī suǒ hào wù,zhì yín hǎo pì。mìng diǎn lǐ kǎo shí yuè,dìng rì,tóng lǜ,lǐ yuè zhì dù yī fú zhèng zhī。shān chuān shén zhǐ,yǒu bù jǔ zhě,wèi bù jìng bù jìng zhě,jūn xuē yǐ dì。zōng miào,yǒu bù shùn zhě wèi bù xiào bù xiào zhě,jūn chù yǐ jué。biàn lǐ yì lè zhě,wèi bù cóng bù cóng zhě,jūn liú。gé zhì dù yī fú zhě,wèi pàn pàn zhě,jūn tǎo。yǒu gōng dé yú mín zhě,jiā dì jìn lǜ。wǔ yuè,nán xún shǒu zhì yú nán yuè,rú dōng xún shǒu zhī lǐ。bā yuè,xī xún shǒu zhì yú xī yuè,rú nán xún shǒu zhī lǐ。shí yǒu yī yuè,běi xún shǒu zhì yú běi yuè,rú xī xún shǒu zhī lǐ。guī,jiǎ yú zǔ mí,yòng tè。

  天子五年一巡守:岁二月,东巡守至于岱宗,柴而望祀山川;觐诸侯;问百年者就见之。命大师陈诗以观民风,命市纳贾以观民之所好恶,志淫好辟。命典礼考时月,定日,同律,礼乐制度衣服正之。山川神只,有不举者,为不敬;不敬者,君削以地。宗庙,有不顺者为不孝;不孝者,君绌以爵。变礼易乐者,为不从;不从者,君流。革制度衣服者,为畔;畔者,君讨。有功德于民者,加地进律。五月,南巡守至于南岳,如东巡守之礼。八月,西巡守至于西岳,如南巡守之礼。十有一月,北巡守至于北岳,如西巡守之礼。归,假于祖祢,用特。

   tiān zǐ jiāng chū,lèi hū shàng dì,yí hū shè,zào hū mí。zhū hóu jiāng chū,yí hū shè,zào hū mí。tiān zǐ wú shì yǔ zhū hóu xiāng jiàn yuē cháo,kǎo lǐ zhèng xíng yī dé,yǐ zūn yú tiān zǐ。tiān zǐ cì zhū hóu lè,zé yǐ chù jiāng zhī,cì bózinán lè,zé yǐ táo jiāng zhī。zhū hóu,cì gōng shǐ rán hòu zhēng,cì fū yuè rán hòu shā,cì guī zàn rán hòu wèi chàng。wèi cì guī zàn,zé zī chàng yú tiān zǐ。

  天子将出,类乎上帝,宜乎社,造乎祢。诸侯将出,宜乎社,造乎祢。天子无事与诸侯相见曰朝,考礼正刑一德,以尊于天子。天子赐诸侯乐,则以柷将之,赐伯、子、男乐,则以鼗将之。诸侯,赐弓矢然后征,赐鈇钺然后杀,赐圭瓒然后为鬯。未赐圭瓒,则资鬯于天子。

   tiān zǐ mìng zhī jiào rán hòu wéi xué。xiǎo xué zài gōng gōng nán zhī zuǒ,dà xué zài jiāo。tiān zǐ yuē pì yōng,zhū hóu yuē pàn gōng。

  天子命之教然后为学。小学在公宫南之左,大学在郊。天子曰辟痈,诸侯曰頖宫。

   tiān zǐ jiāng chū zhēng,lèi hū shàng dì,yí hū shè,zào hū mí,mà yú suǒ zhēng zhī dì。shòu mìng yú zǔ,shòu chéng yú xué。chū zhēng,zhí yǒu zuì fǎn,shì diàn yú xué,yǐ xùn guó gào。

  天子将出征,类乎上帝,宜乎社,造乎祢,祃于所征之地。受命于祖,受成于学。出征,执有罪;反,释奠于学,以讯馘告。

   tiān zǐzhū hóu wú shì zé suì sān tián: yī wèi gàn dòu,èr wèi bīn kè,sān wèi chōng jūn zhī páo。wú shì ér bù tián,yuē bù jìng tián bù yǐ lǐ,yuē bào tiān wù。tiān zǐ bù hé wéi,zhū hóu bù yǎn qún。tiān zǐ shā zé xià dà suí,zhū hóu shā zé xià xiǎo suí,dài fū shā zé zhǐ zuǒ chē。zuǒ chē zhǐ,zé bǎi xìng tián liè。tǎ jì yú,rán hòu yú rén rù zé liáng。chái jì shòu,rán hòu tián liè。jiū huà wéi yīng,rán hòu shè wèi luó。cǎo mù líng luò,rán hòu rù shān lín。kūn chóng wèi zhé,bù yǐ huǒ tián,bù ní,bù luǎn,bù shā tāi,bù yāo yāo,bù fù cháo。

  天子、诸侯无事则岁三田:一为干豆,二为宾客,三为充君之庖。无事而不田,曰不敬;田不以礼,曰暴天物。天子不合围,诸侯不掩群。天子杀则下大绥,诸侯杀则下小绥,大夫杀则止佐车。佐车止,则百姓田猎。獭祭鱼,然后虞人入泽梁。豺祭兽,然后田猎。鸠化为鹰,然后设罻罗。草木零落,然后入山林。昆虫未蛰,不以火田,不麑,不卵,不杀胎,不殀夭,不覆巢。

   zhǒng zǎi zhì guó yòng,bì yú suì zhī miǎo,wǔ gǔ jiē rù rán hòu zhì guó yòng。yòng dì xiǎo dà,shì nián zhī fēng hào。yǐ sān shí nián zhī tōng zhì guó yòng,liàng rù yǐ wéi chū,jì yòng shù zhī lè。sàng,sān nián bù jì,wéi jì tiān dì shè jì wèi yuè fú ér xíng shì。sàng yòng sān nián zhī lè。sàng jì,yòng bù zú yuē bào,yǒu yú yuē hào。jì,fēng nián bù shē,xiōng nián bù jiǎn。guó wú jiǔ nián zhī xù yuē bù zú,wú liù nián zhī xù yuē jí,wú sān nián zhī xù yuē guó fēi qí guó yě。sān nián gēng,bì yǒu yī nián zhī shí jiǔ nián gēng,bì yǒu sān nián zhī shí。yǐ sān shí nián zhī tōng,suī yǒu xiōng hàn shuǐ yì,mín wú cài sè,rán hòu tiān zǐ shí,rì jǔ yǐ lè。

  冢宰制国用,必于岁之杪,五谷皆入然后制国用。用地小大,视年之丰耗。以三十年之通制国用,量入以为出,祭用数之仂。丧,三年不祭,唯祭天地社稷为越绋而行事。丧用三年之仂。丧祭,用不足曰暴,有余曰浩。祭,丰年不奢,凶年不俭。国无九年之蓄曰不足,无六年之蓄曰急,无三年之蓄曰国非其国也。三年耕,必有一年之食;九年耕,必有三年之食。以三十年之通,虽有凶旱水溢,民无菜色,然后天子食,日举以乐。

   tiān zǐ qī rì ér bìn,qī yuè ér zàng。zhū hóu wǔ rì ér bìn,wǔ yuè ér zàng。dài fūshìshù rén,sān rì ér bìn,sān yuè ér zàng。sān nián zhī sàng,zì tiān zǐ dá,shù rén xiàn fēng,zàng bù wéi yǔ zhǐ,bù fēng bù shù,sàng bù èr shì,zì tiān zǐ dá yú shù rén。sàng cóng sǐ zhě,jì cóng shēng zhě。zhī zǐ bù jì。tiān zǐ qī miào,sān zhāo sān mù,yǔ tài zǔ zhī miào ér qī。zhū hóu wǔ miào,èr zhāo èr mù,yǔ tài zǔ zhī miào ér wǔ。dài fū sān miào,yī zhāo yī mù,yǔ tài zǔ zhī miào ér sān。shì yī miào。shù rén jì yú qǐn。

  天子七日而殡,七月而葬。诸侯五日而殡,五月而葬。大夫、士、庶人,三日而殡,三月而葬。三年之丧,自天子达,庶人县封,葬不为雨止,不封不树,丧不贰事,自天子达于庶人。丧从死者,祭从生者。支子不祭。天子七庙,三昭三穆,与太祖之庙而七。诸侯五庙,二昭二穆,与太祖之庙而五。大夫三庙,一昭一穆,与太祖之庙而三。士一庙。庶人祭于寝。

   tiān zǐzhū hóu zōng miào zhī jì: chūn yuē yuè,xià yuē dì,qiū yuē cháng,dōng yuē zhēng。tiān zǐ jì tiān dì,zhū hóu jì shè jì,dài fū jì wǔ sì。tiān zǐ jì tiān xià míng shān dà chuān: wǔ yuè shì sān gōng,sì dú shì zhū hóu。zhū hóu jì míng shān dà chuān zhī zài qí dì zhě。tiān zǐ zhū hóu jì yīn guó zhī zài qí dì ér wú zhǔ hòu zhě。tiān zǐ zhí yuè,xiá dì,xiá cháng,xiá zhēng。zhū hóu yuè zé bù dì,dì zé bù cháng,cháng zé bù zhēng,zhēng zé bù yuè。zhū hóu yuè,zhí dì,yī zhí yī xiá cháng,xiá zhēng,xiá。

  天子、诸侯宗庙之祭:春曰礿,夏曰禘,秋曰尝,冬曰烝。天子祭天地,诸侯祭社稷,大夫祭五祀。天子祭天下名山大川:五岳视三公,四渎视诸侯。诸侯祭名山大川之在其地者。天子诸侯祭因国之在其地而无主后者。天子犆礿,祫禘,祫尝,祫烝。诸侯礿则不禘,禘则不尝,尝则不烝,烝则不礿。诸侯礿,犆;禘,一犆一祫;尝,祫;烝,祫。

   tiān zǐ shè jì jiē dà láo,zhū hóu shè jì jiē shǎo láo。dài fūshì zōng miào zhī jì,yǒu tián zé jì,wú tián zé jiàn。shù rén chūn jiàn jiǔ,xià jiàn mài,qiū jiàn shǔ,dōng jiàn dào。jiǔ yǐ luǎn,mài yǐ yú,shǔ yǐ tún,dào yǐ yàn。jì tiān dì zhī niú,jiǎo jiǎn lì zōng miào zhī niú,jiǎo wò bīn kè zhī niú,jiǎo chǐ。zhū hóu wú gù bù shā niú,dài fū wú gù bù shā yáng,shì wú gù bù shā quǎn shǐ,shù rén wú gù bù shí zhēn。shù xiū bù yú shēng,yàn yī bù yú jì fú,qǐn bù yú miào。

  天子社稷皆大牢,诸侯社稷皆少牢。大夫、士宗庙之祭,有田则祭,无田则荐。庶人春荐韭,夏荐麦,秋荐黍,冬荐稻。韭以卵,麦以鱼,黍以豚,稻以雁。祭天地之牛,角茧栗;宗庙之牛,角握;宾客之牛,角尺。诸侯无故不杀牛,大夫无故不杀羊,士无故不杀犬豕,庶人无故不食珍。庶羞不逾牲,燕衣不逾祭服,寝不逾庙。

   gǔ zhě: gōng tián,jí ér bù shuì。shì,chán ér bù shuì。guān,jī ér bù zhēng。lín lù chuān zé,yǐ shí rù ér bù jīn。fū guī tián wú zhēng。yòng mín zhī lì,suì bù guò sān rì。tián lǐ bù zhōu,mù dì bù qǐng。sī kōng zhí dù dù dì,jū mín shān chuān jǔ zé,shí sì shí。liàng dì yuǎn jìn,xìng shì rèn lì。fán shǐ mín: rèn lǎo zhě zhī shì,shí zhuàng zhě zhī shí。fán jū mín cái,bì yīn tiān dì hán nuǎn zào shī,guǎng gǔ dà chuān yì zhì。mín shēng qí jiān zhě yì sú: gāng róu qīng zhòng chí sù yì qí,wǔ wèi yì hé,qì xiè yì zhì,yī fú yì yí。xiū qí jiào,bù yì qí sú qí qí zhèng,bù yì qí yí。zhōng guó róng yí,wǔ fāng zhī mín,jiē yǒu qí xìng yě,bù kě tuī yí。dōng fāng yuē yí,bèi fà wén shēn,yǒu bù huǒ shí zhě yǐ。nán fāng yuē mán,diāo tí jiāo zhǐ,yǒu bù huǒ shí zhě yǐ。xī fāng yuē róng,bèi fà yī pí,yǒu bù lì shí zhě yǐ。běi fāng yuē dí,yī yǔ máo xué jū,yǒu bù lì shí zhě yǐ。zhōng guóyímánróngdí,jiē yǒu ān jūhé wèiyí fúlì yòngbèi qì,wǔ fāng zhī mín,yán yǔ bù tōng,shì yù bù tóng。dá qí zhì,tōng qí yù: dōng fāng yuē jì,nán fāng yuē xiàng,xī fāng yuē dí dī,běi fāng yuē yì。

  古者:公田,藉而不税。市,廛而不税。关,讥而不征。林麓川泽,以时入而不禁。夫圭田无征。用民之力,岁不过三日。田里不粥,墓地不请。司空执度度地,居民山川沮泽,时四时。量地远近,兴事任力。凡使民:任老者之事,食壮者之食。凡居民材,必因天地寒暖燥湿,广谷大川异制。民生其间者异俗:刚柔轻重迟速异齐,五味异和,器械异制,衣服异宜。修其教,不易其俗;齐其政,不易其宜。中国戎夷,五方之民,皆有其性也,不可推移。东方曰夷,被髪文身,有不火食者矣。南方曰蛮,雕题交趾,有不火食者矣。西方曰戎,被髪衣皮,有不粒食者矣。北方曰狄,衣羽毛穴居,有不粒食者矣。中国、夷、蛮、戎、狄,皆有安居、和味、宜服、利用、备器,五方之民,言语不通,嗜欲不同。达其志,通其欲:东方曰寄,南方曰象,西方曰狄鞮,北方曰译。

   fán jū mín,liàng dì yǐ zhì yì,dù dì yǐ jū mín。dìyìmínjū,bì cān xiāng de yě。wú kuàng tǔ,wú yóu mín,shí jié shì shí,mín xián ān qí jū,lè shì quàn gōng,zūn jūn qīn shàng,rán hòu xīng xué。

  凡居民,量地以制邑,度地以居民。地、邑、民、居,必参相得也。无旷土,无游民,食节事时,民咸安其居,乐事劝功,尊君亲上,然后兴学。

   sī tú xiū liù lǐ yǐ jié mín xìng,míng qī jiào yǐ xìng mín dé,qí bā zhèng yǐ fáng yín,yī dào dé yǐ tóng sú,yǎng qí lǎo yǐ zhì xiào,xù gū dú yǐ dǎi bù zú,shàng xián yǐ chóng dé,jiǎn bù xiào yǐ chù è。mìng xiāng,jiǎn bù shuài jiào zhě yǐ gào。qí lǎo jiē cháo yú xiáng,yuán rì,xí shè shàng gōng,xí xiāng shàng chǐ,dà sī tú shuài guó zhī jùn shì yǔ zhí shì yān。bù biàn,mìng guó zhī yòu xiāng,jiǎn bù shuài jiào zhě yí zhī zuǒ mìng guó zhī zuǒ xiāng,jiǎn bù shuài jiào zhě yí zhī yòu,rú chū lǐ。bù biàn,yí zhī jiāo,rú chū lǐ。bù biàn,yí zhī suì,rú chū lǐ。bù biàn,píng zhī yuǎn fāng,zhōng shēn bù chǐ。mìng xiāng,lùn xiù shì,shēng zhī sī tú,yuē xuǎn shì。sī tú lùn xuǎn shì zhī xiù zhě ér shēng zhī xué,yuē jùn shì。shēng yú sī tú zhě,bù zhēng yú xiāng shēng yú xué zhě,bù zhēng yú sī tú,yuē zào shì。yuè zhèng chóng sì shù,lì sì jiào,shùn xiān wáng shī shū lǐ yuè yǐ zào shì。chūnqiū jiào yǐ lǐ yuè,dōngxià jiào yǐ shī shū。wáng dà ziwáng zǐqún hòu zhī dà ziqīng dài fū yuán shì zhī shì ziguó zhī jùn xuǎn,jiē zào yān。fán rù xué yǐ chǐ。jiāng chū xué,xiǎo xūdà xūxiǎo yuè zhèng jiǎn bù shuài jiào zhě yǐ gào yú dà yuè zhèng。dà yuè zhèng yǐ gào yú wáng。wáng mìng sān gōngjiǔ qīngdài fūyuán shì jiē rù xué。bù biàn,wáng qīn shì xué。bù biàn,wáng sān rì bù jǔ,píng zhī yuǎn fāng。xī fāng yuē jí,dōng fāng yuē jì,zhōng shēn bù chǐ。

  司徒修六礼以节民性,明七教以兴民德,齐八政以防淫,一道德以同俗,养耆老以致孝,恤孤独以逮不足,上贤以崇德,简不肖以绌恶。命乡,简不帅教者以告。耆老皆朝于庠,元日,习射上功,习乡上齿,大司徒帅国之俊士与执事焉。不变,命国之右乡,简不帅教者移之左;命国之左乡,简不帅教者移之右,如初礼。不变,移之郊,如初礼。不变,移之遂,如初礼。不变,屏之远方,终身不齿。命乡,论秀士,升之司徒,曰选士。司徒论选士之秀者而升之学,曰俊士。升于司徒者,不征于乡;升于学者,不征于司徒,曰造士。乐正崇四术,立四教,顺先王诗书礼乐以造士。春、秋教以礼乐,冬、夏教以诗书。王大子、王子、群后之大子、卿大夫元士之适子、国之俊选,皆造焉。凡入学以齿。将出学,小胥、大胥、小乐正简不帅教者以告于大乐正。大乐正以告于王。王命三公、九卿、大夫、元士皆入学。不变,王亲视学。不变,王三日不举,屏之远方。西方曰棘,东方曰寄,终身不齿。

   dà yuè zhèng lùn zào shì zhī xiù zhě yǐ gào yú wáng,ér shēng zhū sī mǎ,yuē jìn shì。sī mǎ biàn lùn guān cái,lùn jìn shì zhī xián zhě yǐ gào yú wáng,ér dìng qí lùn。lùn dìng rán hòu guān zhī,rèn guān rán hòu jué zhī,wèi dìng rán hòu lù zhī。dài fū fèi qí shì,zhōng shēn bù shì,sǐ yǐ shì lǐ zàng zhī。yǒu fā,zé mìng dà sī tú jiào shì yǐ chē jiǎ。fán zhí jì lùn lì,shì sì fāng,luǒ gǔ gōng,jué shè yù。fán zhí jì yǐ shì shàng zhě: zhù shǐshè yùyī bǔ jí bǎi gōng。fán zhí jì yǐ shì shàng zhě: bù èr shì,bù yí guān,chū xiāng bù yǔ shì chǐ。shì yú jiā zhě,chū xiāng bù yǔ shì chǐ。sī kòu zhèng xíng míng pì yǐ tīng yù sòng。bì sān cì。yǒu zhǐ wú jiǎn bù tīng。fù cóng qīng,shè cóng zhòng。fán zhì wǔ xíng,bì jí tiān lùn。yóu fá lì yú shì。

  大乐正论造士之秀者以告于王,而升诸司马,曰进士。司马辨论官材,论进士之贤者以告于王,而定其论。论定然后官之,任官然后爵之,位定然后禄之。大夫废其事,终身不仕,死以士礼葬之。有发,则命大司徒教士以车甲。凡执技论力,适四方,裸股肱,决射御。凡执技以事上者:祝史、射御、医卜及百工。凡执技以事上者:不贰事,不移官,出乡不与士齿。仕于家者,出乡不与士齿。司寇正刑明辟以听狱讼。必三刺。有旨无简不听。附从轻,赦从重。凡制五刑,必即天论。邮罚丽于事。

   fán tīng wǔ xíng zhī sòng,bì yuán fù zǐ zhī qīnlì jūn chén zhī yì yǐ quán zhī。yì lùn qīng zhòng zhī xùshèn cè qiǎn shēn zhī liàng yǐ bié zhī。xī qí cōng míngzhì qí zhōng ài yǐ jǐn zhī。yí yù,fàn yǔ zhòng gòng zhī zhòng yí,shè zhī。bì chá xiǎo dà zhī bǐ yǐ chéng zhī。chéng yù cí,shǐ yǐ yù chéng gào yú zhèng,zhèng tīng zhī。zhèng yǐ yù chéng gào yú dà sī kòu,dà sī kòu tīng zhī jí mù zhī xià。dà sī kòu yǐ yù zhī chéng gào yú wáng,wáng mìng sān gōng cān tīng zhī。sān gōng yǐ yù zhī chéng gào yú wáng,wáng sān yòu,rán hòu zhì xíng。fán zuò xíng fá,qīng wú shè。xíng zhě xíng yě,xíng zhě chéng yě,yī chéng ér bù kě biàn,gù jūn zǐ jìn xīn yān。xī yán pò lǜ,luàn míng gǎi zuò,zhí zuǒ dào yǐ luàn zhèng,shā。zuò yín shēngyì fúqí jìqí qì yǐ yí zhòng,shā。xíng wěi ér jiān,yán wěi ér biàn,xué fēi ér bó,shùn fēi ér zé,yǐ yí zhòng,shā。jiǎ yú guǐ shénshí rìbǔ shì yǐ yí zhòng,shā。cǐ sì zhū zhě,bù yǐ tīng。fán zhí jìn yǐ qí zhòng,bù shè guò。yǒu guī bì jīn zhāng,bù zhōu yú shì mìng fú mìng chē,bù zhōu yú shì zōng miào zhī qì,bù zhōu yú shì xī shēng bù zhōu yú shì róng qì bù zhōu yú shì。yòng qì bù zhōng dù,bù zhōu yú shì。bīng chē bù zhōng dù,bù zhōu yú shì。bù bó jīng cū bù zhōng shùfú guǎng xiá bù zhōng liàng,bù zhōu yú shì。jiān sè luàn zhèng sè,bù zhōu yú shì。jǐn wén zhū yù chéng qì,bù zhōu yú shì。yī fú yǐn shí,bù zhōu yú shì。wǔ gǔ bù shí,guǒ shí wèi shú,bù zhōu yú shì。mù bù zhōng fá,bù zhōu yú shì。qín shòu yú biē bù zhōng shā,bù zhōu yú shì。guān zhí jìn yǐ jī,jìn yì fú,shí yì yán。

  凡听五刑之讼,必原父子之亲、立君臣之义以权之。意论轻重之序、慎测浅深之量以别之。悉其聪明、致其忠爱以尽之。疑狱,泛与众共之;众疑,赦之。必察小大之比以成之。成狱辞,史以狱成告于正,正听之。正以狱成告于大司寇,大司寇听之棘木之下。大司寇以狱之成告于王,王命三公参听之。三公以狱之成告于王,王三又,然后制刑。凡作刑罚,轻无赦。刑者侀也,侀者成也,一成而不可变,故君子尽心焉。析言破律,乱名改作,执左道以乱政,杀。作淫声、异服、奇技、奇器以疑众,杀。行伪而坚,言伪而辩,学非而博,顺非而泽,以疑众,杀。假于鬼神、时日、卜筮以疑众,杀。此四诛者,不以听。凡执禁以齐众,不赦过。有圭璧金璋,不粥于市;命服命车,不粥于市;宗庙之器,不粥于市;牺牲不粥于市;戎器不粥于市。用器不中度,不粥于市。兵车不中度,不粥于市。布帛精粗不中数、幅广狭不中量,不粥于市。奸色乱正色,不粥于市。锦文珠玉成器,不粥于市。衣服饮食,不粥于市。五谷不时,果实未熟,不粥于市。木不中伐,不粥于市。禽兽鱼鳖不中杀,不粥于市。关执禁以讥,禁异服,识异言。

   dà shǐ diǎn lǐ,zhí jiǎn jì,fèng huì è。tiān zǐ qí jiè shòu jiàn。sī huì yǐ suì zhī chéng,zhì yú tiān zǐ,zhǒng zǎi qí jiè shòu zhì。dà yuè zhèngdà sī kòushì,sān guān yǐ qí chéng,cóng zhì yú tiān zǐ。dà sī túdà sī mǎdà sī kōng qí jiè shòu zhì bǎi guān gè yǐ qí chéng,zhì yú sān guān。dà sī túdà sī mǎdà sī kōng yǐ bǎi guān zhī chéng,zhì yú tiān zǐ。bǎi guān qí jiè shòu zhì。rán hòu,xiū lǎo láo nóng,chéng suì shì,zhì guó yòng。

  大史典礼,执简记,奉讳恶。天子齐戒受谏。司会以岁之成,质于天子,冢宰齐戒受质。大乐正、大司寇、市,三官以其成,从质于天子。大司徒、大司马、大司空齐戒受质;百官各以其成,质于三官。大司徒、大司马、大司空以百官之成,质于天子。百官齐戒受质。然后,休老劳农,成岁事,制国用。

   fán yǎng lǎo: yǒu yú shì yǐ yàn lǐ,xià hòu shì yǐ xiǎng lǐ,yīn rén yǐ shí lǐ,zhōu rén xiū ér jiān yòng zhī。wǔ shí yǎng yú xiāng,liù shí yǎng yú guó,qī shí yǎng yú xué,dá yú zhū hóu。bā shí bài jūn mìng,yī zuò zài zhì,gǔ yì rú zhī。jiǔ shí shǐ rén shòu。wǔ shí yì zhāng,liù shí sù ròu,qī shí èr shàn,bā shí cháng zhēn jiǔ shí,yǐn shí bù lí qǐnshàn yǐn cóng yú yóu kě yě。liù shí suì zhì,qī shí shí zhì,bā shí yuè zhì jiǔ shí rì xiū,wéi jiǎoqīnmào,sǐ ér hòu zhì。wǔ shí shǐ shuāi,liù shí fēi ròu bù bǎo,qī shí fēi bó bù nuǎn,bā shí fēi rén bù nuǎn jiǔ shí,suī dé rén bù nuǎn yǐ。wǔ shí zhàng yú jiā,liù shí zhàng yú xiāng,qī shí zhàng yú guó,bā shí zhàng yú cháo jiǔ shí zhě,tiān zǐ yù yǒu wèn yān,zé jiù qí shì,yǐ zhēn cóng。qī shí bù qí cháo,bā shí yuè gào cún,jiǔ shí rì yǒu zhì wǔ shí bù cóng lì zhèng,liù shí bù yǔ fú róng,qī shí bù yǔ bīn kè zhī shì,bā shí qí sàng zhī shì fú jí yě。wǔ shí ér jué,liù shí bù qīn xué,qī shí zhì zhèng。wéi shuāi má wèi sàng。

  凡养老:有虞氏以燕礼,夏后氏以飨礼,殷人以食礼,周人修而兼用之。五十养于乡,六十养于国,七十养于学,达于诸侯。八十拜君命,一坐再至,瞽亦如之。九十使人受。五十异粻,六十宿肉,七十贰膳,八十常珍;九十,饮食不离寝、膳饮从于游可也。六十岁制,七十时制,八十月制;九十日修,唯绞、衾、冒,死而后制。五十始衰,六十非肉不饱,七十非帛不暖,八十非人不暖;九十,虽得人不暖矣。五十杖于家,六十杖于乡,七十杖于国,八十杖于朝;九十者,天子欲有问焉,则就其室,以珍从。七十不俟朝,八十月告存,九十日有秩五十不从力政,六十不与服戎,七十不与宾客之事,八十齐丧之事弗及也。五十而爵,六十不亲学,七十致政。唯衰麻为丧。

   yǒu yú shì yǎng guó lǎo yú shàng xiáng,yǎng shù lǎo yú xià xiáng。xià hòu shì yǎng guó lǎo yú dōng xù,yǎng shù lǎo yú xī xù。yīn rén yǎng guó lǎo yú yòu xué,yǎng shù lǎo yú zuǒ xué。zhōu rén yǎng guó lǎo yú dōng jiāo,yǎng shù lǎo yú yú xiáng: yú xiáng zài guó zhī xī jiāo。yǒu yú shì huáng ér jì,shēn yī ér yǎng lǎo。xià hòu shì shōu ér jì,yàn yī ér yǎng lǎo。yīn rén xǔ ér jì,gǎo yī ér yǎng lǎo。zhōu rén miǎn ér jì,xuán yī ér yǎng lǎo。fán sān wáng yǎng lǎo jiē yǐn nián。bā shí zhě yī zi bù cóng zhèng,jiǔ shí zhě qí jiā bù cóng zhèng,fèi jí fēi rén bù yǎng zhě yī rén bù cóng zhèng。fù mǔ zhī sàng,sān nián bù cóng zhèng。qí shuāidà gōng zhī sàng,sān yuè bù cóng zhèng。jiāng xǐ yú zhū hóu,sān yuè bù cóng zhèng。zì zhū hóu lái xǐ jiā,qī bù cóng zhèng。

  有虞氏养国老于上庠,养庶老于下庠。夏后氏养国老于东序,养庶老于西序。殷人养国老于右学,养庶老于左学。周人养国老于东胶,养庶老于虞庠:虞庠在国之西郊。有虞氏皇而祭,深衣而养老。夏后氏收而祭,燕衣而养老。殷人冔而祭,缟衣而养老。周人冕而祭,玄衣而养老。凡三王养老皆引年。八十者一子不从政,九十者其家不从政,废疾非人不养者一人不从政。父母之丧,三年不从政。齐衰、大功之丧,三月不从政。将徙于诸侯,三月不从政。自诸侯来徙家,期不从政。

   shǎo ér wú fù zhě wèi zhī gū,lǎo ér wú zi zhě wèi zhī dú,lǎo ér wú qī zhě wèi zhī jīn,lǎo ér wú fū zhě wèi zhī guǎ。cǐ sì zhě,tiān mín zhī qióng ér wú gào zhě yě,jiē yǒu cháng xì。yīnlóngbǒbìduàn zhězhū rúbǎi gōng,gè yǐ qí qì shí zhī。

  少而无父者谓之孤,老而无子者谓之独,老而无妻者谓之矜,老而无夫者谓之寡。此四者,天民之穷而无告者也,皆有常饩。瘖、聋、跛、躃、断者、侏儒、百工,各以其器食之。

   dào lù: nán zǐ yóu yòu,fù rén yóu zuǒ,chē cóng zhōng yāng。fù zhī chǐ suí háng,xiōng zhī chǐ yàn háng,péng yǒu bù xiāng yú。qīng rèn bìng,zhòng rèn fēn,bān bái zhě bù tí qiè。jūn zǐ qí lǎo bù tú xíng,shù rén qí lǎo bù tú shí。

  道路:男子由右,妇人由左,车从中央。父之齿随行,兄之齿雁行,朋友不相逾。轻任并,重任分,斑白者不提挈。君子耆老不徒行,庶人耆老不徒食。

   dài fū jì qì bù jiǎ。jì qì wèi chéng,bù zào yàn qì。

  大夫祭器不假。祭器未成,不造燕器。

   fāng yī lǐ zhě wèi tián jiǔ bǎi mǔ。fāng shí lǐ zhě,wèi fāng yī lǐ zhě bǎi,wèi tián jiǔ wàn mǔ。fāng bǎi lǐ zhě,wèi fāng shí lǐ zhě bǎi,wèi tián jiǔ shí yì mǔ。fāng qiān lǐ zhě,wèi fāng bǎi lǐ zhě bǎi,wèi tián jiǔ wàn yì mǔ。

  方一里者为田九百亩。方十里者,为方一里者百,为田九万亩。方百里者,为方十里者百,为田九十亿亩。方千里者,为方百里者百,为田九万亿亩。

   zì héng shān zhì yú nán hé,qiān lǐ ér jìn zì nán hé zhì yú jiāng,qiān lǐ ér jìn。zì jiāng zhì yú héng shān,qiān lǐ ér yáo zì dōng hé zhì yú dōng hǎi,qiān lǐ ér yáo。zì dōng hé zhì yú xī hé,qiān lǐ ér jìn zì xī hé zhì yú liú shā,qiān lǐ ér yáo。xī bù jìn liú shā,nán bù jìn héng shān,dōng bù jìn dōng hǎi,běi bù jìn héng shān,fán sì hǎi zhī nèi,duàn zhǎng bǔ duǎn,fāng sān qiān lǐ,wèi tián bā shí wàn yì yī wàn yì mǔ。fāng bǎi lǐ zhě wèi tián jiǔ shí yì mǔ: shān línglín lùchuān zégōu dúchéng guōgōng shìtú xiàng,sān fēn qù yī,qí yú liù shí yì mǔ。

  自恒山至于南河,千里而近;自南河至于江,千里而近。自江至于衡山,千里而遥;自东河至于东海,千里而遥。自东河至于西河,千里而近;自西河至于流沙,千里而遥。西不尽流沙,南不尽衡山,东不近东海,北不尽恒山,凡四海之内,断长补短,方三千里,为田八十万亿一万亿亩。方百里者为田九十亿亩:山陵、林麓、川泽、沟渎、城郭、宫室、涂巷,三分去一,其余六十亿亩。

   gǔ zhě yǐ zhōu chǐ bā chǐ wèi bù,jīn yǐ zhōu chǐ liù chǐ sì cùn wèi bù。gǔ zhě bǎi mǔ,dāng jīn dōng tián bǎi sì shí liù mǔ sān shí bù。gǔ zhě bǎi lǐ,dāng jīn bǎi èr shí yī lǐ liù shí bù sì chǐ èr cùn èr fēn。

  古者以周尺八尺为步,今以周尺六尺四寸为步。古者百亩,当今东田百四十六亩三十步。古者百里,当今百二十一里六十步四尺二寸二分。

   fāng qiān lǐ zhě,wèi fāng bǎi lǐ zhě bǎi。fēng fāng bǎi lǐ zhě sān shí guó,qí yú,fāng bǎi lǐ zhě qī shí。yòu fēng fāng qī shí lǐ zhě liù shí wèi fāng bǎi lǐ zhě èr shí jiǔ,fāng shí lǐ zhě sì shí。qí yú,fāng bǎi lǐ zhě sì shí,fāng shí lǐ zhě liù shí yòu fēng fāng wǔ shí lǐ zhě èr shí wèi fāng bǎi lǐ zhě sān shí qí yú,fāng bǎi lǐ zhě shí,fāng shí lǐ zhě liù shí。míng shān dà zé bù yǐ fēng,qí yú yǐ wéi fù yōng jiān tián。zhū hóu zhī yǒu gōng zhě,qǔ yú jiān tián yǐ lù zhī qí yǒu xuē dì zhě,guī zhī jiān tián。

  方千里者,为方百里者百。封方百里者三十国,其余,方百里者七十。又封方七十里者六十--为方百里者二十九,方十里者四十。其余,方百里者四十,方十里者六十;又封方五十里者二十--为方百里者三十;其余,方百里者十,方十里者六十。名山大泽不以封,其余以为附庸间田。诸侯之有功者,取于间田以禄之;其有削地者,归之间田。

   tiān zǐ zhī xiàn nèi: fāng qiān lǐ zhě wèi fāng bǎi lǐ zhě bǎi。fēng fāng bǎi lǐ zhě jiǔ,qí yú fāng bǎi lǐ zhě jiǔ shí yī。yòu fēng fāng qī shí lǐ zhě èr shí yī wèi fāng bǎi lǐ zhě shí,fāng shí lǐ zhě èr shí jiǔ qí yú,fāng bǎi lǐ zhě bā shí,fāng shí lǐ zhě qī shí yī。yòu fēng fāng wǔ shí lǐ zhě liù shí sān wèi fāng bǎi lǐ zhě shí wǔ,fāng shí lǐ zhě qī shí wǔ qí yú fāng bǎi lǐ zhě liù shí sì,fāng shí lǐ zhě jiǔ shí liù。zhū hóu zhī xià shì lù shí jiǔ rén,zhōng shì shí shí bā rén,shàng shì shí sān shí liù rén。xià dài fū shí qī shí èr rén,qīng shí èr bǎi bā shí bā rén。jūn shí èr qiān bā bǎi bā shí rén。cì guó zhī qīng shí èr bǎi yī shí liù rén,jūn shí èr qiān yī bǎi liù shí rén。xiǎo guó zhī qīng shí bǎi sì shí sì rén,jūn shí qiān sì bǎi sì shí rén。cì guó zhī qīng,mìng yú qí jūn zhě,rú xiǎo guó zhī qīng。tiān zǐ zhī dài fū wèi sān jiān,jiān yú zhū hóu zhī guó zhě,qí lù shì zhū hóu zhī qīng,qí jué shì cì guó zhī jūn,qí lù qǔ zhī yú fāng bó zhī dì。fāng bó wèi cháo tiān zǐ,jiē yǒu tāng mù zhī yì yú tiān zǐ zhī xiàn nèi,shì yuán shì。zhū hóu shì zǐ shì guó,dài fū bù shì jué。shǐ yǐ dé,jué yǐ gōng,wèi cì jué,shì tiān zǐ zhī yuán shì,yǐ jūn qí guó。zhū hóu zhī dài fū,bù shì jué lù。

  天子之县内:方千里者为方百里者百。封方百里者九,其余方百里者九十一。又封方七十里者二十一--为方百里者十,方十里者二十九;其余,方百里者八十,方十里者七十一。又封方五十里者六十三--为方百里者十五,方十里者七十五;其余方百里者六十四,方十里者九十六。诸侯之下士禄食九人,中士食十八人,上士食三十六人。下大夫食七十二人,卿食二百八十八人。君食二千八百八十人。次国之卿食二百一十六人,君食二千一百六十人。小国之卿食百四十四人,君食千四百四十人。次国之卿,命于其君者,如小国之卿。天子之大夫为三监,监于诸侯之国者,其禄视诸侯之卿,其爵视次国之君,其禄取之于方伯之地。方伯为朝天子,皆有汤沐之邑于天子之县内,视元士。诸侯世子世国,大夫不世爵。使以德,爵以功,未赐爵,视天子之元士,以君其国。诸侯之大夫,不世爵禄。

   liù lǐ: guānhūnsàngjìxiāngxiāng jiàn。qī jiào: fù zǐxiōng dìfū fùjūn chéncháng yòupéng yǒubīn kè。bā zhèng: yǐn shíyī fúshì wèiyì biédùliàngshùzhì。

  六礼:冠、昏、丧、祭、乡、相见。七教:父子、兄弟、夫妇、君臣、长幼、朋友、宾客。八政:饮食、衣服、事为、异别、度、量、数、制。




仅供学习参考,难免有错误,欢迎批评指正。
上一篇:檀弓下    下一篇:月令
王制所属专题:本文《王制》